موضوع : فعالیت روحانیون
تاریخ سند: 6 فروردین 1342
موضوع : فعالیت روحانیون
متن سند:
شماره : 2 بخش 311 تاریخ :6 /1 /42د ـ 2 الف
موضوع : فعالیت روحانیون
پس از وقایع روز دوم فروردین ماه 42 در شهرستان قم اخیرا فعالیت شدید تحریک‌آمیز بین روحانیون تهران. قم شروع شده از جمله آیت‌اله بهبهانى.آیت‌اله چهل ستونى1 آیت‌اله آشتیانى2 (مدرس مدرسه مروى) و چند نفر دیگر بمنظور ایجاد اعتصاب در ائمه جماعت و تظاهرات بر علیه دولت مبادرت ورزیده‌اند. اکبر خام باشى مباشر آیت‌اللّه آشتیانى میگفت عنقریب نزد آیت‌اله خوانسارى رفته و درباره کشتار روز فروردین قم مذاکره و او را وادار خواهند نمود که بنماز جماعت نرود تا باین وسیله سر مشق براى ائمه جماعت شده و آنها هم بمساجد نروند. از طرفى بوسیله آیت‌اله گلپایگانى و سایر روحانیون بین ائمه جماعت براى عدم اجراء نماز جماعت اقدام و فعالیت میشود از طرف دیگر مالکین هم روحانیون را براى ایجاد مانع دولت در اجراء قانون اصلاحات ارضى تحریک و تشویق مینمایند. آقایان سید ابراهیم ابطحى‌نژاد. سید محمد تقى اراکى. سید عبداله بهبهانى بین روحانیون فعالیت دارند که عده‌اى از روحانیون بشهرستان قم رفته و با روحانیون قم همکارى و همدردى نمایند و براى فعالیت علیه دولت بیک هدف مشخص شروع نمایند از طرفى روحانیون فوق در جلسات روضه خوانى آیت‌اله بهبهانى حضور یافته و ضمنا براى تعیین خطمشى مشخص جلسات محرمانه دائر و تلفنى روز و محل
توضیحات سند:
1ـ حاج میرزا عبداللّه سعید تهرانى فرزند آیت‌اللّه حاج میرزا مسیح، در سال 1305 قمرى در تهران متولد شد. مدتى در تهران نزد علماى دینى از قبیل شیخ على نورى، میرزا سید محمد تنکابنى، حاج شیخ مسیح طالقانى، میرزا هاشم شفتى، حاج آقا بزرگ ساوجى، و شیخ باقر معزالدوله تحصیل علوم دینى کرد و در سال 1330 قمرى در بازگشت از مکه به نجف رفت و در آن سامان از محضر آیت‌اللّه نائینى، آیت‌اللّه شریعت، آقا ضیاء الدین عراقى و حاج سید احمد کربلایى استفاده نمود.آیت‌اللّه سعید تهرانى معروف به آیت‌اللّه چهل ستونى در سال 1333 قمرى به تهران بازگشت و پس از فوت پدرش در سال 1334 ق چند سالى امامت مسجد جامع تهران را عهده دار بود. در سال 1342 قمرى که رهبران دینى از عراق به قم تبعید شدند، او به استقبال آنها شتافت و رهسپار قم شد. در قم به حوزه درس آیت‌اللّه حائرى آیت‌اللّه حاج ابوالقاسم کبیر شتافت. در سال 1356 قمرى پس از فوت آیت‌اللّه حائرى به تهران بازگشت و تا سال 1391 ق به اقامه نماز جماعت و تدریس و تبلیغ اشتغال داشت ؛ و در ذیحجه همان سال (1350 ش) وفات یافت. جنازه‌اش به شهر رى حمل و به طور امانت به خاک سپرده شد.2ـ آیت‌اللّه حاج میرزا احمد آشتیانى فرزند مرحوم حاج میرزا حسن آشتیانى در سال 1300 هجرى قمرى در تهران دیده به جهان گشود تحصیلات ابتدایى و قسمتى از سطوح را در محضر استادان معروف تهران چون مرحوم میرزا هاشم رشتى و مرحوم میرزا حسن کرمانشاهى آموخت. در این هنگام با آن که از نظر تحصیلات در رتبه شایسته‌اى قرار داشت تصمیم گرفت که از محضر استادان بزرگ حوزه علمیه نجف اشرف بهره‌مند شود، از این رو در سال 1340 ق در سن چهل سالگى رهسپار نجف گشت و ده سال در آنجا اقامت گزید و در درس استاد بزرگ مرحوم سید محمد طباطبایى یزدى شرکت کرد و در سال 1350 قمرى به زادگاه خود بازگشت و به تدریس، تحقیق و تألیف پرداخت. از جمله کتاب‌هاى وى تذکرۀ العارفین (یک دوره عقاید) العقول الثابت «رساله قصد السبیل»، «نامه رهبران»، «طرائف الحکم» و لوامع الحقایق است. سرانجام وى روز سه شنبه 14 جمادى الثانى برابر با 3 /4 /54 ش به دیار باقى شتافت.
تشکیل جلسه را بهم اطلاع میدهند.
عینا باستحضار ریاست در اداره سوم برسانید.
که در صورت لزوم مطالب اخیر اطلاعیه پیرو اقدامات اواخر سال گذشته بساواک منعکس گردد. 6 /1 /42
محترما بعرض میرساند
شمه‌اى از فعالیت‌هاى روحانیون تهران پس از حادثه روز جمعه (2 /1 /42) قم (نامفهوم) بولتن
اخبار روز 6 /1 /42 باستحضار مقامات عالیه کشور و ساواک رسیده است. 7 /1 /42
در پرونده کل روحانیون بایگانى شود. 8 /1 /42
1ـ دفتر بولتن
2ـ 333
6 /1 /42