تاریخ سند: 5 آبان 1357
حوادث و وقایع شهرهای مختلف استان مازندران
متن سند:
1ـ مقارن ساعت 1700 روز 5 /8 /57 (2537 شاهنشاهی)، عده ای از قشریون
مذهبی در مسجد جامع شهر ساری اجتماع و متعاقب آن حدود 200 نفر از جمعیت از
مسجد خارج شده و ضمن انجام راه پیمائی در مسیر خیابان شاه و میدان ساعت،
شعارهائی بطرفداری از روح اله خمینی داده اند.
تظاهرکنندگان سپس به مسجد مذکور مراجعت کرده و بتدریج متفرق شده اند.
1
2ـ حدود ساعت 1800 روز 5 /8 /57، پس از خاتمه مجلس سخنرانی مذهبی که با
شرکت عده ای از طبقات مختلف مردم در مسجد ابوالفضل واقع در کوی کارمندان شهر
ساری برگزار بوده، قریب 100 نفر از جمعیت حاضر با دادن شعارهائی بنفع روح اله
خمینی از مسجد خارج و سپس بدون دخالت مأمورین شهربانی متفرق گردیده اند.
3ـ از ساعت 1100 روز 5 /8 /57، بتدریج قریب 2000 نفر از قشریون مذهبی در
مسجد «گرجی محله» شهر بهشهر اجتماع کرده و سپس با در دست داشتن عکسهائی
از روح اله خمینی و همچنین با حمل پلاکاردهائی که روی آنها شعارهائی در زمینه
آزادی برخی از زندانیان ضد امنیتی نوشته شده بود، از مسجد خارج و در برخی از
خیابانها، به راه پیمائی مبادرت کرده اند.
جمعیت مذکور در مقابل باغ شاه بهشهر متوقف شده و پس از برگزاری نماز جماعت که
پیشنمازی آنرا واعظی بنام سید احمد مصطفوی بعهده داشت، در ساعت 1300 روز
مذکور متفرق گردیده اند.
4ـ ساعت 1600 روز 5 /8 /57، مجلس سخنرانی مذهبی با شرکت قریب 2000 نفر
از طبقات مختلف مردم در مسجد «نصیرخان» شهر بهشهر برگزار گردیده است.
در این مجلس واعظ ناشناسی بمنبر رفته و در خلال سخنرانی خود مطالب
تحریک آمیزی ایراد کرده است.
جمعیت مذکور پس از استماع سخنرانی نامبرده، از مسجد خارج و در حالیکه در
خیابانها میدویده اند، بدادن شعارهای ضدمیهنی مبادرت نموده اند.
تظاهرکنندگان در مسیر حرکت خود، ضمن پرتاب سنگ شیشه های تعدادی از
مؤسسات دولتی و خصوصی را شکسته و چند تن از مأمورین انتظامی را نیز
مجروح کرده اند.
تظاهرات متفرق تا ساعت 1800 روز مزبور، ادامه داشته و پس از آن اخلالگران
بتدریج متفرق گردیده اند.
5ـ حدود ساعت 1600 روز 5 /8 /57، قریب 500 نفر از اهالی روستای گالیکش
بخش مینودشت از توابع شهر گنبد کاووس، با در دست داشتن تمثالهائی از خاندان
جلیل سلطنت و همچنین پرچم ایران، به بخش مذکور وارد شده و پس از دادن
شعارهای ملی و میهنی، به روستای محل اقامت خود مراجعت کرده اند.
6ـ ساعت 1730 روز 5 /8 /57، حدود 200 نفر از جوانان شاهدوست و
میهن پرست گرگان با در دست داشتن تمثالهائی از خاندان جلیل سلطنت و
پلاکاردهائی که روی آنها شعارهای ملی و میهنی نوشته شده بود، با استفاده از
چند دستگاه موتورسیکلت که چراغهای آنها روشن بوده، در خیابانهای این شهر
اقدام به تظاهرات ملی و میهنی کرده و در مسیر حرکت نیز تعدادی از اهالی آنها را
گلباران کرده اند.
تظاهرکنندگان در مقابل شهرداری گرگان متفرق شده و سپس یکنفر از آنها برای
جمعیت به سخنرانی پرداخته و در خاتمه اظهار داشته :
ما تا آخرین قطره خون از شاه و میهن دفاع خواهیم کرد.
افراد مورد بحث در ساعت 1800 روز مذکور متفرق گردیده اند.
1
7ـ متعاقب تظاهرات ملی و میهنی عده ای از اهالی شاهدوست و میهن پرست
گرگان در روز 4 و 5 /8 /57 (چگونگی قبلاً باستحضار رسیده است)، پنج تن از
روحانیون قشری و سرشناس این شهر اعلامیه ای در زمینه مخالفت با تظاهرات
ملی و میهنی انتشار داده اند.
متن این اعلامیه بشرح زیر میباشد:
«توطئه ناجوانمردانه عمال مزدور استبداد و استعمار که با حمله بجان و مال مردم
بیگناه تحت حمایت پلیس و مأمورین مسلح صورت میگیرد روزهای پنجشنبه و
جمعه 4 و 5 آبانماه شدیدا با خشم روحانیت و ملت شهرستان گرگان مواجه، ما
ضمن محکوم کردن این اعمال اخلالگرانه اخطار میکنیم، باید باین توطئه ها فورا
پایان داده و در غیر اینصورت روحانیت به وظیفه شرعی خود عمل خواهد کرد.
1
8ـ از ساعت 1900 الی ساعت 2000 روز 5 /8 /57، مجلسی با شرکت عده ای از
طبقات مختلف مردم در مسجد گلشن گرگان تشکیل گردیده است.
در این مجلس، سید محمد رئیسی (روحانی قشری و سرشناس گرگان که از امضاء
کنندگان اعلامیه مورد بحث در بند هفت بوده) بمنبر رفته و ابتدا متن اعلامیه
مذکور را برای جمعیت قرائت کرده و سپس از حاضرین خواسته است که در
ساعت 0800 روز 6 /8 /57 بمنظور انجام تظاهرات در مسجد گلشن اجتماع
نمایند.
توضیحات سند:
1ـ شهربانی مازندران در
گزارشی شعارهای مردم را
چنین نوشت : ما تابع قرآنیم/
ما شاه نمی خواهیم تا شاه کفن
نشود /این وطن وطن
نشود.
(846ـ6 /8 /1357)
1ـ خبرگزاری پارس در بولتن
روزانه خود درباره
تظاهرکنندگان طرفدار
حکومت شاه که از برخی
کشاورزان، کارگران و
سیستانی های مقیم گرگان
صورت گرفت نوشت : «این
گروه ها در حالی که
شمایل های حضرت علی (ع)
با خود حمل می کردند و
تمثال هایی از شاهنشاه
آریامهر و پرچم های ایران در
دست داشتند، از خیابان های
گرگان گذشتند و ضمن دادن
شعارهای ملی و میهنی به دور
میدان های کاخ و شهرداری
اجتماع کردند.
» (ش 221، ص
15).
1ـ امضاء کنندگان اعلامیه
آقایان : سجاد، میبدی،
سیدعلی رئیسی، سید محمد
رئیسی و سید حسین
میربهبهانی بودند.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 14 صفحه 240