تاریخ سند: 16 خرداد 1339
اطلاعیه
متن سند:
تاریخ:16 /3 /1339
از: ستاد بزرگ ارتشتاران. اداره دوم. دایره د 24
اطلاعیه
رونوشت عین اطلاعیه واصله ارسال میگردد.
گزارش واصله حاکی است که مدتی است که افراد مؤثر حزب سابق توده هر یک به رنگ و لباس جدیدی درآمده و در کلیه دستگاهها نفوذ نموده و اغلب آنها را نیز دستگاههای انتظامی شناخته و از تقویت آنان نیز خودداری نکرده و در بسیاری از مشاغل حساس نفوذ نمودهاند از جمله
1. مهندس تبریزی1 از تودهایهای فعال داماد ارداقی معروف و باجناق تراول گیلانی (که ایشان از افسرانی بوده[که]چند سال محکومیت پیدا کرده) به ریاست اداره امور اجتماعی وزارت کشور که وظیفه بسیار حساسی دارد منصوب گردیده.
2. و همچنین ایرج نبوی2 سردبیر آژنگ که در گذشته عضو مؤثر توده بوده و حالیه رئیس اداره تبلیغات وزارت کشور میباشد و در اثر قدرت و اعمال نفوذ ایشان تروپ معروف جعفری3 که سازمان توده است تقویت میشود و درحال حاضر اغلب دستگاههای دولتی جعفری هنرپیشه را که سابق در تاتر سعدی نمایش میداده و کانون تودهایها بوده تقویت نموده و حتی وسائل رفتن خانواده سلطنتی را هم در تاتر مزبور و دیدن نمایشات این تروپ فراهم میکنند.
3. همینطور در دستگاههای چاپخانهها بین حروفچینها و کارگرها افراد مؤثر تودهای زیاد است و اگر زودتر جلوگیری نشود ایجاد خطا[خطر] خواهد کرد. پیشنهاد شده این افراد تحت آزمایش قرار گیرند و اگر معلوم شد فعالیتی دارند از سپردن کارهای حساس به آنها جلوگیری شود.
4. دکتر احسان نراقی رئیس سابق کمیته حزب توده محصلین در اروپا فعلاً گل سرسبد دانشگاه شده و سالی چند مرتبه به اروپا اعزام شده و کسانی که در اروپا وی را میشناسند به تشکیلات مملکتی میخندند.
5. همینطور سعید نفیس [نفیسی4] یکی دیگر از افراد مؤثر توده در گذشته درحال حاضر کارگران[کارگردان] کارهای ادبی در دانشگاه شده است.
6. همچنین در اثر تقویت بعضی دستگاههای دولتی ایرج فکرچی تودهای معروف کارگردان خانه جوانان است.
افتخاری 25[15] /3 /39
گیرندگان. سازمان اطلاعات و امنیت کشور
سازمان ضداطلاعات
رونوشت برابر با اصل اصل در پرونده کلاسه ت. ب – 60
مربوط به بخش 4 میباشد. 5 /4 /39
توضیحات سند:
1. مهندس جواد تبریزی: داماد علیاکبر ارداقی بود که خاطرات او را در سال 1376ش، تحت عنوان «اسراری از کمیته مجازات» منتشر نمود.
2. ایرج نبوی: یکی از کارگزاران مطرح مطبوعات ایران بود که بر انتشار مجلات متعددی چون: فردوسی، بامشاد، خوشه و تهران مصور نظارت داشت. او که زمانی هم مدیرکل مطبوعات بود، افرادی چون: عباس پهلوان و احمد شاملو را تحت مجموعه خود داشت که با موافقت او به سردبیری نشریات منصوب میشدند. ایرج نبوی، کسی بود که مأموریت یافت تا روزنامهی ویژهای را با تیراژ بسیار بالا، به مناسبت جشنهای 2500 سالهی شاهنشاهی انتشار دهد که در این فعالیت، ستار لقایی را به عنوان دستیار اصلی خود برگزید.
3. محمدعلی جعفری: در سال 1304ش در تهران به دنیا آمد. پس از پایان تحصیلات ابتدایی، به هنرستان صنعتی تهران رفت و هنگامی که در حال تحصیل در این هنرستان بود، به هنرستان هنرپیشگی تهران تغییر رشته داد و از این مدرسه در رشتهی بازیگری فارغ التحصیل گردید. وی از سال 1322ش با شرکت در نمایشنامهی «مادام کاملیا» فعالیتهای هنری خود را در تئاتر آغاز کرد و در سال 1335 ش به فعالیت سینمایی روی آورد و در فیلمهای مختلف سینمایی به سمت بازیگر، کارگردان و تهیه کننده شرکت نمود. محمدعلی جعفری در 8 مهر1365 ش در تهران درگذشت.
4. سعید نفیسی: فرزند علی اکبر (ناظم الاطباء)، در سال 1274 ش در تهران متولد شد. پس از تحصیلات مقدماتی به اروپا رفت و در آنجا تحصیلات خود را پیگرفت.
نامبرده پس از مراجعت به کشور در سال 1293ش در وزارت داخله استخدام و در سال 1294 به وزارت فواید عامه منتقل شد و تا سال 1306 که به وزارت فرهنگ انتقال یافت، در مشاغل مختلف مشغول کار بود.
سعید نفیسی پس از انتقال به وزارت فرهنگ، در سال 1307 معلم مدرسه سیاسی و دارالفنون و در سال 1308 معلم زبان فارسی و فرانسه در مدرسه صنعتیتجارت بود و در سال 1311 به عنوان معلم مدرسه عالیه حقوق به کار پرداخت و در سال 1315 نیز استاد دانشگاه ادبیات و دانشسرایعالی بود، تا اینکه در سال 1331ش درخواست بازنشستگی نمود.
او که به مدت دو سال نیز در بانک ملی ایران کار کرده بود، عضو هیئت مدیره انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی نیز بود.
در سال 1331ش، پس از مرگ مستشارالدوله، رئیس انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی، تعدادی از عناصر تودهای درصدد جایگزینی نفیسی به جای او بودند و در همان سال، او را به عضویت هیئت مدیره کنفرانس صلح کشوری انتخاب نمودند.
در سال 1336 که نفیسی مدتی در پاریس به سر میبرد، عناصر چپی و ایرانیان ناراضی مقیم فرانسه به محل اقامت او تردد داشتند، که این مسئله مورد توجه ساواک قرار گرفت.
سعید نفیسی در سال 1338 ریاست هیئت ایرانی شرکتکننده در کنفرانس خاورمیانه نزدیک، به منظور تقویت نفوذ کمونیسم را برعهده داشت که این کنفرانس به دلیل مخالفت نخستوزیر لبنان، برگزار نگردید.
به همین دلیل بود که در سال 1339 از افراد سابق و مؤثر تودهای معرفی شد و در همین سال نیز به شوروی مسافرت کرد. در سال 1341 به دعوت دولت آذربایجان و برای شرکت در جشن یکصدوپنجاهمین سال تولد میرزا فتحعلی آخوندزاده به بادکوبه سفر کرد و در سال 43 در سفر دیگری به شوروی، جهت شرکت در جشن پانصد و پنجاهمین سال تولد جامی، به وی درجه دکترای افتخاری و استادی دانشگاه اعطاء گردید.
سعید نفیسی در سال 1345 از دنیا رفت.
از وی آثار زیادی به جای مانده است، که از آن جملهاند: پورسینا، سلطنت شاهنشاهی پهلوی 2 جلد، تاریخ اجتماعی ایران 2 جلد، نیمه راه بهشت و ...
منبع:
کتاب
احسان نراقی به روایت اسناد ساواک صفحه 54