تاریخ سند: 25 شهریور 1343
متن سند:
شماره : 1548 اعلامیه مورخ پنج شنبه /19 شهریور ماه /1343 تشریفات کل سلطنتی متضمن صدور فرمان مطاع مبارک ملوکانه مبنی بر تعیین تاریخ قطعی برگذاری مراسم جشن شاهنشاهی (در آبان ماه 1346) بشرح زیر درج می شود: «به منظور بزرگداشت جشن های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی ایران که مقدمات برگذاری آن فراهم گردیده است.نظر به اهمیت موضوع ضرورت ایجاب می نماید که جشنها به ترتیبی انجام پذیرد که در خور تاریخ کهنسال و پر افتخار شاهنشاهی ایران باشد.
لذا به فرمان مطاع مبارک ملوکانه مقرر گردید که تاریخ قطعی برگذاری جشن ها رسما به آبان ماه سال /1346 موکول گردد.
1 رئیس کل تشریفات شاهنشاهی ـ دکتر لقمان ادهم به طوری از مفاد اعلامیه نیز استنباط می فرمایید منظور از تأخیر تاریخ برگذاری جشن این بوده است که مسئولین امور شوراهای متشکله جشن و بالاخره ملت ایران با اصول صحیح و فرصت کافی که به ما داده شد بایستی با تشکیل جلسات مرتب شوراها و کمیته های مربوطه و مجالس سخنرانی و با استفاده از مجلات، روزنامه ها، رادیو و سایر امکانات و مقدورات کلیه مردم کشور خودمان را از هر طبقه و صنف به علل و ماهیت برگذاری جشن که شناسایی اساسی ملیت و تمدن بیست و پنج قرن شاهنشاهی ایران است آشنا و علاقمند نماییم و به آنها امکان بدهیم که در مراسم جشن عملاً شرکت نمایند تا همگی با تشریک مساعی توفیق حاصل نماییم جشن آبرومندی که شایسته کشور و ملت ما باشد برگذار نماییم.
مخصوصا از آنجناب انتظار و تقاضا دارم مفاد این نامه را به استحضار آقایان اعضای محترم شوراهای مختلف شهرستان ـ فرهنگ ـ اصناف ـ بازرگانان ـ صاحبان صنایع ـ کارگران رسانیده و آقایان را متوجه فرمایید که تصور نکنند اکنون که تاریخ برگذاری جشن دو سال به تأخیر افتاده می توانند این مدت را با تسامح گذارنده و اجرای برنامه ها دست خوش تأخیر و تعلل باشد.
بلکه بالعکس بایستی از فرصت استفاده نموده در پیشرفت وظایف میهنی خود بیش از پیش کوشا باشیم تا بتوانیم پیوند ناگسستنی عمومی ملت را با شاهنشاه خود به جهانیان ثابت نموده و در عین حال ملل جهان را شاهد گذشته پر افتخار و ایران مترقی فعلی قرار دهیم.
نایب رئیس شورای مرکزی جشن شاهنشاهی ایران سناتور جواد بوشهری
توضیحات سند:
1ـ پیشنهاد برگزاری جشن های 2500 ساله شاهنشاهی اولین بار در سال 1337 مطرح گردید و به تدریج مقدمات آن انجام گرفت اگر چه در این سند تاریخ برگزاری جشن را به زمانی بعد (سال 1346) موکول می کند اما جشن در سال 1350 برگزار گردید.یعنی چهارده سال مشغول مطالعه و برنامه ریزی در این زمینه بودند.
سند ساواک درباره دلیل برگزاری جشن و برنامه ریزی آن می نویسد: در آذر ماه گذشته به فرمان مطاع شاهنشاه مقرر گردید به مناسبت فرارسیدن دو هزار و پانصدمین سال سلطنت کوروش بزرگ که بنیانگذار وحدت ملی ایران و بعد از دوران سلطنت مادها پایه گذار شاهنشاهی ایران یعنی کهنسال ترین رژیم سلطنتی موجود و زنده تاریخ جهان است، آیین یادبود این خاطره پرافتخار تاریخی جشن باشکوهی که شایسته شخصیت جهانی کوروش و شاهنشاهی باستانی ایران است، برگزار گردد، و از همان وقت حسب الامر ملوکانه، وزارت دربار شاهنشاهی مسئول سرپرستی اجرای برنامه ها و مراسم این جشن شد.
به منظور مطالعه درباره برگزاری مراسم این جشن بزرگ ملی شاهنشاهی، از طرف وزارت دربار شاهنشاهی از کمیته ها و کمیسیونهای مختلف اداری و فنی به شرح ذیل دعوت به عمل آمد: 1ـ کمیته عالی مشورتی برای مطالعات تاریخی و علمی درباره این یادبود، مرکب از آقایان حسین علاء، تقی زاده، علی اصغر حکمت، دکتر محمود مهران، دکتر فرهاد، مطیع الدوله حجازی، دکتر رضازاده شفق و سعید نفیسی، 2ـ کمیته اصلی اجرایی مرکب از نمایندگان تام الاختیار وزارتخانه ها و ادارات ذیل: وزارت امورخارجه ـ وزارت جنگ ـ وزارت کشور ـ وزارت فرهنگ ـ وزارت راه ـ وزارت پست و تلگراف ـ دانشگاه تهران ـ سازمان برنامه ـ اداره کل هنرهای زیبای کشور ـ اداره کل انتشارات و رادیو ـ اداره کل باستانشناسی ـ انجمن آثار ملی ـ انجمن ملی یونسکو ـ اداره تربیت بدنی، سازمان پیشاهنگی ایران، شورای عالی عشایر، کتابخانه های ملی و سلطنتی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب و انجمن فیلارمونیک تهران 3ـ کمیسیونهای اختصاصی هر یک از وزارتخانه ها و سازمانها و ادارات فوق الذکر برای رسیدگی به جزییات طرح های مربوط به هرکدام آنها.
همزمان با تشکیل جلسات کمیته ها و کمیسیونها، دبیر کمیته جشن از عموم افراد علاقه مند دعوت به عمل آورد که نظریات و پیشنهادهای خود را در این باره به دبیرخانه مرکزی در وزارت دربار شاهنشاهی ارسال دارند.
استقبال عمومی از این دعوت فوق العاده زیاد و حتی بیش از حد انتظار بود.
به طوری که در این مدت چندین هزار نامه از تهران و اقصی نقاط شهرستانها و از ایرانیان مقیم خارجه رسید و گذشته از آن نه فقط مطبوعات ایران، بلکه خبرگزاریها و مطبوعات محافل مختلف جهان.
از این فکر با گرمی تمام استقبال و درباره آن راهنماییهای مختلف کردند.
مجموع این نامه ها و نظریات توسط دبیرخانه جشن، به دقت مورد مطالعه قرار گرفت و از جمع نظریات کمیته ها و کمیسیونها و پیشنهادهای مطبوعات و نامه های واصله، طرحی باتوجه به امکانات موجود تهیه گردید که از نوروز آینده اجرای آن آغاز خواهد شد.
این طرح شامل دو قسمت مجزا است: یک قسمت اقدامات قبلی و مقدماتی که باید پیش از برگزاری مراسم اصلی جشن یعنی در طول سال های 1338 و 39 توسط سازمانهای مختلف کشور انجام گیرد.
قسمت دیگر جریان اساسی جشن است که توسط سازمانهای لشکری و کشوری در سال 1340 در تخت جمشید و پازارگاد و تهران سایر شهرستانها انجام خواهند گرفت.
اکنون برنامه کار سال های 1338 و 39 به طور کامل منتشر می شود و برنامه مشروح قسمت دوم که مربوط به سال 1340 است پس از تکمیل طرح ها و تعیین جزییات آن از طرف وزارتخانه ها و سازمانهای مربوطه جداگانه اعلام خواهد شد.
در جریان اجرای برنامه سال های 1338 و 39 از طرف نمایندگیهای سیاسی و سازمانهای خبری و فرهنگی و مطبوعاتی ایران در خارجه مساعی لازم به عمل خواهد آمد که توسط مطبوعات و رادیو و تلویزیونها و فیلم های سینما و کنفرانس ها و سایر وسایل خبری، موضوع این جشن بزرگ ملی و شاهنشاهی ایران به جهانیان شناسانیده شود.
امید است تحت توجهات عالیه شاهنشاه که مبتکر این طرح با عظمت تجلیل از مفاخر ملی ما هستند و باتوجه به شخصیت جهانی کوروش بزرگ که نه فقط مورد ستایش عموم جهانیان است، بلکه تنها پادشاهی در تاریخ دنیا است که از نظر نیمی از مردم جهان یعنی عالم مسیحیت و عالم یهود جنبه مقدس و آسمانی دارد و با همکاری صمیمانه عموم مردم ایران که وارث استوارترین سنن میهن پرستی و شاهدوستی و غرور ملی به عالی ترین مفهوم آن هستند.
این جشن بزرگ ملی و شاهنشاهی که در میان تمام ممالک امروز جهان فقط کشور ایران امکان برپا کردن آن را دارد به صورتی که شایسته تاریخ و سنن با عظمت ملی ما باشد، برگزار گردد.
به دعوت جناب آقای علاء وزیر دربار شاهنشاهی جلسه کمیته عالی مشورتی جشن های دوهزار و پانصدمین سال شاهنشاهی ایران روز یکشنبه 9 تیر ماه 1338 ساعت 5 بعدازظهر با شرکت: تیمسار سپهبد جهانبانی ـ تیمسار سرلشکر بختیار ـ جناب آقای یزدانفر ـ جناب آقای حجازی مطیع الدوله ـ جناب آقای مهندس آهی ـ جناب آقای بهبهانیان ـ آقای شجاع الدین شفا ـ آقای دکتر حسین خطیبی ـ جناب آقای پیراسته استاندار فارس، آقای دکتر بیانی در دفتر وزارت دربار شاهنشاهی در کاخ سعدآباد تشکیل شد.
جناب آقای دکتر فرهاد توسط آقای دکتر بیانی از حضور در جلسه عذر خواسته بودند.
صورتجلسه قبل توسط آقای دکتر بیانی قرائت گردید و تصویب شد.
تیمسار سپهبد جهانبانی اظهار داشتند که با جناب آقای علی اصغر حکمت مذاکره نموده و ایشان به واسطه عارضه کسالت، از شرکت در جلسات عذر خواسته اند.
مقرر گردید که کمیته تشریفاتی و تبلیغاتی به دو کمیته پذیرایی و تشریفاتی و تبلیغاتی تفکیک شود و اعضای کمیته پذیرایی و تشریفاتی تیمسار سپهبد جهانبانی ـ تیمسار سرلشکر بختیار ـ جناب آقای حجازی ـ جناب آقای مهندس آهی و آقای بهبهانیان نامزد گردیدند ولی تیمسار سپهبد به علت مأموریت های خارج از کشور که به ایشان محول شده است، از حضور مرتب جلسات کمیته عذر خواستند و قرار شد سایر آقایان اعضای کمیته جلسات خود را تشکیل داده نتیجه مطالعات را در جلسه آینده کمیته مالی مشورتی به اطلاع شوری برسانند.
مقرر گردید جناب آقای یزدان فر کمیته هنری را به سرپرستی خود تشکیل داده درباره جزییات مأموریت کمیته مطالعه و برآورد هزینه را در جلسه آینده به اطلاع برسانند.
آقای پیراسته تقاضا کردند خلاصه تصمیمات متخذه از طرف شوری برای اطلاع ایشان به استانداری فارس ارسال شود.