تاریخ سند: 12 فروردین 1357
موضوع: برگزاری مجلس یادبود چهلمین روز مقتولین تبریز در نقده
متن سند:
از: 16 /4 ﻫ 1 تاریخ: 12 /1 /2537[1357]
به: 312 شماره: 7041/ﻫ 16
موضوع: برگزاری مجلس یادبود چهلمین روز مقتولین تبریز در نقده
از ساعت 1100 مورخه 10 /1 /37 مجلسی به مناسبت چهلمین روز کشتهشدگان حادثه تبریز در مسجد صاحبالزمان این شهرستان ترتیب یافته که در آن طبقات مختلف مردم پس از گرفتن وضو وارد مسجد شده و به قرائت قرآن و فاتحهخوانی مشغول شدند، از بین روحانیون حاجی ابراهیم محرر1 پیشنماز مسجد مذکور، یحیی جوهری،2حاج عباس داماد علی خلخالی، حاج جبار پیشنماز قریه فرخزاد، شیخ حسن داننده پیشنماز قریه کوزهگران،3و دانشپایه4 در پای منبر نشسته بودند، عباس جلیلی و برادرش اسمعیل جلیلی، جوادی کافهچی، علی رحیمی، شیرنژاد مغازهدار، سیفعلی آشنا و پسر ساجدی ساکن نقده اهل بناب به پذیرایی از حاضرین و تقسیم جزوات قرآن مشغول بودند، در ساعت حدود 1200 مسجد کاملاً پر از جمعیت شده بود که حاضرین با قرائت قرآن و فاتحه اظهار تأسف به واقعه تبریز مینمودند ولی در مورد تظاهرات و غیره هیچگونه اقدامی از طرف افراد مشاهده نشده ولی دلهره و نگرانی نیز توأم با ترس شدید آنان را احاطه کرده بود، به خاطر اینکه از هر کس در این مورد سئوال میشد فقط جواب میدادند بالاخره این افراد مسلمان بودند و ما وظیفه داریم که دستورات دینی را اجرا نمائیم، سیفعلی آشنا که در خیابان ششم بهمن جنب مغازه تیمورپور مغازه پوشاکفروشی دارد اظهار میداشته که من در حدود 30 مغازه گفتهام که به مسجد بیایند، عباس جلیلی به مختار زارع در حالی که چایی میداده مراجعه و گفته آقاجان بروید به همسایگان خود بگویید محرر در مسجد است، تشریف بیاورید، خدا این نهضت را اوج بیشتر دهد، مختار زارع که روبروی دبستان فرح خیابان دانش مغازه دارد اظهار داشته آقاجان نمایندگان صنفی و انجمنها به تکتک مغازهها مراجعه کرده و گفته هر کس مغازه را تعطیل کند اسامی آنان را یادداشت میکنند، آنگاه جلیلی گفته آقاجان یکی از بچههای خودتان موقتی در مغازه بگذارید و مغازههای خود را ببندید، خلاصه عدهای از بازاریان در تشویق مردم برای بستن دکان خود فعالیت داشته حدود ساعت 1230 ابراهیم محرر به منبر رفته و در این زمینه سخنرانی داشته منتهی کلاً از امر به معروف و نهی از منکر آیه خوانده و ترجمه نموده و به وجود امنیت در کشور نیز اشاره کرده است، این مجلس در ساعت 1300 خاتمه و آنگاه حاج جبار آخوند قریه فرخزاد اظهار داشته که بعد از ظهر در مسجد شیخ مهدی مجلس خواهیم داشت. بعداً عدهای از افراد به آرامی مسجد را ترک و بقیه در نماز جماعت شرکت نمودند.
نظریه شنبه ـ اولاً بعدازظهر در هیچ یکی از مساجد شهر مجلسی به این مناسبت برپا نگردید، ثانیاً در این مجلس هیچگونه تصمیم تظاهرات علیه دولت و یا اعتصاب گرفته نشد، و افراد شرکتکننده در مجلس خیلی محافظهکار بودهاند و آخوندها نیز در ترس و وحشت به سر میبردند، ضمناً سخنرانی محرر نیز هیچگونه جنبه خلاف و تحریک نداشت ولی گاهی در ضمن بحث گریزی به مطالبی میزده که آن مطالب نیز قابل فهم شرکتکنندگان نبوده است و این مجلس را فقط به خاطر تظاهر و اینکه مجلسی در این شهرستان هم برگزار نمودهاند منعقد کرده بودند.
نظریه یکشنبه ـ با توجه به دسترسی شنبه متن خبر و نظریه او صحیح به نظر میرسد. حامد
نظریه دوشنبه ـ نظریه یکشنبه مورد تائید است. اردوان
نظریه 16 ـ نظریه دوشنبه مورد تائید است.
نظریه چهارشنبه ـ نظریه 16 مورد تائید است
نظریه جمعه ـ نظریه چهارشنبه تائید میشود 17 /1
آقای مرعشی ـ بهرهبرداری گردد 24 ـ 2
______________________
1. حجتالاسلام حاج ابراهیم محرر، پیشنماز مسجد صاحبالزمان(عج) نقده بود. گزارشهای ساواک برخی فعالیتهای انقلابی وی را مورد اشاره قرار داده اند. وی در برگزاری مجلس یادبود چهلمین روز شهدای تبریز در مسجد صاحب الزمان شهر نقده نقش اساسی ایفا کرد. در این مراسم طبقات مختلف مردم شرکت داشتند و مسجد کاملاً از جمعیت پر شده بود و حاج ابراهیم محرر ـ پیشنماز مسجد ـ به سخنرانی پرداخت. وی در مسجد جامع نقده نیز منبر رفته، به انتقاد از حکومت پهلوی میپرداخت و رژیم پهلوی را سرزنش و از جنبش روحانیت حمایت میکرد. وی در خرداد سال 1357، علناً در منبر خود مردم را به اعتصاب دعوت میکرد (به ویژه اعتصاب روز 27 /3 /1357) و اعلامیههای مراجع را برای مردم بازگو میکرد. از سیاستهای فرهنگی رژیم انتقاد میکرد و آنها را سبب گمراهی جوانان و پسرفت کشور میدانست. وی از تفرقه میان مسلمین انتقاد میکرد و آن را محصول فعالیتهای استعمارگران میدانست. وی در این سخنرانیها تفرقه را دلیل شکست مسلمانان از اسرائیل معرفی میکرد. محرر از فعالیتهای انقلابی کردهای منطقه (نقده و مهاباد)پشتیبانی میکرد و خواستار اتحاد روحانیون انقلابی سنی و شیعه در منطقه بود. وی با شیخ مرتضی رضوی، روحانی انقلابی و مشهور نقده در ارتباط بود و به مسجد امام جعفر صادق(ع) این شهر رفت و آمد میکرد.
2. در اسناد مجموعه حاضر به برخی فعالیتهای انقلابی میرزا یحیی جوهری اشاره شده است. برپایه این گزارشها؛ وی در برگزاری مجلس چهلمین روز شهادت مردم قم(19دی1356) که در مسجد شیخ مهدی(مسجد بازار نقده) با حضور کسبه، اصناف و روحانیون و نیروهای انقلابی منطقه برگزار شد، نقش مهمی داشت.وی در تظاهرات مردمی که از مسجد صاحبالزمان شروع شد، نقش فعالی داشت. وی همچنین در برگزاری مجلس یادبود چهلمین روز مقتولین تبریز در مسجد صاحب الزمان شهر نقده نقش اساسی ایفا کرد. در این مراسم طبقات مختلف مردم شرکت داشتند و مسجد کاملاً از جمعیت پر شده بود.
3. کوزهگران روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان نقده که در دهستان بیگم قلعه قرار دارد و در سرشماری سال 1385 مرکز آمار ایران 603 نفر جمعیت داشته است.
4. شیخ مجید دانشپایه، یکی از روحانیون انقلابی منطقه بود. وی که در سال1357ش، دوران طلبگیاش را در قم میگذراند، برای انجام فعالیتهای انقلابی و برگزاری مراسم سوگواری ماه محرم و ..... به نقده میآمد؛ اعلامیههای انقلابی را به شهر نقده و مسجد امام جعفر صادق(ع) این شهر میآورد و در اختیار انقلابیون میگذاشت. وی با شیخ مرتضی رضوی روحانی انقلابی نقده ارتباط نزدیک داشت. وی در برگزاری مجلس یادبود چهلمین روز شهدای تبریز در مسجد صاحبالزمان(عج) شهر نقده نقش اساسی ایفا کرد. در این مراسم طبقات مختلف مردم شرکت داشتند و مسجد کاملاً از جمعیت پر شده بود. وی با برخی روحانیون روستاها رابطه داشت و اعلامیههای انقلابی را در اختیارشان میگذاشت. دانشپایه خود در روستاها حضور مییافت و به گسترش پیام انقلاب در روستاها میپرداخت.
منبع:
کتاب
پایگاههای انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، مساجد، مساجد استان آذربایجان غربی- جلد اول صفحه 140