موضوع : مراکز اجتماع طلاب حوزه علمیه قم
تاریخ سند: 1 مهر 1347
موضوع : مراکز اجتماع طلاب حوزه علمیه قم
متن سند:
رونوشت گزارش خبر شماره 2634 /21 ـ 1 /7 /47 منبع 735 مراکزی که محل اجتماع طلاب و خواندن درس می باشد بدین قرار است : 1ـ مسجد اعظم که در آن شریعتمداری.گلپایگانی.
داماد.
وحیدی.
تبریزی.
هاشم آملی.
1 علوی مازندرانی تدریس می نمایند.
2ـ مسجد موزه که در آن نجفی2 و داماد تدریس می نمایند.
3ـ مدرسه فیضیه که در آن حسین نوری3 و شیخ محمدعلی اراکی تدریس می نمایند.
4ـ مسجد امام که در آن سلطانی طباطبائی4 تدریس می نمایند.
5ـ مسجد عشقعلی که در آن مرتضی حائری5 تدریس می نمایند.
6ـ مسجد فاطمیه که در آن صلواتی و پسندیده و ابوالقاسم خزعلی تدریس می نمایند.
7ـ بقعه های آستانه که درسهای سیوطی مانند جامع المقدمات و لمعه در آن تدریس می شود.
8ـ مدرسه نجفی که در آن فاضل اصفهانی تدریس می نمایند.
نظریه منبع.
نظری ندارد.
نظریه رهبر عملیات.
مفاد گزارش فوق صحت دارد.
نظریه امنیت داخلی.
صحیح است این مراکز اجتماع زیرنظر منابع می باشد.
اصل در پرونده 161133 بایگانی است.
در پرونده 9292 بایگانی شود ــ 19 /11 /27
توضیحات سند:
1ـ آیت الله العظمی میرزا هاشم آملی (1322 ه.ق ـ 7 اسفند 1371) میرزا هاشم آملی در سال 1322 قمری در روستای بردمه لاریجان آمل متولد گردید، پس از آموختن قرآن و گذراندن تحصیلات ابتدائی با استعداد سرشاری که داشت، عشق به علوم دینی او را به آمل و از آنجا به تهران کشاند، در سال 1334 قمری به مدرسه علمیه سپهسالار تهران که در آن زمان زیر نظر آیت الله شهید سیدحسن مدرس اداره می شد رفت و چون مدرس از هوش و ذکاوت او مطلع گردید به وی مساعدت زیادی نمود.
ایشان پس از تلمذ از محضر اساتیدی چون سیدمحمد تنکابنی و میرزا ابوالحسن شعرانی به قم عزیمت نمود و در درس حضرات آیات حائری، حجت، کوه کمری، شاه آبادی، شیخ محمدعلی قمی حاضر گردید.
و پس از اخذ اجازه اجتهاد روانه نجف اشرف شد و در درس فقه و اصول آقا سید ابوالحسن اصفهانی، نائینی و عراقی حاضر و سالها از آنان کسب فیض نمود.
این عالم بزرگ در کنار تدریس به تألیف آثاری چون تقریرات دروس آیت الله حائری، محقق، عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی و کتاب بدایع الافکار پرداخته و در امور سیاسی و مبارزه علیه رژیم ستم شاهی بسیار فعال بود و نقش خوبی در حمایت از انقلاب اسلامی داشته است.
ایشان سرانجام در عصر روز جمعه چهارم رمضان 1413 مطابق با 7 اسفند به موالیان طاهرینش پیوست و در حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
2ـ آیت الله العظمی سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی (1315 ه.
ق ـ 7 شهریور 1369) سید شهاب الدین بن سیدمحمود بن سیدالحکما، تبریزی، فقیه اصولی، محدث رجالی مورخ ریاضی دان در سال 1315 ه.
ق در شهر نجف در خاندان پرسابقه و اهل علم «مرعشی» به دنیا آمدند.
تحصیلات ابتدائی و مقدمات علوم را نزد پدرشان فرا گرفتند.
حافظه قوی، هوش سرشار و علاقه شدید به اهل بیت (ع) از ایشان عالمی ساخت که نه تنها در اکثر علوم دینی از جمله فقه، کلام، ادیان، انساب، حدیث، رجال و درایه، و علم حروف استاد بودند، بلکه در ادبیات، علم طب، شناخت دانشمندان، هیئت، و شناسائی کتب کمیاب و قدیمی صاحب نظر بودند.
ایشان مجتهدی به نام بودند، بطوری که علاوه بر اجازه اجتهاد بیش از 200 تن از علمای اسلامی امامیه، از تعدادی کثیری از شخصیتهای اهل سنت و فرق شیعه نیز اجازه روایتی داشتند.
نسبت شریف آیت الله العظمی مرعشی نجفی با 29 واسطه به حضرت امام سجاد (ع) می رسد.
ایشان در سن 27 سالگی پس از بازگشت به ایران در قم رحل اقامت افکندند و تا پایان عمر در همانجا به تدریس مشغول گردیدند.
ایشان نسبت به تمامی زخارف دنیوی بی علاقه بودند و عمر شریف خویش را صرف تدریس و جمع آوری کتب متنوعه علمی نمودند.
کتابخانه این بزرگوار، با بیش از 000 /90 جلد کتاب که 000 /25 جلد آن به صورت خطی و بعضا کمیاب می باشد.
به عنوان یکی از گنجینه های ارزنده اسلامی به حساب می آید.
بسیاری از یهودیان، مسیحیان، با بیان، صوفیان و...
با ارشاد و مباحثه این شخصیت گرانقدر به آئین جعفری گرویدند.
حاصل عمر پربرکت ایشان 70 اثر نفیس علمی در زمینه های مختلف است و از دیگر خدمات معظم له بنای مساجد، مدارس، حسینیه ها و مراکز درمانی در داخل و خارج کشور می باشد.
تعدادی از آثار و تألیفات ایشان عبارتند از : اجوبه المسائل الرازیۀ شجرات آل الرسول انس التوحید اجوبۀ المسائل العلمیۀ والفنون المتنوعه اعیان المرعشین التجوید جذب القلوب الی دیار المحبوب الرحلۀ الاصفهانیۀ الردّ علی مدعی التحریف رفع الغاشیۀ عن وجه الحاشیۀ روض الریاحین طبقات النسابین، الفروق و تعدادی حواشی ...
معظم له در 7 شهریور سال 1369 ه.
ش دار فانی را وداع گفت و در قم و در محل کتابخانه خویش مدفون گردید.
3ـ آیت الله حسین نوری از مراجع تقلید در سال 1304 ه.
ش در خانواده روحانی در همدان به دنیا آمد.
مقدمات علوم دینی را نزد پدر و دیگر اساتید شهر همدان گذراند و در سال 1323 عازم قم شد و سطوح عالیه را در این شهر نزد اساتیدی همچون: آیت الله سلطانی طباطبائی، آیت الله بروجردی و حضرت امام خمینی (ره) فرا گرفت.
آیت الله حسین نوری تربیت و تدریس طلاب علوم دینی را در قم آغاز کرد و سالها بدین امر اهتمام ورزید.
ایشان در فراز و نشیبهای سیاسی و اجتماعی فعال بود و طلاب را به مبارزه علیه رژیم شاه دعوت می کرد.
پس از تبعید حضرت امام به ترکیه آقای نوری را نیز دستگیر و در قزل قلعه حبس کردند.
پس از آزادی از زندان کماکان به مبارزات خود علیه رژیم پهلوی ادامه داد.
با انتشار اعلامیه توهین آمیز نسبت به امام از سوی عوامل حکومت پهلوی در روزنامه اطلاعات 17 دی سال 1356 جلسه ای در منزل ایشان در قم تشکیل یافت که در آن جلسه مدرسان و اعاظم حوزه علمیه قم چون آیت الله مشکینی، مکارم شیرازی، آیت الله وحید خراسانی حضور داشتند.
تصمیم گرفته شد به عنوان اعتراض حوزه علمیه قم تعطیل شود.
تألیفات فراوانی از آیت الله نوری به جای مانده است که از آن جمله است: کتاب انسان و جهان، کتاب جهان آفرین، کتاب داستان باستان، اقتصاد اسلامی، دانش عصر فضا، جهاد و ...
4ـ آیت الله آقای حاج سید محمد باقر بن العلامۀ العلام الحاج السید علی اصغر الملقب بسلطان العلماء المتوفی فی 1342 المدفون فی بلدۀ قم، عالمی عامل و فاضلی کامل و مدرسی محقق است، در سال 1332 در بروجرد متولد شده و پس از رشد و طی مقدمات و سطوح اولیه در سال 1348 ق مهاجرت به قم نموده و تا سال 1355 ق از مرحوم آیت الله خوانساری و آیت الله فیض و آیت الله حاج شیخ محمد علی استفاده نموده و در سال فوت مرحوم آیت الله حائری مؤسس حوزه علمیه قم، به نجف اشرف مشرف و حدود دو سال از محضر آیات عظامی چون آقا ضیاءالدین عراقی و آیت الله اصفهانی و مقداری از محضر آیت الله حاج شیخ محمد حسین اصفهانی استفاده و پس از مراجعت به بروجرد و از آن جا به مشهد رضوی مشرف و حدود ده ماهی از مباحثات مرحوم آیت الله میرزا مهدی اصفهانی بهره مند شده و بعد مجددا به بروجرد مراجعت تا آن که در سال 1359 هجری به قم مهاجرت فرموده و به تدریس فقه و اصول پرداخته، جمع زیادی از فضلاء از محضر درس ایشان بهره ها برده اند.
ایشان در نسب با مرحوم آیت الله العظمی بروجردی یکی هستند و افتخار دامادی مرحوم آیت اللهالعظمی آقای صدر را نیز دارند.
ر.ک: حاج شیخ محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، جلد 2، صص 5 /174 5ـ آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری یزدی فرزند آیت اللهالعظمی شیخ عبدالکریم مؤسس حوزه علمیه قم در روز 14 ذی الحجۀ 1334 در شهر اراک متولد شد و پس از طی تحصیلات مقدماتی و ادبیات سطوح عالیه را در قم نزد آیات عظام سیدمحمدتقی خوانساری و سیدمحمد محقق داماد به اتمام رسانید و در درس خارج والد معظم و آیت الله حجت (پدر همسرشان) شرکت نمود.
معظم له مدتی در حوزه علمیه قم سطوح عالیه را تدریس می فرمود و از سال 1326 شمسی به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال داشت که بسیاری از اساتید فعلی قم از شاگردان ایشانند.
این عالم بزرگ کلیه دروس فقه و اصول خود را شخصا به رشته تحریر درآورده که هم اکنون یک دوره کامل اصول فقه و نیز کتابهای طهارت، خمس، مکاسب و قسمتی از صلوۀ ایشان در دست است، یک جلد از مکاسب ایشان نیز به نام ابتغاء الفضیلۀ فی شرح الوسیله به چاپ رسیده است.
علاوه بر مقام علمی، از نظر تقوی زهد و ورع زبانزد همگان بوده است ایشان بر قضاء حوائج نیازمندان و رسیدگی به مستمندان نیز سعی وافر داشت.
در 15 اسفند 1364 به ملکوت اعلی پیوست و در جوار حضرت معصومه (س) جای گرفت.
امام راحل درباره ایشان فرمودند: ایشان در علم و عمل به حق خلف بزرگوار مرحوم آیت اللهالعظمی استاد معظم حضرت آقا شیخ عبدالکریم بودند و کفی به شرفا و سعادۀ.