تاریخ سند: 7 آبان 1357
مذاکرات آقای نخست وزیر با آیت اله سید کاظم شریعتمداری
متن سند:
شب هنگام مورخ 7 /8 /57 (2537 شاهنشاهی) آقای نخست وزیر تلفنی با
آیت اله سیدکاظم شریعتمداری تماس گرفته و پیرامون مطالب روزنامه های
اطلاعات و کیهان در مورد مصاحبه شریعتمداری با خبرگزاری فرانسه صحبت
کرده است.
آیت اله سیدکاظم شریعتمداری اظهار داشته :
این مطلب در روزنامه رستاخیز هم چاپ شده، ولی با آنچه ما گفته ایم تفاوت
داشته و موضوعی نیست که نگران کننده باشد، چون ما چند تا اسلحه را در مقابل
توپ و تانک مقایسه کردیم و گفتیم استفاده از اسلحه وقتی دارد.
مثلاً اگر دولت
حرفهای ما را قبول نکرد و به بن بست رسیدیم و اوضاع ایجاب کرد، شاید در
آینده چنین نظری باشد.
آیت اله شریعتمداری اضافه کرده :
گفتن مطلب باین اندازه مصلحت بود و اگر خلاف این مطلب باشد، تکذیب
می کنیم.
آقای نخست وزیر گفته :
به هر صورت انتشار مطلبی از قول حضرت آیت اله موجب خواهد شد که بنده
همین امشب استعفا بدهم و دیگر نمی توانم کار کنم، چون با این ترتیب برای هیچ
دستگاه دولتی مقدور نیست که کار کند.
در تاریخ 7 /8 /57 به مخبر روزنامه کیهان هم گفته ام، باید به دولت مهلت داد، تا
ببینیم چکار میکند و در مورد اتحاد با خمینی نیز همان مطالبی است که چند بار به
خارجیها گفته ایم که با ایشان اختلافی در هدف نداریم و هدف عبارت از این است
که حکومت بشکل استبدادی نباشد و بشکل دموکراسی باشد.
آقای نخست وزیر گفته :
در مورد مطلب روزنامه کیهان درباره اخطار شدید جنابعالی به دولت، باید بگویم
در حال حاضر در تأسیسات نفت و بانک ملی با اعتصاب مواجه هستیم و با
انعکاس این مطالب در روزنامه ها فردا در تمام وزارتخانه ها اعتصاب روی میدهد
و دیگر دولت هیچ کاری نمیتواند بکند.
1
شریعتمداری اظهار داشته :
وضع ما را همه میدانند و اینطور نیست، وضع ما با سابق هیچ فرقی نکرده و من
معتقداتم همان بوده که هست، البته به روزنامه ها می گویم که توضیح دهند.
آقای نخست وزیر گفته :
این مطلب که نوشته شده غیر از این است.
شریعتمداری اظهار نموده :
خبرگزاری فرانسه ابتدا و انتهای مطلب را حذف کرده، ما موضوعی را مطرح
کرده ایم، ولی بصورتی نیست که انعکاسش مضر باشد و در آن حد که گفته ایم،
معتقدیم در تحکیم موقعیت فعلی مفید است، چون اظهارنظر صریح به آتیه حواله
میشود و منظور اجرای قانون اساسی است.
آیت اله شریعتمداری در مورد اظهارات آقای نخست وزیر در مورد اعتصابات
برخی از سازمانها گفته :
شما (نخست وزیر) با قوت قلب کارهای اصلاحی را شروع کنید.
یک شخصی که
با مقام عالی (اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر) ارتباط خیلی نزدیک دارد،
از من همین موضوعات را سئوال کرد و من توضیح دادم و در خصوص وضع دولت
نیز با آن شخص صحبت کردم و گفتم شنیده شده که قوای انتظامی اصلاً از دولت
اطاعت نمی کند و بعضی از وزراء کابینه مخالفت میکنند و با این وضع کاری از
پیش نمیرود.
در تأیید جنابعالی مطلبی را برای اعلیحضرت پیغام دادم و جنابعالی
ممکن است از شخص اعلیحضرت استفسار فرمائید، در ضمن گفتم مگر میشود
کسی نخست وزیر باشد و قوای انتظامی از او اطاعت نکند.
بهرحال با تمام قوت
قلب از این لحاظ نگرانی نداشته باشید، چون ما
همان هستیم که بودیم و مبنای کار من طوری نیست که صبح و عصر فرق کند البته
سه، چهار شرط دارد (این شروط در مذاکرات مطرح نشده است).
آقای نخست وزیر گفته :
اگر حضرت آیت اله اینطور تشخیص میدهند، حرفی ندارم.
آقای نخست وزیر سپس از آیت اله شریعتمداری خواسته، مطلب روزنامه ها
بنحوی تعدیل شود.
آیت اله شریعتمداری اظهار نموده :
مطلبی که عنوان شده راجع به فردا که نمیباشد و هزاران شرط دارد و ترتیب آنرا
بیخود نوشته اند و حال میگویم که مطالب بشکل اخطاریه دولت نبوده است.
ارزیابی خبر :
انجام مذاکرات صحت داشته و مطالب بالا عنوان شده است.
توضیحات سند:
1ـ روزنامه کیهان مصاحبه
خود با آقای شریعتمداری را
در هشتم آبان و در شماره
10599 خود به چاپ رساند.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 14 صفحه 367


