موضوع : شیخ مرتضى فهیم کرمانى
تاریخ سند: 2 دی 1356
موضوع : شیخ مرتضى فهیم کرمانى
متن سند:
از : 21ﻫ تاریخ : 20 /10 /2536 [1356] 13561002به : 312 شماره : 2524 /21ﻫ
موضوع : شیخ مرتضى فهیم کرمانى
پیرو 4523 /21 ﻫ ـ 11 /10 /36
عصر روز 20 /10 /36 دکتر سحابى1 از تهران با نامبرده بالا تماس گرفته و از وقایع و اتفاقات روز 19 /10 /36 از وى سؤال مى‌کند که مشارالیه چنین مى‌گوید: از دیروز صبح که تظاهرات شروع شد. صبح آن روز زمانى که آقاى شریعتمدارى براى درس در مسجد اعظم آمده بود تظاهرکنندگان آمدند آنجا و از آقا خواستند که درس را تعطیل نماید و با توجه به اینکه تمام مغازه‌ها و بازار تعطیل بود مع‌الوصف ایشان براى درس گفتن آمده بود و طلاب به ایشان اعتراض کردند که درس را تعطیل نماید و پس از یک ربع درس را تعطیل نمود و از منبر آمد پایین و کاملاً نقش یک دیپلمات را بازى کرد به طور دوبُعدى و بعد از آن کلیه تظاهرکنندگان به منزل گلپایگانى ـ وحید خراسانى و آقاى حسین نورى رفتند تظاهرات خیلى آرام بود و چیزى که پلیس را ناراحت کرده بود این تظاهرات آرام و منظم بود و اضافه نمود که این افراد شعارى نمى‌دادند و در این موقع بود که مأمورین پلیس دستور تفرقه دادند که آنها اعتنا نکردند و پاسبانها با باتون به جان آنها افتادند و همچنین گفت که تظاهرات از 4 تا 8 به اوج خود رسید حتى در این موقع یک افسر تیرى رها کرد به یک پسربچه 9 ساله اصابت کرد و در این لحظه تظاهرکنندگان مبادرت به پرتاب سنگ به طرف مأمورین پلیس نمودند و درگیرى ایجاد شد که تعداد 100 نفر به هلاکت رسیدند و تعدادى زخمى شدند و در بیمارستان در اثر عدم رسیدگى بعضى‌ها مردند و امروز صبح 15 کامیون از افراد گارد از تهران آمدند در خیابانها رژه مى‌روند و شهر وضع بدى پیدا کرده است سپس دکتر سحابى از وى مى‌پرسد آیا آیت‌الله شریعتمدارى چیزى نگفت مى‌گوید خیر حتى دیشب درب منزل ایشان رفتند و مى‌خواستند که راجع به جنازه‌ها صحبت کنند که ایشان درب منزلش را باز نکرد ولى درب منزل آیت‌الله گلپایگانى باز است و حتى ایشان به بیمارستانها مى‌روند و از زخمی‌ها و تعداد کشته‌شدگان سوالاتى مى‌کنند و الان در قم حکومت نظامى است و مردم وحشت‌زده. نظریه شنبه : نظرى ندارد.
نظریه یکشنبه : صحبت دکتر سحابى و نامبرده بالا صحت دارد ضمناً دو شماره تلفن یکى به نام دکتر سحابى 753990 و دیگرى به نام مهندس سحابى 646839 از یادشده بدست آمده. غانم
نظریه شنبه: مفاد خبر و نظریه یکشنبه مورد تایید است. پارسا
نظریه سه‌شنبه: صحت خبر و نظریه یکشنبه مورد تایید بوده شیخ مرتضى فهیم که در کمیسیون حفظ امنیت اجتماعى به سه سال اقامت اجبارى تبعید گردید سرپرست مدرسه علمیه طلاب کرمانى بوده و اخیراً مبادرت به افتتاح یک باب مدرسه دخترانه نموده است که در نظر است از کار مدرسه دخترانه وى که بدون هیچگونه ضابطه‌اى شروع بکار کرده جلوگیرى شود. رهبر
توضیحات سند:
1. یدالله سحابى، فرزند على در سال 1284 ش در محله‌ی سنگلج تهران متولد شد. پس از گذراندن تحصیلات ابتدایى و متوسطه وارد مدرسه دارالمعلمین شد و سپس در سال 1310 در رشته‌ی علوم طبیعى لیسانس گرفت و براى ادامه‌ی تحصیلات به فرانسه رفت و موفق به اخذ دکتراى زمین‌شناسى از دانشگاه لیل فرانسه شد. در سال 1315 به ایران بازگشت و در هنگام انجام خدمت نظام وظیفه، در دانشسراى عالى تهران به تدریس پرداخت. در آبان ماه سال 1325 به ریاست اداره‌ی فرهنگ تهران منصوب شد و در دى ماه همان سال از این کار استعفا داد. وى در سال 1330 به همکارى با دکتر مصدق و فعالیت‌هاى سیاسى مشغول و در سال 1332 در نهضت مقاومت ملى عضو شد. سحابی پس از چند سال، نهضت آزادى را به همراه مهندس بازرگان تاسیس کرد که در اولین دوره‌ی دستگیرى سران نهضت آزادى در سال 1341 به چهار سال زندان محکوم شد. وى قبل از انقلاب اسلامی در سمت‌هایى چون: ریاست دبیرستان کمال، استادی دانشگاه و مشاور موضوعات زمین‌شناسى سازمان برنامه و بودجه فعالیت داشت و در دوران انقلاب، از سوى امام(ره) به عضویت شوراى انقلاب درآمد؛ سپس در مجلس خبرگان قانون اساسى و اولین دوره‌ی مجلس شوراى اسلامى از سوى مردم تهران به این مجالس راه یافت. وى همچنین معاونت نخست‌وزیر در دولت بازرگان را به عهده داشت که این دولت به دلیل اتخاذ روش‌های غیرانقلابی به خصوص اتخاذ مواضع مخالف با تسخیر لانه جاسوسی آمریکا و نیز اصرار به انحلال مجلس خبرگان و ردّ این پیشنهاد از سوی حضرت امام، پس از مدتى از کار استعفا داد که بلافاصله مورد پذیرش امام(ره) واقع گردید. سحابی ایشان در فروردین سال 1381 در تهران درگذشت.(اسناد ساواک - پرونده انفرادى)