موضوع : مراسم عزادارى ایام تاسوعا و عاشورا
تاریخ سند: 14 اردیبهشت 1342
موضوع : مراسم عزادارى ایام تاسوعا و عاشورا
متن سند:
شماره : 814 / بخش 312 تاریخ :14 /2 /42موضوع : مراسم عزادارى ایام
تاسوعا و عاشورا
مامورین ویژه که در سه روز اخیر در مساجد و تکایا و هیئت‌هاى عزادارى شرکت نموده نتیجه مراقبت از مجالس مزبور را بشرح زیر اعلام میدارند.
1ـ مجلس روضه خوانى منزل قائم مقام الملک رفیع، در این مجلس حاج اشرف کاشانى مطالبى پیرامون بى‌حجابى و مبارزه با ظلم و ستم و تنقید از رفتاریکه نسبت به علماء مى‌شود صحبت نمود.
2ـ مجلس روضه خوانى منزل آیت‌اله بهبهانى. در این جلسه موسوى شیرازى حملاتى بآقاى علم و تیمسار سپهبد نصیرى رئیس کل شهربانى نموده و شدت حملات بحدى بود که سلیمان بهبودى1 که در این مجلس شرکت داشت از فرط ناراحتى منزل بهبهانى را ترک نمود و حین خروج اظهار داشت جاى این قبیل روضه خوانها در اینجا نیست اینها را باید بزندان قزل قلعه بفرستند و در آنجا روضه خوانى کنند.
3ـ حسینیه مرحوم مشیرالسلطنه ـ جلسات روضه خوانى در حسینیه مرحوم مشیرالسلطنه با نظم و ترتیب انجام و وعاظى که در این حسینیه بمنبر میرفتند چندان حملاتى بدولت و اولیاء امور نمى‌نمودند.
4ـ در مسجد صدریه ـ در مجلس عزادارى مسجد صدریه که هیئت قائمیه اقامه عزادارى نموده بودند شیخ مقدسیان و حاج شیخ عباسعلى اسلامى بمنبر رفته و هر یک بنحوى حملاتى بدولت نموده و از
توضیحات سند:
1ـ سلیمان بهبودى فرزند سلمان در سال 1278 خورشیدى متولد شد. تحصیلات خود را در مدرسه اقدسیه به پایان رساند و از مدرسه آلیانس فرانسه دیپلم خود را دریافت کرد. در آغاز جوانى وارد خدمت دارایى شد، سپس در زمان سوئدیها به ژاندارمرى منتقل گردید. از سال 1296 خورشیدى به خدمت نظام رفت و در یکى از جنگهاى داخلى واقع در شمال کشور، شرکت کرد. پس از کودتاى 1299 رضا خان، سخت مورد توجه رضا خان قرار گرفت و از سال 1301 خورشیدى، براى انجام امور داخلى رضا خان انتخاب گردید. پس از تغییر سلطنت از قاجار به پهلوى در سال 1304 خورشیدى از کسوت نظامى‌گیرى بیرون رفت و به وزارت دربار منتقل و به عنوان رئیس سرایدار خانه کاخهاى سلطنتى، مشغول به کار شد. سلیمان بهبودى در سال 1319 خورشیدى با داشتن پایه 9 ادارى، به سمت آجودانى محمدرضا پهلوى انتخاب شد و در سال 1328 خورشیدى، رئیس تشریفات دربار شد و در همین سال طبق دستور محمدرضا پهلوى، شوراى عشایر را تشکیل داد و به سمت نیابت ریاست منصوب گردید. در مورد شخصیت سلیمان بهبودى، فردوست در کتاب ظهور و سقوط پهلوى چنین مى‌نویسد: «یکى از مهره‌هاى مهمى که واسطه رضا خان با انگلیسى‌ها بود و از محرمانه‌ترین اسرار رضا اطلاع داشت و هیچکس دیگر را سراغ-ندارم که به اندازه او درباره وقایع پشت پرده حکومت رضاخان مطلع باشد. سلیمان بهبودى بود... سلیمان بهبودى فرزند سلمان از استادان فراماسونرى بود و در لژهاى تهران و همایون و روشنایى عضویت داشت...»اوضاع جارى انتقاد نمودند.
5 ـ مسجد حاج ابوالفتح. از ساعت 7 بامداد بتدریج عده‌اى که تقریبا عموما اعضاء جبهه ملى و نهضت آزادى و سایر دستجات اسلامى وابسته به نهضت آزادى بودند اجتماع نموده و ابتدا آخوندى روضه خوانى مختصرى نموده و ضمن آن تجلیل فراوان از آیت‌اله خمینى نمود و سپس دسته عظیمى از این مسجد براه افتاده جمع دیگرى که در میدان شاه اجتماع نموده بودند داخل صفوف این دسته شده و از مسیر میدان شاه ـ خیابان رى ـ سرچشمه ـ مجلس ـ شاه آباد ـ اسلامبول ـ فردوسى ـ شاهرضا ـ کالج ـ به مقابل دانشگاه آمده در آنجا دو نفر سخنرانى کوتاه و مهیجى ایراد و سپس این دسته که حالت دمونستراسیون بخود گرفته بودند از آنجا در مسیر مجسمه شاهرضا سیمترى نظامى ـ خیابان سپه بمقابل دانشکده افسرى آمده و قصد دخول از مدخل جنوبى بخیابان کاخ را داشتند ولى مامورین انتظامى ممانعت نمودند در این حال متظاهرین مشت‌هاى گره کرده خود را بسمت کاخهاى سلطنتى بالا برده و شعار مرگ بر دیکتاتور میدادند. سپس این عده بطرف چهار راه پهلوى و حسن آباد و میدان سپه و ناصر خسرو و مسجد شاه رفته و با وجودیکه قرار بود در مسجد شاه متفرق شوند بعلت تهییج شدن از درب شرقى مسجد شاه خارج و داخل بازار شده و مدخل بازار را از شرق بغرب دور زده و تظاهرات شدیدى نیز در راسته کفاشها نمودند آنگاه از طریق سبزه میدان مجددا بمسجد شاه آمده و در ساعت 14 متفرق شدند.
شعارهاى این عده از این قرار بود (عمال اسرائیلى رسوا ـ کشتند از کین بى پناهانرا) در قربت اعلا. شد موج خون برپا (این شعار تجسم حادثه مسجد فیضیه قم بود) ـ خمینى خمینى خدا نگهدار تو ـ بمیرد بمیرد دشمن خونخوار تو ـ خمینى بت شکن ملت ترا میخواهد ـ اسرائیل رسوا شد ـ اسرائیل رسوا شد
ـ قم گشته است کربلا ـ هر روز است عاشورا ـ فیضیه قتلگاه. خون جگر علماء واویلا. واویلا. موسم یارى ـ مولانا الخمینى) در تمام مدتیکه این دسته در حرکت بود ابتدا مامورین انتظامى و پلیس براى راهنمایى و یا ممانعت از سرکشى‌ها آنان دیده نشد و اگر افسر یا پاسبانى ندرتا و یا عبورا با این عده برخورد میکرد فورا راه خود را تغییر داده و خود را از نظر آنان مخفى میکردند. 6ـ مسجد هدایت. طبق دعوتنامه‌هاى قبلى که بصورت تراکت پخش شده بود براى شرکت در جلسه مسجد هدایت از ساعت 16 بتدریج در حدود 700 نفر دانشجو طلبه و غیره در داخل و حدود مسجد هدایت اجتماع نموده در این جلسه ابتدا دو دانشجو مطالبى پیرامون حادثه کربلا و مبارزات حسینى ایراد و سپس ناصر مکارم شیرازى1 واعظ نطق شدیداللحنى ایراد و در ساعت 50 /18 این مجلس خاتمه و عده‌اى در حدود 600 نفر از دانشجویان عضو نهضت دمونستراسیونى تشکیل و از مسیر اسلامبول و چهار راه لاله زار پائین میدان سپه و ناصر خسرو ببازار و سبزه میدان آمده و در این وقت که تعداد آنها بالغ بر 1200 نفر میشد داخل میدان ارک گردیده و خود را بمقابل کاخ گلستان رسانیده این عده همان شعارهاى صبح را تکرار میکردند. این ساعت همزمان با خاتمه روضه خوانى کاخ گلستان و خروج شرکت کنندگان در این روضه خوانى بود و هر لحظه بیم اصطکاک بین موافقین و مخالفین میرفت ولى در اینجا مامورین انتظامى ناچار بدخالت و اقدام شده سپس متظاهرین بمقابل اداره رادیو آمده در آنجا لحظه‌اى مکث و باز هم بدادن شعارهاى مخالف و تایید خمینى پرداخته و چون مامورین انتظامى را جدا و مصمم بجلوگیرى از انجام اعمال خود دیدند بطرف چهار راه گلوبندک و پاچنار حرکت و از آنجا بمولوى و میدان شاه رفتند و در مسجد حاج ابوالفتح روى آوردند در مسجد مزبور بین آنها و کسانیکه در مسجد بودند مشاجرات لفظى در گرفت و در نتیجه واعظى که بر منبر قرار داشت نتوانست صحبت کند و اهل مسجد هم نگذاشتند متظاهرین از میکروفون مسجد استفاده کنند در نتیجه در ساعت 21 متظاهرین در میدان شاه گرد آمده و اعلام داشتند فردا ساعت 9 مسجد شاه و سپس متفرق شدند. 14 /3 /42