تاریخ سند: 30 بهمن 1344
درباره: سالروز مدرسه فیضیه قم
متن سند:
از: اداره کل سوم 316 [تاریخ:] 30 /11 /1344
به: ریاست ساواک قم [شماره:] 64038 /316
درباره: سالروز مدرسه فیضیه قم
عطف به 2421/ق م- 28 /11 /44
برابر اطلاع نامبردگان مشروحه ذیل از محرکین اصلی وقایع روز 27 /11 /44 معرفی گردیدهاند.1 علیهذا با توجه به نامههای شماره 54907 /316 - 20 /11 /44 و 54921 /316 - 21 /11 /44 و 54909 /316 - 20 /11 /44 و اینکه اعلام گردیده بود که از این اشخاص مراقبت کامل به عمل آمده و هر نوع فعالیتهای آنان کنترل گردد و با توجه به اینکه تیمسار ریاست در این مورد پینوشت فرمودهاند «ساواک قم چه اقداماتی کرده اگر کوچکترین تظاهری بشود ساواک قم مسئول خواهد بود» خواهشمند است دستور فرمایید نتیجه اقدامات و نظریه صریح آن ساواک را نسبت به این اشخاص و محرکین واقعی جریاناتی که در قم به وقوع میپیوندد سریعاً اعلام نمایند تا اقدام مقتضی به عمل آید.2
مدیرکل اداره سوم . مقدم
1 . ناصر مکارم
2 . سید3محمود دعایی4
3 . علی مشکینی5
4 . شهاب اشراقی6
5 . شیخ مویدی
در پرونده ناصر مکارم بایگانی شود. 1 /12 /44
توضیحات سند:
1. در روز چهارشنبه 27 بهمن ماه سال 1344 ش که مصادف با روز شهادت امام صادق علیه السلام بود، در مدرسه فیضیه مراسمی برپا شد که خطیب جلسه به نام «شیخ حسن شهاب اصفهانی» ضمن گرامیداشت یاد شهدای مدرسه فیضیه در سال 1342ش، به رژیم شاهنشاهی حمله کرد و در جریان سخنرانی نیز اعلامیههایی پخش گردید. مدرسه فیضیه، پایگاههای انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ص 183 و 184
2. در گزارش دیگری که ساواک قم پیرامون این قضیه طی شماره 2528/ق م – 8 /12 /44 ارسال نموده، نوشته است: «ناصر مکارم و علی مشکینی از مدرسین حوزه علمیه قم میباشند و بطور غیرمستقیم تحریک مینمایند.» بخش ضمائم که اداره کل سوم در پاسخ طی شماره 64281 /316- 19 /12 /44 نوشته است: «هر نوع پیشنهادی در مورد جلوگیری از فعالیت اشخاص مشروحه در نامه معطوفی و قطع ارتباط آنان با خمینی دارند سریعاً همراه با اظهار نظر صریح به این اداره کل اعلام دارند.» بخش ضمائم
3. اصل: شیخ
4. حجتالاسلام سیدمحمود دعایی، فرزند سیدمحمد در سال 1320 ﻫ ش در یزد متولد شد. تحصیلات ابتدایى و متوسطه را در زادگاهش به پایان برد. وی ابتدا در حوزه علمیه کرمان به تحصیل علوم اسلامى پرداخت، سپس به شهر قم هجرت کرد. در جریان نهضت امام خمینى ره در حدود سال 1341 فعالیتهاى سیاسى خود را با همکاری در انتشار و چاپ نشریه بعثت در حوزه علمیه قم آغاز کرد که پس از مدتى تحت تعقیب قرار گرفت، در اوایل سال 1346 به علت شناسایى ساواک از کشور، خارج و به عراق متوارى شد و در حوزه علمیه نجف به تحصیل دروس خارج پرداخت و همزمان با تحصیل، فعالیتهاى سیاسى خارج از کشور را نیز ادامه داد، وى در طول اقامتش در عراق تهیه کننده و مجرى برنامه رادیویى نهضت روحانیت در ایران بود که در جهت مبارزه با رژیم پهلوى پخش مىشد. حجتالاسلام دعایی پس از 11 سال اقامت در خارج از کشور در 1357 به ایران بازگشت و به ادامه فعالیتهاى سیاسى خود پرداخت. وى پس از پیروزى انقلاب اسلامى در اوائل 1358 به عنوان سفیر جمهورى اسلامى ایران در عراق عازم بغداد شد. در پى اعتراض به دخالتهاى آشکار مأمورین عراق در امور داخلى ایران به تهران بازگشت و در دفتر امام(ره) مشغول به کار شد و پس از آن به دستور امام خمینى(ره) در اردیبهشت 1359 به سرپرستى مؤسسه اطلاعات منصوب شد و پس از آن با حفظ سمت در مؤسسه اطلاعات، نماینده مردم تهران در شش دوره مجلس شوراى اسلامى گردید.
5. آیتالله علىاکبر فیض مشکینى، فرزند علی در سال 1300 ﻫ ش در روستاى «آلنى» در یک فرسخى مشکینشهر به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایى و علوم قدیم را در مشکین شهر انجام داد. سپس به قم رفت و در حوزه علمیه آن شهر مشغول تحصیل شد و دوره خارج فقه و اصول را نزد مدرسان سرشناس حوزه علمیه قم از جمله آیات عظام محقق داماد، حجت کوهکمرى، بروجردى و امام خمینى (ره) فرا گرفت. بعد از قیام 15 خرداد 1342 سالهایى از عمر خود را در زندان و تبعید گذراند. وى یکى از مدرسین برجسته علم اخلاق و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود. آیتالله مشکینى پس از پیروزى انقلاب اسلامى، مسئولیتهاى زیر را به عهده گرفت: حاکم شرع دادگاههاى انقلاب، امام جمعه قم، امام جمعه موقت تبریز در مدت کوتاهى از سال 1360، سه دوره نماینده مجلس خبرگان رهبرى که همواره ریاست آن مجلس را عهدهدار بود و عضو و رئیس شوراى بازنگرى قانون اساسى در سال 1368. آیتالله علیاکبر مشکینی در سال 1386 دار فانی را وداع گفت و در جوار حضرت فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد.
یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب چهلم، آیتالله علیاکبر فیض مشکینی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1388
6. آیتالله شهابالدین اشراقى، فرزند شیخ محمدتقى، داماد حضرت امام خمینى(ره) در سال 1304 ﻫ ش، در قم متولد شد. پس از تکمیل دوره سطح، در درس خارج فقه و اصول آیات عظام سید محمد محقق یزدى، بروجردى و حضرت امام(ره) حاضر شد. بعد از تبعید امام(ره) به ترکیه در سال 1343 به عنوان وکیل تامالاختیار امام(ره) انتخاب شد تا به رتق و فتق امور بپردازد و در همین ارتباط فعالیت چشمگیرى در کمکرسانى به روحانیون مبارز و خانواده مبارزان داشت. پس از مدتى دستگیر و به همدان تبعید گردید و با سپرى کردن دوران تبعید، به تهران منتقل شد و در منزلى تحت نظر مأموران امنیتى رژیم قرار گرفت. با اوجگیرى انقلاب اسلامى در سال 1357 و پس از تبعید آیتالله پسندیده، برادر و نماینده تامالاختیار حضرت امام(ره)، آقاى اشراقى دوباره از طرف امام(ره) به عنوان وکیل انتخاب و در قم به حل و فصل مسائل و رسیدگى به مشکلات پرداخت. پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایشان همواره در کنار امام(ره) بود و به عنوان مشاور عمل مىکرد و بارها به عنوان نماینده ویژه رهبر انقلاب، مسئول بررسى مسائل و مشکلات جارى مملکت شد. آیتالله اشراقى در 21 شهریور 1360 بر اثر سکته مغزى درگذشت. چندین تألیف درباره معارف دینى از ایشان برجاى مانده است.
ر.ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیتالله شهاب الدین اشراقی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1392
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک - کتاب اول صفحه 229