تاریخ سند: 7 تیر 1355
در روزهای اخیر اسلامی و سیدحسن شالی برنامههای خود را پیرامون امور دینی مثل سابق دنبال کردند.
متن سند:
از: 23 ﻫ تاریخ: 7 / 4 / 2535[1355]
به: 312 شماره: 1935 / 23 ﻫ
در روزهای اخیر اسلامی و سیدحسن شالی برنامههای خود را پیرامون امور دینی مثل سابق دنبال کردند. لیکن به علت اینکه جمعیت کمتری در اجرای این برنامه شرکت کرده چندان راضی به نظر نمیرسیدند ضمناً در یکی از این جلسات دیده شده که در پایان صحبتهای سیدحسن شالی دو نفرى (شالی و اسلامی) در پای ماشین مدتی با هم به گفتگوی خصوصی پرداختند که البته چون فقط دو نفری بودند چیزی از مطالب آنها دستگیر نشد.
ولی متعاقب این جریان اسلامی تعدادی اعلامیه روی کاغذهای شمیزی به طور دستنویس تهیه و به در و دیوارهای تاکستان الصاق نمود و همزمان با آن در مسجد صباغان در حضور عدهای حدود صد نفر درحالی که اسلامی جمعیت را دایرهوار دور خود جمع نموده بود اظهار داشت من در اعلامیه تهیه شده مطلب را متذکر شدهام و در دستورکار خود قرار دادهام. و اضافه نمود مجالس من مجلس روضهخوانی نیست بنابراین در این جلسات بیشتر افرادی بایستی شرکت نمایند که حداقل سواد را داشته باشند تا مطالب مرا بتوانند بفهمند و درک کنند و سپس شروع به تشریح مطلب نمود. ابتدا درباره تعالیم قرآن بیانات مختصری کرد و درباره مطلب دوم مندرج در اعلامیه گفت هر فردی از افراد بشر به خصوص مسلمانان ایرانی درخصوص ناملایمات و جنایتها و انحرافاتی که در جامعه میبینند طبعاً بایستی حساس باشند و احساس مسئولیت و وظیفه نمایند بدین معنا که اشکالات را از نظر علمی و درخور سواد بفهمند و بعداً درمقام رفع آن برآیند و سپس با اشاره به متن مواد 3 و 4 اعلامیه گفت یک نفر مسلمان که وظیفه دارد درمسجد نماز بخواند مسائل و احکام دینی را هم بایستی درک و عمـل نماید و درحد امکان به نشر مسائل اجتماعی و اقتصادی و غیره بپردازد ضمناً در همین جلسه درباره مکتبهای فکری ماتریالیسم1 و دیالکتیک و رد آنها صحبت کرد که چون در حد فهم و حوصله آن جمع نبود عدهای از کنار وی رفتند فقط عدهای جوان باقی ماندند که بیشتر دانشآموز بودند و از آنها خواست تا هرکس مشکل و سوالی دارد از او پرسش کند ولی کسی سؤالی نکرد و جلسه با این کیفیت پایان یافت.
نظریه شنبه: به نظر میرسد که برنامههای اسلامی و شالی متضمن تعلیم یک سلسله مطالب اجتماعی نزدیک به سیاسی است که میخواهند به این ترتیب به افراد باسواد خصوصاً طبقه جوان تفهیم و آموزش دهند تا شاید بعداً بر وفق مراد خـود مورد بهرهبرداری قرار دهند ضمناً در این سخنرانیها این نکات قابل توجه است:
1ـ هنگام تشریح تعلیم قرآن بسیار مختصر صحبت کرد و حتی وقتی یکی از حاضران که پسر جوانی بود گفت ما قرآن بلد هستیم با استفاده از این اظهار وی نیز موقع را غنیمت دانست و زیاد درباره آن صحبت نکرد، چون ادامه صحبت وی درمورد مسائل اجتماعی بود و اندکی جنبه نقد از مسائل اجتماعی داشت تا حدی برای بیشتر شنوندگان تازگی داشت و لذا به نظر میرسید اگر این اشاره مختصر به مسائل مربوط به تعالیم قرآن را نیز عنوان نمیکرد احتمالاً وضعیتش مورد تردید حاضران قرار میگرفت.
2ـ بیشتر تلاش اسلامی برای جلب جوانان است که البته این خود طبیعی است که هر مکتب فکری روی جوانان به این دلیل تکیه میکند که جوانان هم زودتر جذب و جلب میشوند، و هم اینکه جوانان در اینگونه مواقع تحرک بیشتری دارند.
۳ـ نوعاً جلسهای که در روز مزبور تشکیل گردید اولین جلسه بود که قرار شده است در طول هفته و در صورت امکان مرتباً تشکیل شود (به غیر از روزهای پنجشنبه و جمعه) که سیدحسن شالی نیز در آن حضور مییابد و تقریباً جنبه عمومــی دارد.
4ـ اسلامی اخیراً وسائل زندگی خود را که بسیار مختصر هم هست به تاکستان منتقل نموده و دیگر شب و روز در تاکستان مقیم شده است.
5ـ نامبردگان (سیدحسن شالی و اسلامی) در سخنان خود سعی میکنند مطالبی خارج از قواره عنوان نکنند و به نظر میرسد علت این امر آن است که نمیخواهند به اصطلاح گزک به دست کسی بدهند لیکن تاکنون در سه بار سیدحسن شالی هنگام سخنرانی اختیار را از دست داده و مطالب مختصر کنایهآمیز عنوان کرده است و ضمناً سخنرانیهای آنان اصلاً حالت روضهخوانی ندارد.
6ـ مدارس تاکستان تعطیل شده و برای شرکت هر چه بیشتر جوانان در این مجالس زمینه فراهم شده است.
۷ـ این فعالیتها و تشکیل جلسات متضمن مخارجی برای سیدحسن شالی و اسلامی مورد بحث میباشد لیکن آنان نه تنها پولی از مردم دریافت نمیکنند بلکه مرتباً از جیب خرج میکنند.
۸ـ در آن قسمت که اسلامی عنوان کرد یک مسلمان بایستی در زمینه مسائل اجتماعی نقد و نظریه ارائه نماید این مسئله مربوط به امر به معروف و نهی از منکر است و از آن گذشته یک فرد مسلمان برای پاک نگه داشتن روح و جسم خود و اخذ تعالیم اسلامی بایستی احکام شرعیه خود را بخواند و عمل کند ولی این مسلمان را یکباره وادار به مقالهنویسهای اجتماعی کردن و آموزش دادن در این زمینه بنماید به نظر میرسد که تعلیم در این زمینه متضمن بررسی یک سلسله مطالب اجتماعی نزدیک به سیاسی است که دو نفر مزبور میخواهند با این وضع و ترتیب به افراد باسواد خصوصاً طبقه جوان تفهیم و تعلیم نمایند تا از طریق نگارش انشائی تحت عنوان مقالهنویس ذهنیات آنان را در جهت همان مطالب اجتماعی آماده و پرورش دهند.2
نظریه سهشنبه: گزارش و نظریه شنبه تایید میشود سیدحسن شالی و اسلامی مورد بحث که خواهرزاده سیدحسن شالی است برابر تحقیقات انجام شده در گذشته و در عراق بوده است و ضمناً در مجالس خود در تاکستان روضهخوانی کم دارد به عبارت دیگر این طور موضوع تفسیر میشود که نامبرده مثل سیدحسن شالی کارش جنبه روضهخوانی نداشته و بیشتر به مباحث تکالیف اجتماعی و اخلاق برای مردم میپردازند به همین لحاظ در وضعیت فعلی این تردید به وجود آمده که آیا آنان مثل روحانیون هدفی دارای وضعیت فکری آن چنانی هستند یا اینکه تصادفاً چنین خط مشی و روشی در پیش گرفتهاند به هر صورت با آموزشهایی که به شنبه داده شده و تصمیمات مقتضی که در برنامههای بعدی برای اخذ اطلاعات بیشتر در مورد آنان به کار گرفته خواهد شد این موضوع روشن و نتیجه به استحضار خواهد رسید ضمناً یک نسخه فتوکپی اعلامیه دستنویس شده مورد بحث پیوست این گزارش میباشد.3
نظریه ۲۳: مراقبت از نامبرده با توجه به وضعیت سوابق وی و همچنین دستورالعمل 7۰۲ / ۳۱۲ ـ 31 / 1 / 35 ادامه داشته و بر همین مبنا اطلاعات فوق کسب گردیده و در حال حاضر سعی بر این است که به طور کاملاً غیر محسوس مشخصات بیشتر اسلامی و یا سایر فعالیتهای احتمالی سیدحسن شالی مورد شناسایی دقیقتری قرار گیرد تا از آن طریق بیشتر بتوان مراقبتهای لازم را معمول داشت.
آقای خوانساری
بهرهبرداری و مراقبت شود.
توضیحات سند:
1. ماتریالیسم (Materialism) یا مادهگرایی به دیدگاهی گفته میشود که بر این باور است که هر آنچه در هستی وجود دارد ماده یا انرژی است و همهی چیزها از ماده تشکیل شدهاند و همهی پدیدهها از جمله آگاهی نتیجهی برهمکنشهای مادی است. به عبارت دیگر، ماده تنها چیز است و واقعیت عملاً همان کیفیتهای در حالِ رخ دادنِ ماده و انرژی است. ماتریالیسم یک مکتب فلسفی میباشد که در مقابل مکتب ایدهآلیسم مطرح شده است. شاخههای مهم آن مادهباوری مکانیکی و مادهباوری دیالکتیکی میباشند. ماتریالیسم مکانیک را فویرباخ بنیانگذاری کرد و مادهباوری دیالکتیک را مارکس. که مکتب مارکسیسم براساس همین بینش ماتریالیستی است.
2. مطلب در سند به همین صورت نوشته شده است.
3. پیوست موردنظر در میان اسناد یافت نشد.
منبع:
کتاب
آیتالله سید حسن موسوی شالی به روایت اسناد ساواک صفحه 112


