موضوع: جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی
موضوع: جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی
متن سند:
تاریخ: ۸/۱/۴۵شماره: ۱۳/دب/۳۱۲
گزارش اطلاعات داخلی
موضوع: جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی
۱- روز شنبه ۶/۱/۴۵ فضل‌الله نیک‌آیین، دکتر رحیم عابدی استاد دانشگاه تهران، همسر خلیل ملکی و یکی دو تن از بستگان خلیل ملکی در زندان موقت شهربانی به ملاقات نامبرده رفته بودند.
خلیل ملکی ضمن اظهار این نکته که اعتراض برای دادگاه نظامی نتیجه‌ای جز مضاعف شدن محکومیت او و سایرین در بر نخواهد داشت اظهار نمود که افراد باید همه‌جا اعلام و تبلیغ نمایند که مقدمه مدافعات (در اولین روز انتشار در جراید) اصلاً ساختگی بوده و گفتار او نبوده است. سپس افزود که «باید درباره دکتر عسگری مدیر مجله خوشه عکس‌العمل نشان داده شود زیرا این شخص به‌عنوان خبرنگار فرانس پرس خود را در دادگاه معرفی و اراجیفی از محاکمه ما نقل کرده است.»
خلیل ملکی ضمن اظهار داشته است که با وجودی که به سید مهدی نجفی سوءظن دارد مع‌هذا اگر مدافعات او را به‌صورت جزوه‌ای چاپ کند اشکالی ندارد و کار مثبتی خواهد بود منتهی باید یک نفر مطالب را به او بدهد و عیناً تحویل بگیرد و مراقب او باشد.
در ملاقات مزبور دکتر رحیم عابدی خطاب به ملکی ضمن اشاره به مدافعات او چگونگی و علت حمله به سازمان امنیت را سؤال کرد خلیل ملکی در جواب اظهار داشت: «در زندان با من هیچ‌گونه بدرفتاری نشد بلکه رفتاری مؤدبانه و احترام‌آمیز با من داشتند و من این نکته را در دادگاه هم گفتم اعتراض من متوجه رفتار آنها با علیجان شانسی و دیگران بوده منتها دادستانی ارتش که با سازمان اختلاف دارد آنچه را که به نفع سازمان امنیت بوده در اختیار جراید نگذارده‌اند و در عوض هر چه حمله به سازمان مزبور بوده منتشر کردند مثلاً من راجع به وضع زندان قزل‌قلعه و افتضاح زندان‌ها مطالب مفصلی گفتم ولی چون این مسئله مربوط به ارتش می‌شد اصلاً انتشار ندادند ولی هر جا از سازمان امنیت انتقاد کردم عیناً چاپ کردند.»
۲- به‌قراری که کسب اطلاع شده در هنگام محاکمه متهمین حادثه کاخ مرمر «اریک رولو» س سردبیر خارجی خاورمیانه روزنامه لوموند فرانسه جهت تحقیق و بررسی در مورد وضع متهمین مزبور به ایران آمده و به مدت سه ساعت در محل نامعلومی با داریوش آشوری ملاقات و گفتگو به عمل‌آورده است. آشوری ضمن این ملاقات مطالب مشروحی در مورد چگونگی محاکمات سیاسی در ایران به مشارالیه گفته و در خاتمه برای اینکه بودن او و اریک رولو در یک منزل تولید سوءظن نکند یک ساعت پس از ترک منزل به‌وسیله رولو خانه مزبور را ترک کرده است و به‌طوری‌که آشوری بعد اظهار داشته موجبات این تماس و ملاقات را هدایت‌الله متین‌دفتری فراهم آورده است.
نظریه رهبر عملیات: اظهارات منبع متکی به گفته‌های خلیل ملکی دایر بر اختلاف بین ساواک و دادستانی ارتش موضوعی است درخور بررسی و نمی‌توان آن را قطعی دانست و اظهار نظری است از طرف شخصی که با هر دو دستگاه مخالف است.
۲- اریک رولو سردبیر خارجی روزنامه لوموند فرانسه دارای همسری مصری است که پس از انقلاب مصر اموالش در آن کشور مصادره شده ولی بعداً به دستور عبدالناصر اموال وی را مسترد داشته‌اند و از آغاز اختلافات ایران و مصر مشارالیه همیشه تحت تأثیر عبدالناصر از دشمنان مطبوعاتی شماره ۱ ایران در خارج بوده و همواره مطالبی علیه وضع موجود کشور منتشر می‌کنده است.
۳- به منبع آموزش لازم داده شد که تماس خود را با عناصر جامعه به‌خصوص جلال آل‌احمد جهت کسب اطلاعات بیشتر افزایش دهد. کوچک‌ترین اقدام مستقیم باعث شناسایی منبع مربوطه خواهد بود.
توضیحات سند:
________۱- هدایت‌الله متین‌دفتری: نوه دختری دکتر محمد مصدق و فرزند سناتور احمد متین‌دفتری و متولد ۱۳۱۲ می‌باشد. پس از تحصیل متوسطه در تهران به انگلستان رفت و در دانشگاه کمبریج به تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۳۵ لیسانس خود را در اقتصاد و حقوق دریافت کرد. در بازگشت به ایران در وزارت علوم استخدام شد و به هیئت علمی دانشگاه پیوست. در سال ۱۳۳۷ وی مدیر اطلاعات و روابط عمومی وزارت دادگستری شد. متین‌دفتری در سال ۱۳۳۹ بورس همکاری افتخاری با کنگره آمریکا را از سوی انجمن دوستداران آمریکایی خاورمیانه دریافت کرد و در حقیقت او اولین ایرانی است که این بورس را که معادل ۵۰۰۰ دلار می‌باشد به خود اختصاص داد. انجمن مزبور مؤسسه‌ای به ظاهر خصوصی، غیرانتفاعی و آمریکایی می‌باشد که برای ایجاد تفاهم بین مردم آمریکا و کشورهای خاورمیانه تلاش می‌کند. بر اساس اسناد لانه جاسوسی هدف از اعطای این بورس «قادر نمودن مردان جوان برجسته به کسب تجربه در حکومت دموکراتیک، به‌وسیله همکاری با یک سناتور یا نماینده طی یک دوره کامل کنگره می‌باشد.» به هر تقدیر این بورسیه تأثیرات جادویی خود را بخشید و از آن پس - پیش از آن را بی‌اطلاعیم - متین‌دفتری همکاری‌های خود را با سفارت آمریکا ادامه داد. متین‌دفتری که از یک‌سو خواهان حفظ و ارتقاء موقعیت خود در جبهه ملی بود و از دیگر سو به علت تعلق خاطر و تعهد همکاری با آمریکا رفتاری دوگانه پیشه کرد. این رفتار دوگانه در گزارش اطلاعاتی شماره ۶۰۰۶- نیت مورخه ۸ اکتبر ۱۹۶۲ برابر با ۱۶ مهر ۱۳۴۱ سفارت آمریکا چنین انعکاس یافته است. «متین‌دفتری ادعای دوستی نزدیک با اعضای بخش سیاسی سفارت آمریکا دارد. به‌عنوان یک نمونه از طرز رفتار او - متین‌دفتری در جلسه اخیر کمیته تبلیغات شرح داد که چگونه آمریکایی‌ها را مورد تبلیغات خود قرار می‌دهد و آنها را وامی‌دارد فکر کنند که او از دوستانشان است و اسرار ملی‌گراها را به آنها می‌دهد. آنان تملق او را می‌گویند، درحالی‌که وی درواقع کسی است که تبلیغات ضدآمریکایی را می‌نویسد.» در سند شماره ۴۶۴/۶۴ پ مورخه ۲۳ سپتامبر ۱۹۶۴ برابر با اول مهر ۱۳۴۳ از متین‌دفتری به‌عنوان منبع یاد می‌شود «منبع یک عضو (طبقه ب) جبهه ملی است و به رهبران جبهه ملی دسترسی دارد.» متین‌دفتری کلیه اخبار جبهه ملی و سایر گروه‌ها را همراه با تحلیل به مأمور اطلاعاتی سفارت ارائه می‌کند. در سند ۱۴ اکتبر ۱۹۶۴ برابر با ۲۲ مهر ۱۳۴۳ آمده است: «وی در صحبت از امور داخلی جبهه، شخصیت‌ها و سیاست‌ها صداقت داشت.» اخبار و اطلاعات ارائه شده از سوی متین‌دفتری رضایت مأمور اطلاعاتی سفارت آمریکا به نام آرچی ام. بوستر را کاملاً جلب می‌کند زیرا در ذیل گزارش ۴ فوریه ۱۹۶۵ می‌نویسد:
متین‌دفتری منبع قابل اطمینانی برای اطلاعات درباره فعالیت سیاسی مخالفین است. وی بی‌تکلف صحبت می‌کند و به نظر می‌رسد، مایل باشد درباره هر زمینه‌ای از فعالیت جناح مخالف که اطلاع داشته باشد سخن گوید.» در متین‌دفتری در تماس با مأمورین اطلاعاتی سفارت آمریکا نه‌تنها هیچ‌گاه از دخالت آمریکا در ایران» انتقاد نمی‌کند که این خود موجب اعجاب و شگفتی بوستر. دبیر دوم سفارت می‌شود - بلکه چنان مجذوب آن کشور است که از چشم آنان پنهان نمی‌ماند در گزارش اطلاعاتی سفارت مورخه ۸ دسامبر ۱۹۷۸ برابر با ۱۷ آذر ۱۳۵۷ آمده است: «او آشنایی کامل با ایالات متحده دارد و مرتباً با مقامات رسمی سفارت آمریکا مشورت می‌کند. او به‌وضوح برای این کشور احترام قائل است.» به هر تقدیر خبرچینی متین‌دفتری برای سفارت آمریکا تا پس از پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت.