وزارت دفاع ملی
تاریخ سند: 11 آبان 1332
وزارت دفاع ملی
متن سند:
از: دادستانی ارتش به: وزارت دفاع ملی شماره : 1149/ ب 3 درباره: رسیدگی به پرونده وقایع 30 تیر ماه 1331 تهران پیوست (3) برگ درباره وقایع سی ام تیر ماه 1331 تهران1 رونوشت قرار صادره که به موافقت دادستان ارتش رسیده است جهت استحضار به پیوست تقدیم می گردد.دادستان ارتش ـ سرتیپ آزموده2 ملاحظه شد /8 /32
توضیحات سند:
1ـ مهدیقلی علوی مقدم، در کشتار مردم تظاهر کننده در این واقعه، نقش اصلی را داشت و پس از صعود مجدد مصدق، به اتفاق سرلشگر عباس گرزن ـ رئیس ستاد ارتش ـ به عنوان مسئولین درجه اوّل حادثه در باشگاه افسران بازداشت، ولی پس از چند روز آزاد شدند.2ـ حسین آزموده فرزند محمود در سال 1287 ش در تهران به دنیا آمد.
تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در تهران طی کرد و در سال 1306 ش از مدرسه دارالمعلمین دیپلم گرفت و همان سال به دانشکده افسری راه یافت و با درجه ستوان دومی در رشته مهندسی فارغ التحصیل شد.
مشارالیه که پس از تحصیل در دانشگاه جنگ، موفق به دریافت لیسانس از دانشکده حقوق دانشگاه تهران نیز شده بود، از سال 1323 ش به خدمت قضایی ارتش در آمد و در دادگاه تجدیدنظر شماره 2 به کار اشتغال یافت.
او که در سال 1326 ش به معاونت دادستانی رسیده بود، در سال 1330 ش درجه سرتیپی گرفت و مدتی به ریاست اداره مهندسی ارتش برگزیده شد.
آزموده که یک روز پس از کودتای ننگین 28 مرداد 1332 به دادستانی ارتش منصوب شده بود، در 24 شهریور همان سال پس از تشکیل اولین جلسه بازپرسی از دکتر مصدق، قرار بازداشت وی را صادر کرد.
از دیگر محاکمی که آزموده دادستانی آن را به عهده داشت، محاکمه دکتر فاطمی در 1333 بود.
وی همچنین دادستانی دادگاه افسران سازمان نظامی حزب توده را نیز عهده دار بود و در مراسم اعدام این افسران شرکت کرد.
آزموده به پاس خدماتش به حاکمیت پهلوی در مهر 1334 به درجه سرلشگری ارتقا یافت و در دی ماه 1334 حکم اعدام سیدمجتبی نواب صفوی، ذوالقدر، و سیدمحمد واحدی را صادر کرد.
آزموده همچنین در تیر ماه 1337 سرلشگر محمدولی قرنی، معاون ستاد ارتش را به اتهام طراحی کودتای نافرجام به سه سال حبس و اخراج از ارتش محکوم کرد.
وی در مهر 1339 به درجه سپهبدی ارتقا یافت و در سال 1340 که دولت دکتر امینی به منظور فراهم کردن زمینه لازم برای پذیرش اصلاحات ارضی، عده ای از امرای ارتش را به اتهام سوءاستفاده از مقام و حیف و میل اموال دولتی دستگیر کرد در مقام دادستان ارتش به این دستگیریها اعتراض کرد و در 17 خرداد 1340 به تقاضای خود بازنشسته شد و پس از آن که علیه دولت دکتر امینی ـ به علت بازداشت امرای ارتش که آن را غیرقانونی می دانست ـ اعلام جرم نمود، در 29 خرداد 1340 بازداشت شد.
دستگیری او با توجه به عملکردش در دوره دادستانی ارتش با استقبال مردم روبرو گردید و القابی چون «آیشمن ایران» و «دراکولای ایران» به وی داده شد.
اما دستگیری او مدت زیادی طول نکشید و آزاد شد.
آزموده در سال 1357 با اوج گیری نهضت اسلامی، از ایران گریخت و به فرانسه رفت و در مهر 1377 در آنجا درگذشت.
در مورد حسین آزموده معروف است که می گویند : « هیچ دادستانی در تاریخ قضایی ایران تا سال 1328 ش به اندازه سپهبد آزموده تا روز دستگیری اش (در سال 1340 ش به دستور دکتر علی امینی) از قانون ارتش که مربوط به مجازات اعدام و تیرباران است استفاده نکرده و هر متهمی که پرونده اش زیر دست آزموده می رفت یقین داشت که یا می میرد و یا به حبس ابد محکوم می شود و در اکثر ادعانامه های خود برای متهمین تقاضای اعدام می کرد.
»