تاریخ سند: 22 آذر 1349
موضوع: علی مرادخانی النگهای معروف به علی آقا منتظری تهرانی
متن سند:
از: 9/ ﻫ تاریخ:22 /9 /1349
به: 316 شماره: 12587 /9ﻫ
موضوع: علی مرادخانی النگهای معروف به علی آقا منتظری تهرانی
پیرو 12452/ ﻫ1 ـ 5 /9 /49
شیخ علی آقای تهرانی که به علت فعالیتهای مضره و برله خمینی به مدت سه سال تبعید به ایرانشهر شده بود، قبل از فرا رسیدن ماه مبارک رمضان به مشهد آمده و فعالیتهای خود را برله خمینی شروع نموده. به هر واعظ و طلبهای که میرسد اظهار مینماید «در ایرانشهر که وارد شدم مرتباً به نفع حضرت آیتالله العظمی مجاهد خمینی فعالیت و کوشش میکردم. منابر بسیار داغ و حساس زیاد به نفع خمینی رفتم بهطوریکه اکثر اهالی آنجا را مقلد آقای خمینی کردم. چندین دفعه شهربانی ایرانشهر مرا احضار کرده و تذکر دادند ولی اعتنایی نکرده، تذکر آنها مرا از هدفم باز نداشته و باز هم به کوشش و جدیت خود به نفع حضرت آقای خمینی ادامه میدادم بهطوریکه دیگر شهربانی ایرانشهر مستأصل شد و مرا آزاد گذاشت. چون وظیفه دینیام ایجاب میکرد این مدت را هم در ایرانشهر ماندم و برای آقا فعالیت کردم وإلا امکان اینکه زودتر به مشهد مراجعت کنم بود و لذا خود را مریض معرفی کرده، شهربانی ابلاغ نموده به هرکجا میخواهی برو ولی در مشهد خود را به دادگستری معرفی کن. من هم به مشهد آمدم.» از روزی که علی آقای تهرانی به مشهد وارد گردیده است، علناً به نفع خمینی فعالیت نموده، ترویج برای وی مینماید و در همه جا از خمینی حمایت میکند و رسالههای خمینی در مشهد وسیله وی توزیع میگردد.
رسالهها و نوشتهجات خمینی وسیله طلابی که از طریق آبادان و خرمشهر از عراق به ایران میآیند حمل شده و با خود به قم و تهران میآورند و بعد از قم و تهران به استانها و شهرستانهای دیگر کشور ارسال میگردد. رساله و نوشتهجات خمینی در مشهد به دست علی آقای تهرانی و محمدرضا محامی میرسد. محمدرضا محامی فرد زیرک و هوشیاری است و از تبلیغ و فعالیت علنی به نفع خمینی بیم داشته، مواظب اعمال و رفتار و گفتار خود نیز میباشد. اما علی آقای تهرانی علناً به نفع خمینی فعالیت نموده، رسالهها و نوشتهجات خمینی را توزیع میکند. علی آقای تهرانی به طلاب و مردم اظهار نموده است «هرکس نوشتهجات و رساله آیتالله خمینی را خواسته باشد به من مراجعه تا در اختیار بگذارم.»
ملاحظات:
نظریه شنبه: پس از فعالیتهای شدید علی آقا تهرانی و حبیبالله آشوری و چند نفر دیگر از طلاب و روحانیون که بهمنظور تأدیب و تنبیه از طرف مقامات مسئول به طرد از منطقه و اقامت اجباری محکوم گردیدند، با بازگشت علی آقا تهرانی و حبیبالله آشوری به مشهد و شروع مجدد فعالیتهای قبلی وسیله تهرانی و آشوری، مخالفین را جری و آنگونه وحشت و هراسی که در بین مخالفین بهجای گذارده بود از بین رفته و اثر معکوس داشته است.
نظریه یکشنبه: فعالیت علی مرادخانی النگهای معروف به علی آقا منتظری تهرانی و حبیبالله آشوری از موقع مراجعت از ایرانشهر مورد تأیید است. علی مرادخانی النگهای علناً رساله و نوشتهجات خمینی را در مشهد توزیع مینماید، به نفع خمینی تبلیغ میکند. متأسفانه از تصمیم مقامات مسئول به بازگشت دو نفر نامبردگان منظور به مشهد هیچگونه اطلاعی این ساواک نداشته و ملاحظه میشود که النگهای و آشوری در مشهد فعالیتهای گذشته خود را برله خمینی دنبال مینمایند.
دادستان استان نهم طی نامه 12923 /2 ـ 8 /9 /49 به این سازمان اعلام میدارد «در جلسه 28 /8 /49 پژوهش خواهان علی مرادخانی النگهای فرزند عزتالله و حبیبالله آشوری فرزند علی شخصاً در دادگاه شعبه اول استان نهم حاضر و دادرسی انجام و وقت مجدد برای روز 2 /10 /49 ساعت 8:30 صبح تعیین و [به] نامبردگان ابلاغ و از طرف دادگاه دستور مطالعه پرونده متشکله در آن اداره را که مورد استناد پژوهش خواهان قرار گرفته، داده و از طرف دفتر دادگستری تقاضای ارسال پرونده نامبردگان جهت طرح در جلسه مقرر شده است.» اصولاً تصمیم به تبعید افرادی که برله خمینی فعالیت داشتهاند صحیح نبوده زیرا اولاً اینگونه افراد در محل که تبعید هستند فعالیتهای خود را دنبال نموده و با آزادی بیشتر و هیچگونه بیم و هراسی اقدامات خلاف خود را دنبال مینمایند و نتیجه مطلوب را نیز به دست آورده، دارای وجهه و نفوذ زیادی شده، از هر نظر بهرهبرداری مینمایند و علاوه بر اینکه در شهرستان محل تبعید امامزاده معرفی شده، در بزرگداشت آنان بسیار مؤثر است، پس از مراجعت نیز در محل معروف و مشهور شده، مردم عوام دورشان را گرفته از هر لحاظ مساعدت مینمایند و آنها نیز از این موقعیت اکثر بهرهبرداری را میکنند. کما اینکه نسبت به دو نفر موردبحث در حال حاضر به همین وضع دچاریم. ثانیاً آن وحشت و بیم و هراسی که از دستگاههای انتظامی و بهخصوص امنیتی در روحیه و وجود مخالفین بوده و بیشتر آنان را همین ترس از اقدام به هرگونه اعمال خلاف ممانعت و جلوگیری مینمود و با این نحو اقدام مسلماً هرگونه هراس از میان رفته و بدون هیچگونه ترسی فعالیتهای خلاف خود را دنبال مینمایند. ثالثاً اینگونه تنبیه باعث بزرگداشت و شهرت و نفوذ و درنتیجه کسب درآمد و عایدات بیش از پیش مخالفین شده، دیگر عناصر وابسته به مخالفین و آنان که احیاناً نسبت به روحانیون مخالف سمپاتی داشته و از بیم تعقیب جرأت اقدام به اعمال خلاف را نمینمایند، با ملاحظه موقعیت مطلوب افرادی که بهاصطلاح تعقیب شدهاند، بدیهی است برای منافع مادی خود هم که شده دست به فعالیت زده، حتی افرادی که هیچگونه فعالیتی نداشته هوس اقدام به اعمال خلاف را مینمایند. همانطوریکه قبلاً به عرض رسیده است این سازمان نسبت به دو نفر از افرادی که دارای فعالیتهای زیاد بودهاند (شیخ عباس طبسی و محمدرضا محامی) با تذکر شدید و اخذ تعهد گذشت نموده و یکی از آنها را که توجهی به تذکرات مأمورین ننموده (سیدعلی خامنهای) تعقیب و پرونده آن به دادگاه نظامی ارسال گردیده است. این اقدامات بسیار بهجا و مؤثر بوده خاطی (سیدعلی خامنهای) تنبیه شده و در تأدیب وی و بهخصوص مرعوب نمودن دو نفر دیگر و سایر عناصر مخالف اثر مطلوب داشته و جلو هرگونه اقدام به اعمال خلاف اغلب قریب بهاتفاق افراد مخالف را گرفته است. ازجمله عباس طبسی و محمدرضا محامی و هاشمینژاد و غیره، پس از ترخیص این دو نفر طبسی و محامی تاکنون کوچکترین عمل خلافی از آنها دیده نشده است، یا لااقل جرأت اینکه علناً دست به یک فعالیت و اعمال خلاف بزنند نداشته و همیشه خود را مرهون محبت ساواک میدانند و اثر اجتماعی هم در بر داشته است. با تسلیم پرونده خامنهای به دادگاه و زندانی شدن وی محال است پس از آزادی قدرت اقدام به اعمال خلاف را داشته باشد و از طرفی تنبیه شده و دیگر مانند النگهای و آشوری موقعیت فعالیت نداشته و باعث بزرگداشت و به اصطلاح امامزاده وقت شدن برایش نیست و از هر لحاظ (اعم از مادی و معنوی) تأدیب گردیده. اما وضعی که برای النگهای و آشوری به وجود آمده است علاوه بر اینکه بهترین بهرهبرداری را در مدت اقامت کوتاه در ایرانشهر نموده و این وضع برایشان ایدهآل محسوب میشود، لطمهای به موقعیت و حیثیت ساواک وارد آورده و اگر این وضع برای آشوری و علی آقا تهرانی ادامه داشته باشد، دیگران هم برای کسب درآمد و تحصیل نفوذ و موقعیت، هوس فعالیت خواهند داشت و عواقب آن نامطلوب و درگیریهای بیشماری را به بار میآورد. در صورت تصویب اجازه فرمایند علی آقا منتظری تهرانی و آشوری به اتهام فعالیتهای مضره برله خمینی دستگیر و تحت تعقیب واقع و زندانی شوند تا عبرت سایرین نیز باشد.
پرونده شیخ عباس طبسی
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 06 صفحه 432