حوادث و وقایع شهرهای استان آذربایجان شرقی
حوادث و وقایع شهرهای استان آذربایجان شرقی
متن سند:
1ـ روز 14 /8 /57 (2537 شاهنشاهی)، جلسه ای با حضور چند تن از روحانیون قشری و تعدادی از بازاریان در منزل سید محمدعلی قاضی طباطبائی (روحانی قشری و سرشناس) در شهر تبریز تشکیل گردیده است.جلسه مذکور پیرامون ادامه راه پیمائی و انجام تظاهرات از روز شنبه (20 /8 /57) و همچنین در مورد مفاد طوماری که با امضاء حدود 2000 نفر از طبقات مختلف مردم تهیه و در آن از مراجع تقلید پشتیبانی شده، بحث و تبادل نظر گردیده و قرار شده که طومار مذکور جهت کسب تکلیف درباره ادامه مبارزه از روز مورد بحث، برای آیات و روحانیون قم و تهران ارسال گردد.
با توجه به وقایع اخیر کشور و اظهارات آیت اله سید کاظم شریعتمداری در مصاحبه اخیر خود، گفته شده منظور نامبردگان از مبارزه باحتمال قوی «مبارزه مسلحانه» میباشد.
2ـ روز 15 /8 /57، عده ای از قشریون مذهبی بطور پراکنده در شهر تبریز به تظاهرات اخلالگرانه خیابانی مبادرت کرده و شیشه های هفت شعبه بانک را شکسته اند.
اخلالگران همچنین یک فروشگاه تعاونی شهر و روستا و دو شعبه بانک را نیز بآتش کشیده اند و متعاقب آن بدون درگیری با مأمورین فرمانداری نظامی متفرق شده اند.
1 3ـ ساعت 1030 روز 15 /8 /57، حدود 2000 نفر از اهالی روستاهای اطراف شهرستان سراب ـ استان آذربایجانشرقی که اغلب قشریون مذهبی بوده اند، با در دست داشتن سنگ و چوب و چماق و قمه و با دادن شعارهای ضد ملی به شهر سراب وارد و به بازار این شهر حمله برده و تعدادی از بازاریان را مضروب کرده اند که در نتیجه بازار بصورت تعطیل درآمده است.
اخلالگران سپس شیشه های ساختمان اداره دارائی و شعبه بانک صادرات و اتومبیلهای پلیس را شکسته اند که مأمورین با استفاده از گاز اشک آور در صدد متفرق کردن آنها برآمده اند لکن چون هر لحظه برتعداد آشوبگران افزوده میشده، مامورین اقدام به شلیک چند تیر هوائی نموده اند.
در جریان تظاهرات فوق، سه نفر از اخلالگران مجروح که جهت درمان به بیمارستان شیروخورشید سرخ سراب اعزام و طبق اعلام بیمارستان مذکور یکنفر از آنها که گلوله بوی اصابت نموده، فوت و دو نفر دیگر بستری و تحت معالجه قرار گرفته اند.
4ـ ساعت 1130 روز 15 /8 /57، گروهی از قشریون مذهبی، عناصر فرصت طلب و آشوبگر بهمراهی تعدادی از دانش آموزان در شهر مراغه به تظاهرات اخلالگرانه مبادرت کرده اند که مامورین انتظامی با شلیک چند تیر هوائی آنها را متفرق نموده اند.
5 ـ از ساعت 1600 الی 2100 روز 15 /8 /57، حدود 7000 نفر از قشریون مذهبی و عناصر فرصت طلب در شهر اردبیل ضمن انجام تظاهرات اخلالگرانه خیابانی، شعبه بانک عمران را تخریب و فرمانداری این شهر را نیز بآتش کشیده اند که حریق با دخالت مامورین آتش نشانی خاموش گردیده است.
اخلالگران در صدد انجام اقدامات تخریبی دیگر بوده اند که مامورین انتظامی با شلیک چند تیر هوائی آنها را متفرق و پنج نفر از آشوبگران زخمی شده اند.
مجروحین به بیمارستان اعزام که چهار نفر از آنها پس از پانسمان مرخص و یکنفر دیگر بستری شده و وضع عمومی وی وخیم گزارش گردیده است.
1 ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ ارتشبد ازهاری پس از خواندن این گزارش در برابر آن چنین نوشت : «پس فایده مأمورین فرمانداری نظامی که جلو این حریق های عمومی و اغتشاشات را نمی گیرند چیست؟! از فرمانداری نظامی تبریز توضیح خواسته شود.15 /8 /57» این دست خط که در حاشیه سند مشابهی نوشته شده در ضمیمه کتاب آمده است.
در آن سند اشاره ای نیز به تظاهرات پنج هزار نفری مردم زنجان شده که امروز (15 /8 /57) صورت گرفت.
(ضمیمه شماره 12) 1ـ در گزارش خبر این حادثه آمده است : «روز 15 /8 /57 میرزا بیوک خلیل زاده معروف به مروج در مسجد میرزا علی اکبر سخنرانی داشت.
در پایان سخنرانی وی عده حاضران که حدود هشت هزار نفر می شدند در میدان ساعت جمع شدند و پلاکاردها را برداشتند ولی به راه نیفتادند تا این که محمد مسائلی با ماشین به آن جا آمد و از داخل ماشین اشاره کرد که مردم به راه افتند و در جلو مسجد محمودیه که رسیدند، مسائلی به جوانان گفت نترسید، تا آخرین لحظه دفاع کنید.
» (3788 /3 ه الف ـ 1 /9 /57)