تاریخ سند: 25 شهریور 1352
موضوع: تقاضای آیت اله شریعتمداری
متن سند:
از: ساواک قم
به: مدیریت کل اداره سوم 312 شماره: 2935 /21
ساعت 2100 روز 20 /6 /52 بنا به تماس تلفنی قبلی رئیس امنیت داخلی این ساواک با آیتالهل شریعتمداری ملاقات ایشان تقاضاهائی به شرح زیر داشتهاند که به عرض میرسد
1- شیخ زینالعابدین قربانی1 مقیم لاهیجان وسیله ساواک ساری دستگیر و سپس آزاد گردیده.
اکنون از طرف دادستان ساری در مورد پرونده نامبرده تقاضای تجدیدنظر شده.
تقاضا داشتند ضمن اینکه به وی در این زمینه مساعدت گردد در مورد کتبی که مربوط به وی بوده و جمعآوری گردیده در صورت امکان به نامبرده مسترد گردد
2- شخصی به نام عبدالله قیطالی اهل همدان شغل مهندس برق از دانشکده فنی دانشگاه تهران کارمند توانیر برق تهران که در بازداشت میباشد در صورت امکان مساعدتی به نامبرده بشود.
3- محمد تقی شریعتی 2 پدر دکتر علی شریعتی 3 که در مشهد دستگیر و در حال حاضر در اوین بازداشت میباشد و بیمار است استدعای مساعدت به وی را داشتند
4- استفتائی از شیخ عبدالجلیل جلیلی کرمانشاهی 4 در مورد کمک به سیلزدگان پاکستان به عمل آمده و فتوای ایشان از رادیو ایران به نام مرجع تقلید شیعیان ذکر گردیده آیتالله شریعتمداری عقیده داشتند که عنوان مرجع تقلید برای اینگونه روحانیونی که در این موقعیت نیستند موجب تضعیف روحانیت بوده و بدبینی آیات را نسبت به دستگاه فراهم خواهد کرد
5- در روزنامه کیهان مورخه شنبه 10 شهریور ماه شماره 9045 استفتائی از مراجع تقلید چاپ و اسامی سه نفر از آقایان را به عنوان مرجع تقلید ذکر نموده که یکی از آنان به نام سید ابراهیم میلانی5 است این شخص غیر از آیتالله میلانی مقیم مشهد است و از ذکر نام وی به عنوان مرجع تقلید شدیداً اظهار نگرانی و تقاضا داشتند ترتیبی اتخاذ گردد که در آینده عناوین آیات محفوظ و ملحوظ گردد و مسئولین جراید و رادیو تلویزیون با اطلاع از موقعیت آیات عناوین آنان را ذکر نمایند
6- در یکی از محلات واقع در خیابان نواب جنوبی بین چهارراه رضائی و قنات جنب مسجد محلی مغازه مشروبفروشی دایر گردیده لذا جمعی از ساکنین محلی مزبور با ارسال نامهای از آیتالله شریعتمداری خواستهاند در این مورد اقدام کند ایشان ضمن ارائه نامه موصوف که عیناً به پیوست تقدیم میگردد استدعا داشتند از نظر احترام به شعائر اسلامی ترتیبی اتخاذ گردد که در مغازه مذکور از فروش مشروبات الکی جلوگیری به عمل آید
7- اظهار داشتند به قرار مسموع لوایح اوقاف به وسیله آقای دکتر آزمون به وکلای مجلس و قضات دادگستری تحمیل شده و از جانب ایشان عنوان گردیده که این لوایح براساس اوامر مؤکد شاهنشاه آریامهر بوده و بایستی مورد تصویب واقع گردد.
در صورتیکه موضوع صحت داشته باشد و رأی مبارک ملوکانه به این مسئله تعلق گرفته مسلّماً مورد تأیید من هم خواهد بود در غیر اینصورت به آقای دکتر آزمون در این زمینه توجه داده شود
8- شخصی به نام حسین منتظرحقیقی درحال حاضر در زندان اوین بازداشت میباشد تقاضا داشته در صورت امکان با نامبرده مساعدت گردد
9- محمد موحدی گیلانی (معروف به فاضل) که از قم به بندر لنگه تبعید گردیده به محل مناسبتری تغییر محل داده شود.
ضمناً تلویحاً انتظار ملاقات با مدیریت کل آن اداره را داشتند که در قم ملاقاتی فیمابین صورت گیرد.
آقای وثوقی
موارد بالا قبلاً گزارش شده است.
27 /6 /52
از طرف رئیس ساواک قم – مهران
از طرف رضائیان
توضیحات سند:
1.
حجتالاسلام زین العابدین قربانی، فرزند غلامحسین در سال 1312ﻫ ش در لاهیجان متولد شد.
دروس فارسی و مقدماتی را در لاهیجان خوانده و پس از آن به قم مهاجرت و به درس خارج آیت الله بروجردی و امام خمینی ( ره ) حاضر شد.
در ادامه به تالیف٬ تدریس و تبلیغ دین و نوشتن مقالات دینی در مجله مکتب اسلام پرداخت.
از آثار او میتوان به کتاب اسلام و صلح جهانی٬ بسوی جهان ابدی٬ بلاهای اجتماعی و اسلام و حقوق بشر اشاره نمود.
حجتالاسلام قربانی از جمله روحانیون مبارزی بود که چندین بار توسط ماموران رژیم شاه دستگیر گردید.
آخرین بار در سال 1352 دستگیر و به 6 ماه حبس محکوم گشت.
ساواک در گزارش خود درباره ایشان چنین می نویسد: « سوابق موجود از مشارالیه حاکی است که وی از سال 1342 در منابر خود از سیاست صحبت نموده و به نفع خمینی فعالیتهایی از جمله تعریف از وی و گرفتن امضاء برای او داشته که به همین جهت در سال مزبور به شهربانی لاهیجان هدایت و تعهدی از وی اخذ که صحبتهای خارج از امور دینی ننماید.
» حجتالاسلام قربانی هماکنون نماینده ولی فقیه در استان گیلان و امام جمعه شهرستان رشت میباشد.
2.
محمدتقی شریعتی مزینانی در سال 1268 ﻫ ش در روستای مزینان سبزوار متولد شد.
از محضر اساتیدی چون مجتبی قزوینی، حاج شیخ کاظم دامغانی و حاج میرزا احمد مدرس کسب فیض نمود و از سال 1311 فعالیتهای فرهنگی خود را آغاز کرد و با سقوط رضاخان و فعال شدن جریانهای مارکسیستی، به منظور مبارزهای قاطع با تفکرات الحادی و کسرویگری به تأسیس «کانون نشر حقایق اسلامی» پرداخت.
وی در فاصله سالهای 1326 تا 1352، چندبار توسط ساواک دستگیر و زندانی شد.
او به انقلاب اسلامی و رهبری آن ایمان کامل داشت، امام را رهبر کبیر میخواند و برای ایشان دعا میکرد.
کتابهای تفسیر نوین قرآن، خلافت و امامت در قرآن و سنّت، چرا حسین قیام کرد؟ فایده و لزوم دین و موعود امم از جمله محورهای شاخص مجاهدات فرهنگی اوست.
محمدتقی شریعتی در اول اردیبهشت سال 1366 به دیار باقی شتافت و رهبر معظم انقلاب حضرت آیتالله خامنهای(مدّظلهالعالی) دربارهاش چنین فرمود:« ...
این رادمرد دین از پیشروان و پایهگذاران اندیشهی «بازگشت به قرآن و نهجالبلاغه» و خود مفسر قرآن و نهجالبلاغه و شیفته آن بود.
خدمات ارزنده او در تعلیم و تربیت اسلامی نسل جوان یکی از صفحات درخشان زندگی اوست.
بیشک او یکی از پرسوزترین و مخلصترین اندیشمندان و مبلّغان اسلامی بود که استحکام اندیشه را با نوآوری در روش به هم آمیخته برای نسل تحصیلکرده و با فرهنگ متاع فکری جذابی را ارائه میکرد ...
»
3.
دکتر علی شریعتی، فرزند محمدتقی در سال 1312 ﻫ ش در روستایی از توابع شهرستان سبزوار متولد شد.
تحصیلات متوسطه را در دبیرستانهای مشهد به پایان برد و پس از گذراندن دورهای در دانشسرای تربیت معلم، آموزگار یکی از روستاهای خراسان شد.
چندی بعد با ورود به دانشگاه مشهد در رشته ادبیات و زبان فارسی فارغالتحصیل شد.
دکتر شریعتی برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در آنجا دکترا گرفت.
آشنائی وی با لوئی ماسینیون، ژانپل سارتر، ژان برگ، جورج گورویچ و فرانتس فانون بر عمق یافتههای علمی او افزود.
تلاشهای سیاسی دکتر شریعتی در خارج از کشور بهطور جدی ادامه یافت تا جائی که وقتی در سال 1343 به ایران بازگشت، در مرز ترکیه دستگیر شد و شش ماه به زندان افتاد.
پس از آزادی سخنرانیهای او در دانشگاه مشهد و حسینیه ارشاد تهران توانست جوانان فراوانی را به پای افکار و آرای او بنشاند.
همین توجه به همراه افشاگریهای او علیه رژیم باعث شد که بار دیگر دستگیر و حبس شود.
دکتر شریعتی پس از آزادی از زندان تصمیم به هجرت گرفت و راهی انگلستان شد، اما در 29 خرداد سال 1356 در عین ناباوری درگذشت و پس از انتقال به سوریه در زینبیه دمشق به خاک سپرده شد.
4.
آیت الله شیخ عبدالجلیل جلیلی فرزند محمدهادی در سال 1302ﻫ ش در کرمانشاه متولد شد.
پس از گذراندن دروس متوسطه و دانشگاهی، موفق به اخذ لیسانس رشته قضائی از دانشگاه حقوق شد.
وی تحصیلات علوم دینی را در قم آغاز نمود و پس از فرا گرفتن مقدمات، سطوح عالیه را از محضر آیات عظام سید شهاب الدین مرعشی نجفی و میرزا محمد مجاهدی فرا گرفت و در حدود 6 سال در درس خارج آیت الله بروجردی و همچنین در حدود 5 سال از درس امام خمینی(ره) بهره برد و پس از آن به نجف اشرف هجرت نمود و در آنجا از آیات عظام سید محمود شاهرودی، شیخ حسین حلی و میرزاباقر زنجانی استفاده کرد و به درجه اجتهاد رسید.
وی پس از فوت پدر به کرمانشاه مراجعت نمود و از سوی آیت الله بروجردی در نهم ذیحجه 1377ق به سرپرستی مدرسه آیت الله بروجردی در کرمانشاه منصوب گشت و به تدریس و تبلیغ پرداخت.
او در کرمانشاه علاوه بر تدریس و وعظ به امور عام المنفعه از قبیل : تأسیس کتابخانه و احداث مسجد و تجدید بنای حسینیه پرداخت.
آیتالله جلیلی در آبان سال 1392 به ملکوت اعلی پیوست.
5.
سید ابراهیم میلانی پسر حاج سید آقا میلانی در سال 1284 ﻫ ش در تبریز به دنیا آمد.
تحصیلات خود را نزد اساتید بزرگی چون آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی و آیتالله حاج میرزا محمدعلی شاهآبادی گذراند.
مدتی در تبریز اقامت نمود سپس به نجف اشرف رفت و در دروس مراجع نجف حاضر شد.
سپس به زادگاه خود بازگشت و در مسجد حاج ابراهیم ایپکچی به تدریس و تعلیم پرداخت، در جریان نهضت ملی شدن نفت در صحنه سیاسی حاضر و در دوره هفدهم وارد مجلس شورای ملی شد.
سپس به مشهد رفت و در اواخر به تهران آمد، اما به دلیل عدم دقت در مسائل سیاسی و اجتماعی نتوانست منشأ خیر باشد.
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی محمد فاضل لنکرانی به روایت اسناد ساواک صفحه 144