تاریخ سند: 2 دی 1342
متن سند:
برای اطلاع بخش 321
ن ـ 300
حاج میرزا عبدالله تهرانی معروف به چهلستونی امام جماعت مسجد جامع بازار است (مدت 15 روز است به عراق رفته است) و در بازار و مردم هم نفوذی دارد.
از اعضای مؤثر هیأت علمیه تهران1 و تنها کسی است در هیأت علمیه که از لحاظ افکار و عقاید سیاسی نسبتاً مخالفت با سیار اعضاء دارد.
در زمان مصدق هم با بازاریهای جبهه ملی موافق و مربوط بوده.
در جریانات یکساله اخیر هم چند اعلامیه مخالف صادر کرده.
چند پسر و چند داماد و برادرزاده دارد که همگی روحانی هستند و اطراف او میباشند.
یک پسر او هم به نام شیخ حسن سعید چند سال ساکن نجف اشرف بوده که در فعالیتهای یکساله اخیر هم در آنجا در تحریک روحانیون عراق دست داشت و جزو شش نفر ایرانی آخوند مقیم نجف و کربلا بودند که سفارت عراق فعالیتهای مضره آنها را گزارش داد و اکنون هم در تهران هستند و گذرنامه آنها را برای مراجعت به عراق نمیدهند.
روی هم رفته فعلاً از لحاظ سیاسی جهت مخالف دارد.
توضیحات سند:
1.
هیأت علمیه تهران: در دهۀ 1320 خصوصاً اواخر دهه، روحانیون و علمای بسیاری از شهرها برای موضعگیری واحد و مشاوره در امور مهم، تجمعی را به نام هیأت علمیه یا جامعۀ علمیه تشکیل دادند که در جریان جنبش ملی شدن صنعت نفت در پیروی و حمایت از آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی تلاش زیادی را از خود بروز دادند.
فعالترین این تجمعها، هیأت علمیه تهران بود در چگونگی شکلگیری هیأت علمیۀ تهران روایات مختلفی است.
به گزارش شهربانی، آیتالله کاشانی یک هیأتی به وجود آورده به نام هیأت علمیه که اشخاص زیر با آنها در این هیأت همکاری میکنند.
1ـ آیتالله سیدمحمد بهبهانی، 2ـ آیتالله چهلستونی، 3ـ آیتالله اصفهانی، 4ـ نوری داماد بهبهانی
روایت دیگری در مورد هیأت علمیه تهران میگوید این گروه هیأتی از علمای تهران بود که شخصیتهایی هم چون حاج سید رضویقمی، شیخ محمدباقر رسولی، حاج سید رضا زنجانی، سید احمد شهرستانی، آقابزرگ نوری، سید محیالدین طالقانی، سید محمد نبوی، شیخ عباس مشکوری نجفی، حاج سید رضا تنکابنی و ابوالحسن مدرسی تهرانی در آن عضویت داشتند و به مناسبتهای گوناگون سیاسی، اجتماعی، دینی اعلامیه میدادند بر مبنای همین روایت، آیتالله دزفولی، آقای گلپایگانی پیشنماز مسجد خیابان غفاری حوالی میدان شوش و حاج آقا ضیاء استرآبادی نیز در این تشکل عضویت داشتند.
از هیأتهای علمیه که در این دو دهه فعال بودهاند میتوان به چهار مورد ذیل اشاره نمود:
هیأت علمیه اصفهان، هیأت علمیه شیراز، هیأت علمیه قزوین و هیأت علمیه تبریز.
(بیست سال تکاپوی اسلام شیعی در ایران، روحالله حسینیان، فصل چهارم، تشکلهای اسلامی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی)
منبع:
کتاب
پایگاههای انقلاب اسلامی، مسجد جامع بازار تهران به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 58