(متن نطق افتتاحیه رئیس جلسه)
متن سند:
رفقای عزیز
ابتدائاً وظیفه دارم که از طرف کمیتههای میزبان برگزارکننده پلنوم سرتاسری به تکتک رفقای شرکتکننده مهمان صمیمانهترین تهنیتها و پرشورترین سلامها را تقدیم کنم.
ضمناً از رفیق مسئول تشکیلات که در راه تشکیل مقدمات و محل و انتقال رفقا به این مجمع تسهیلات و زحمات فوقالعاده متحمل شدهاند از طرف خود و سایر شرکتکنندگان سپاسگزار باشم.
رفقای مسئول ـ علل تشکیل پلنوم سرتاسری بر رفقای مسئول که هرکدام سالیان متمادی درگیر کار تشکیلاتی و حزبی میباشند کاملاً آشکار است لیکن من مقدمتاً این تذکر را لازم و ضروری میدانم که طرح مسائل مطروحه از طرف رفقا بدون حب و بغض و با روحیه کاملاً حزبی بایستی بهعمل آمده و هدف جلوگیری از زنگزدگی و پوسیدگی سازمانها بوده و در راه اعتلای حزب باشد.
آنچنان حزبی که بتواند شعارهایش طبقه کارگر و همرزمان او را به شور و شوق آورده و رهبر واقعی ملت ما باشد.
قبول ظاهری مارکسیسم و اعلام پرطمطراق آن تنها کافی نیست.
مارکسیسم زنده و انقلابی در بوته عمل آبدیده میشود بدون اجرای تئوری در زندگی روزمره کار به بردگی و فساد میکشد و تماس تودهها را از حزب جدا میسازد و حزب را به رکود و بدبختیهائی میکشاند که در گذشته در برخی از ادوار ناظر و شاهد آن بودهایم.
مارکسیستهای واقعی و رهبران واقعی طبقه کارگر مرکز ثقل قضایا را از قبول ظاهری به مرحله اجرا و عمل آن در زندگی منتقل مینمایند.
تعیین آنچنان وسائل و طرق علمی که مارکسیسم با آن سازگار باشد و باز تغییر این طرق و ابزار وآلات هنگامیکه باز اوضاع تغییر میکند و شکل تازه بهخود میگیرد.
مارکسیستها به کمونیستها و تودهایهای واقعی دستورات و تعالیم خود را از بررسی شرایط و محیط کسب میکنند نه اینکه از مشابهات و قرینه سازیهای تاریخی.
پایه فعالیتهای ما تنها متکی به نقلقولها و کلمات قصار نیست بلکه بر تجربه است که هر قدم را مورد بررسی قرار میدهد و از اشتباهات پند میگیرد و راه ساختن را به خود و دیگران میآموزد و این گفته مارکس که میگوید کمونیستها نمیتوانند به تفسیر جهان اکتفا کنند و باید از این گامی فراتر نهاده آن را تغییر دهند دستورالعملی است که نبایستی از خاطرهها فراموش گردد.
رفقا
احزاب کمونیست نظیر ما نیز در راه پرسنگلاخ و طولانی خویش دچار کشمکشهای ایدئولوژیکی فراوانی گردیدهاند گرایشهای به چپ و یا راست در رهبریها فراوان دیدهشده اپورتونیسم در اشکال و قالبهای مختلف در رهبری موضع گرفته و حزب را به بیراهههای سیاه و تاریک کشانیدهاست لیکن خصوصیت عمده احزاب کمونیست نظیر ما در ایناست که هیچگاه رهبری غیرمنطقی و نقطهنظرهای اپورتونیستی خرده بورژوائی نتوانستهاست برای مدت طولانی پیروزگردد و رهبری را قبضه نماید از آنجملهاند بلشویکها در روسیه و بندوسیو و یارانش در چین خلیل ملکیها در حزب تودهایها.
لاسال انقلابی بزرگ آلمان به مارکس مینویسد.
مبارزه حزبی به حزب نیرو و حیات میبخشد.
بزرگترین دلیل ضعف حزب پراکندگی و ابهام حدود صریحاً مشخص است.
حزب با تصفیه خویش استحکام مییابد.
...
رفقا این حقیقت جالب و ارزندهای است که در جریان مبارزات حزبی همیشه حزب تصفیه گردیده و عناصر نامطلوب طرد میگردند ما در اینجا جمعآمدهایم که به بسیاری از مسائل سازمانی و تشکیلاتی که با نهضت ما و با هدفها و استراتژی و تاکتیک بستگی دارد رسیدگی کنیم ما معتقدیم که بر مشکلات ایدئولوژیکی فایق خواهیم آمد و با بحث و فحص دقیق و با روحیه کاملاً حزبی مسائل مطروحه را بررسی کرده و نظرات صحیح را با قاطعیت تعقیب خواهیم کرد.
قاطعیت ما تودهایها نیز در پذیرش منطقی قضایا و طرد سازشکاران میباشد من بهعنوان یک شرکتکننده علاقمند در این کنفرانس توصیه میکنم که با روحیه منطقی به پیشواز مسائل تشکیلاتی برویم و از عصبانیتها و اهانتها فاصله بگیریم و طریقی اتخاذکنیم که در آینده تصمیمات این پلنوم مورد ملامت قرارنگرفته و وظیفه را که تاریخ و طبقه کارگر میهنمان به عهدهمان واگذاشتهاست به نحو شایستهای به انجام برسانیم.
ما به کمیته مرکزی و رهبران واقعی خود معتقد و وفاداریم ولی این اعتقاد سالب دموکراسی نبوده و بهصورت اطاعت کورکورانه که با روح مارکسیسم مغایر است نباید توجیه گردد.
ما ضمن قبول بیچونوچرای سانترالیسم به اصل دیگر حزب که حزب را جلا میبخشد و سازمانهای آن را صیقل میدهد به اصل دموکراسی نیز میاندیشیم دموکراسی یعنی دستورات و تصمیمات غلط را بررسی کردن به حساب خطاها رسیدن و انتقاد از پائین به بالا را رواج دادن و فعالیت حزبی را رونق بخشیدن.
تعطیل هرکدام از اصول دوگانه یادشده حزب را به دیکتاتوری فردی و یا دیکتاتوری رهبری کشانیده و یا در هرج و مرج و آنارشیسم غوطهور خواهدکرد برای پرهیز از این بدبختیهاست که پلنومها، کنفرانسها، کنگرهها و سایر مجامع حزبی تجویز گردیدهاست بنابراین جمع ما در این پلنوم بنابر یک ضرورت تاریخی است که کاملاً براصول و موازین حزبی منطبق میباشد یا کار خود را یا این روحیه حزبی که آغاز میکنیم.
منبع:
کتاب
تشکیلات تهران حزب توده به روایت اسناد ساواک صفحه 313