تاریخ سند: 25 آبان 1357
موضوع: اجتماع فرهنگیان
متن سند:
شماره: 25ـ81ـ53 تاریخ:25 /8 /1357
از: شهربانی استان سمنان (دایره اطلاعات)
به: استانداری سمنان
موضوع: اجتماع فرهنگیان
ساعت 900 روز 24 /8 /57 مجمع همگانی فرهنگیان سمنان متشکل از دبیران، آموزگاران،1 دانشآموزان و 5 نفر از روحانیون طرفدار خمینی به نام 1- سیدمحمد شاهچراغی فرزند سیدحسن 2- شیخ علی سالار فرزند غلامرضا 3- علیاکبر ادب فرزند محمد 4- محمدباقر عبدوس فرزند غلامعلی 5- کمالالدین رازینی فرزند حسن در سالن دبیرستان پهلوی به منظور اخذ رأی در مورد ادامه و یا عدم ادامه اعتصابات تشکیل گردید و اصولاً اخذ رأی به عمل نیامده و نامبردگان مشروحه زیر سخنرانی نمودند.
1ـ رضا شریفی2 دبیر تعدادی اعلامیههای خمینی را بین اجتماع کنندگان پخش و سپس اظهار داشت باید رژیم عوض شود و رژیم اسلامی روی کار آید ما فرعون نمیخواهیم و اضافه نمود از همکاری و همدردی شما بینهایت تشکر مینمایم و ما باید تا آخرین قطره خون خود را بریزیم و بیان داشت دیگر اسم شاه برده نشود و ما بایدگلوی او را بگیریم و بفشریم که 50 سال است ملت ایران را در خفقان نگهداشته است و ما باید انتقام بگیریم و ما باید آرای خود را به حکومتی بدهیم که ما انتخاب کنیم نه یک نفر مثل خودش و باید به اخبار رادیو و تلویزیون ایران گوش ندهیم (و حاضرین قسم خوردند که گوش ندهند) و اخبار صبحگاهی و شامگاهی بی بی سی3 گوش بدهیم و اظهار داشته که کارمندانی بودند که اول با ما همکاری داشتهاند لیکن حکومت نظامی4 که سر کار آمده ترسیده و به سر کار رفتهاند از رهبر آنها که دستور داده انتقام خواهیم گرفت و آنگاه متن تلگرافاتی را که به عنوان آیتاله شریعتمداری و کانون وکلا تهیه و در آن از پشتیبانی جیمی کارتر5 از دولت نظامی ایران و راهنمائیها وی اظهار تنفر شده و همچنین آزادی بی قید و شرط دکتر سنجابی6 و داریوش فروهر7 خواسته شده قرائت و اضافه نموده دست این عوامل خارجی را کوتاه مینمائیم و اگر اخبار ایران گفته که کارمندان شرکت نفت به سرکار رفتهاند دروغ است و اگر هم رفته باشند به زور سرنیزه میباشند و نفت خام را میسوزانند و ما هم همدردی خود را به پشتیبانی کارمندان شرکت نفت اعلام میداریم.8
2ـ مسعود اعوانی آموزگار چند بیت شعر بر علیه حکومت و رژیم ایران قرائت نموده است.
3ـ دانشآموزی به نام قادری به نمایندگی از طرف دانشآموزان داد سخن و اظهار داشته است اگر شما معلمان اعتصاب را بشکنید ما دانشآموزان سر کلاس نخواهیم رفت تا خواسته ما و معلمان را بدهند.
4ـ محمد ابراهیم سالاردانشآموز اظهار داشته است چند هزار خواهر حامله و برادران دینی و بچههای بیگناه در میدان ژاله کشته شدهاند باید ما قصاص خود را بگیریم و میرویم به سمت عاشورای دیگری ما شبها در خیابانها زمزمه میکنیم بدون کلاه و سرنیزه تا نیروهای مسلح شاهنشاهی را سرنگون کنیم که خیابانها پر از خون شود.
5ـ خرمیان مدیر دبستان رفعت اظهار داشته است تا زمانی که در حال اعتصاب هستند اعتصابات با نظر شورای منطقه شکسته نخواهد شد تا امام خمینی دستور صادر نکرده ما باید در حال اعتصاب باشیم و ما دیگر نمیگذاریم که این کارهای ناروا ادامه یابد.
6ـ خانم آقای قدس معاون مدرسه راهنمایی اظهار داشته است ما زنها از هیچ کس و از هیچ قدرتی و هیچ حکومت نظامی ترس و واهمه نداریم و تا آخرین قطره خون خود را مثل حضرت زینب میریزیم و تا به کار آمدن حکومت اسلامی همکاری میکنیم و از هیچ چیز دریغ نداریم.
7ـ محمد باقر عبدوس واعظ اظهار داشته است همدردی خود را به فرهنگیان عزیز اعلام میداریم ما رژیم اسلامی میخواهیم نه رژیم فرعونی یا قیصر یا یزید ما نباید از نیروی سهگانه ترسی داشته باشیم که با کشتن چند صد نفر یا هزار نفر رویه ما عوض شود و فرعون با گرفتن همدستان ننگین خودش میخواهد سر ما را شیره بمالد این حرف است که یک طرف شوروی میگیرد و یک طرف انگلیس حالا که آمریکا به سر ما ایرانیان حکومت میکند به درک که آمدند و گرفتند این همه شایعه است و دولتی که خودش اقرار میکند که حکومت اسلامی را از بین بردیم و با حیثیت مردم ایران بازی کردیم چگونه بگذاریم که دوباره سرکار بماند؟ روزانه 400 میلیون تومان طلای سیاه از ایران خارج میشود و در شرکت نفت با سرنیزه گارگران به سر کار رفتهاند اعلامیه خمینی مثل اعلامیه الهی است و تا دستور ندهد کلاس ها نباید باز شود شایعات دروغ است که می گویند شوروی و انگلیس می آید می گیرد و ما تحت مستعمره آنها قرار می گیریم این دولت است که دروغ میگوید مگر ما در حال حاضر استعمار دولت آمریکا نیستیم؟ اگر به اقتصاد لطمه وارد می آید به درک و باید مملکت را فلج کرد تا دست استعمارگران از بین برود و رژیم عوض شود و حکومت جمهوری اسلامی سر کار آید حکومت اسلامی آن است که قرآن به ما حکومت کند نه کسی که از قرآن بو نبرده روی تخت بنشیند و به ما حکومت کند این همان مردک است که با همدستان خود روزی 400 میلیون تومان به کشور خارجی داده حالا همان مردک است که دست نیاز به روحانیون و کارمندان دولت دراز کرده تا کار ننگین خود را بپوشاند و می خواهد یک بار دیگر قسم بخورد مثل دفعه اول چطور زمانی بود که روحانیون اجازه آب خوردن نداشته حالا این فرعون دست به سوی علماء دراز نموده است؟ با کمک امام خمینی تا رهبرمان را روی کار نیاوریم ساکت نخواهیم نشست و شما معلمان ترس و واهمهای نداشته باشید و اگر گفتند بگوئید [درس های]عقب مانده را جبران مینمائیم.
8 ـ غلامعلی رحیمیان9 کارمند بازنشسته دادگستری نماینده بازاریان از ابراز همدردی فرهنگیان نسبت به کسبه و بازاریان قدردانی نموده است در خاتمه رضا شریفی دبیر، نامه یکی از فرهنگیان سرخه به نام مجیدی را در مورد بدرفتاری مأمورین ژاندارمری با اهالی سرخه را قرائت و اضافه نمود که اعتصاب همچنان ادامه خواهد داشت و جلسه بعدی روز دوشنبه مورخ 29 /8 /57 تشکیل خواهد گردید. 10
رئیس شهربانی استان سمنان. سرهنگ جنانی
توضیحات سند:
1. نقش معلمان و دانشآموزان در دوران انقلاب اسلامی: پیروزی انقلاب اسلامی ایران مرهون وحدت اقشار مختلف مردم بود. امام خمینی(ره) در این زمینه میفرمایند: «رمز موفقیت ما که قدرتهای بزرگِ دنیا را عقب نشاند و یک قدرت شیطانی مثل قدرت خاندان پهلوی را فرو ریخت، این رمز موفقیت همین وحدت اقشار و وحدت کلمه بود.» بدون تردید نقش و حضور معلمان در مبارزه با دولت پهلوی بسیار چشمگیر و تأثیرگذار بود و آنان با بهرهگیری از توان فکری صاحبان اندیشه و بهرهمندی از قدرت استدلال و ابتکار خویش نه تنها توان بالقوۀ دانشآموزان را به سوی اهداف و آرمانهای انقلاب هدایت کردند، بلکه با سلاح کلام و بیان خود سایر اقشار منفعل و منزوی جامعه را به جریان انقلاب علاقهمند نموده و سبب فراگیر شدن گفتمان دینی شدند. جلوههای حضور معلمان در عرصههای مختلف مبارزه و در طول سالهای قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به اشکال و انواع مختلف نمود پیدا کرد و دانشآموزان به تبعیت از آنها، وارد فعالیتهای سیاسی علیه رژیم پهلوی شدند و نمود عینی چنین مسئلهای حضور فعال دانشآموزان در راهپیمایی و تظاهرات علیه رژیم بوده است. شرکت در مجالس و محافل بحث، بسط ایدئولوژی انقلاب، تنویر تفکر انقلابی، مبارزه با فقر فرهنگی، سوق دادن اذهان به تمدن دینی، مقابله با توطئههای فرهنگی، پرهیز دادن جوانان و نوجوانان از جذابیتهای فرهنگی غرب، تبیین خودباوری در جوانان و نوجوانان، تحلیل اندیشههای نویسندگان غربستیز و دهها مؤلفۀ دیگر را معلمان انجام میدادند بنابر توضیحات فوق، این سازماندهی دانشآموزان که از انرژی بالایی برای تظاهرات و پخش اعلامیه و حضور در صحنههای انقلاب برخوردار بودند، از اقدامات معلمان و دبیران متدین و مذهبی در این مقطع زمانی بود. دانشآموزان که به نظر هانتینگتون: «منسجمترین و مؤثرترین نیروهای انقلابی در درون جامعه روشنفکریاند.» نیز در روزهای مبارزه با رژیم پهلوی با نقشآفرینیها و کنشهایی مفید نظیر شرکت در راهپیماییها، تعطیلی مدارس، پخش اعلامیه، دیوارنویسی و ... نقش مؤثری از خود به جای گذاشته و مورد تأیید امام خمینی(ره) قرار داشتند. نیمه دوم سال 1357 فعالیت انقلابی از مساجد به مدارس توسعه یافت و برخی از مدارس به کانونهای مبارزاتی تبدیل شدند.
2. رضا شریفی، فرزند فضلالله در سال 1330 ﻫ ش به دنیا آمد . وی در جریان انقلاب در رابطه با اعتصابات فرهنگیان و اجرای برنامههای آن نقش موثری داشته و در بعد از انقلاب هم چند دوره نامزد انتخابات شورای اسلامی شهر سمنان شد.
3. رادیو بی بی سی: خبرگزاری بینالمللی بی بی سی، تحت سیطرهی کامل وزارت امورخارجه انگلیس قرار دارد و براساس سیاستهای استعماری به خبرپراکنی مشغول است. بخش فارسی این خبرگزاری، در سال 1319ش، در جهت مقابله با رادیو برلین راهاندازی شد و اولین گویندهی رادیوئی آن، حسن موقر بالیوزی، از اعضای تشکیلات بهائیت، از اعضای خاندان افنان و از اقوام نزدیک میرزا علیمحمد باب و فرزند محمدعلی (محمود) موقرالدوله بالیوزی، حاکم پیشین بوشهر و وزیر فواید عامه و تجارت در کابینه کودتای سیدضیاءالدین طباطبایی در اواخر ۱۲۹۹ش بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال 2007م، راه اندازی تلویزیون فارسی بی بی سی نیز در دستور کار قرار گرفت و در دی ماه سال 1378ش، فعالیت خود را در راستای سیاستهای استعماری، البته همچون گذشته، با شعار بیطرفی! آغاز نمود. این شبکه فارسیزبان که بودجه کلان چندین میلیون دلاری دارد، تحت نظر مستقیم بهائیان، در خدمت منافع استعماری انگلیس است؛ که بخشی از فساد موجود در آن، افشا گردیده است.
روش منافقانه و زیرکانهای که این مؤسسه خبرپراکنی در دورههای مختلف تاریخی در پیش گرفته، موجب فریب برخی از کسانی که به برنامههای آنان اعتماد نمودهاند را فراهم کرده است.
4. منظور دولت غلامرضا ازهاری است که 15 آبان 1357 تا 11دی 1357 نخست وزیر بود.
5. جیمی کارتر، سی و نهمین رئیس جمهور امریکا در اول اکتبر 1924 م در ایالت جورجیا متولد شد. در جوانی کشاورز و فروشندۀ بادام زمینی بود؛ لکن به تحصیل پرداخت و در رشته حقوق فارغالتحصیل شد. او مدتی در نیروی دریایی امریکا در بخش اداری خدمت کرد و سپس به مجلس ایالتی جورجیا راه یافت و بعد فرماندار این ایالت شد. او پس از دوران کوتاه مدت حکومت 5 /2 ساله جرالدفورد در انتخابات ریاست جمهوری با اکثریت فاحشی از وی پیشی گرفت و به ریاست جمهوری آمریکا رسید. مهمترین رخداد دوران ریاست جمهوری کارتر سقوط نظام 2500 سالۀ سلطنتی و پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بود. این انقلاب و حوادث پس از آن، مهمترین ضربه بر سیاست خارجی حکومت کارتر بود. پس از این شکست کارتر به یک رشته اقدامات تهاجمی مبادرت ورزید. از جمله تشکیل نیروی واکنش سریع در خاورمیانه در زمستان 1980 م، حملۀ نظامی به طبس در خاک ایران در بهار 1359(1980 م) به منظور آزاد کردن دیپلماتهای آمریکایی که به جرم جاسوسی در سفارتخانۀ آمریکا در تهران به گروگان گرفته شده بودند و تحریک رژیم بعثی عراق به آغاز جنگی ویرانگر و 8 ساله علیه ایران و حمایت از عراق در این جنگ. کارتر در انتخابات نوامبر 1980م آمریکا از رقیب جمهوریخواه خود رونالد ریگان شکست خورد و از صحنۀ سیاست کنارهگیری کرد. او در خلال 12 سال حکومت جمهوریخواهان (8 سال رونالد ریگان و 4 سال جورج بوش) از میدان سیاست کنار بود. اما با پیروزی مجدد دمکراتها به رهبری بیل کلینتون، مجدداً وارد فعالیتهای سیاسی شد. وی در تابستان و پائیز سال 1994 در فرونشاندن بحران هستهای کره شمالی و نیز فیصله بحران هائیتی از طریق مذاکره و در چهارچوب منافع کاخ سفید، نقش مؤثری به عنوان میانجی ایفا کرد. جیمی کارتر از دوستان و نزدیکان شاه بود و هرگز با وی اختلاف اساسی نداشت. سفر وی به تهران در شب اول ژانویه 1978 و نطق وی در تمجید از شاه و نامیدن ایران به «جزیره ثبات» نشان از حمایت کامل آمریکا از شاه دارد. در این مراسم که به صورت مستقیم از تلویزیون پخش میشد، شاه و کارتر جامهای کریستال حاوی شامپاین فرانسوی را در برابر دیدگان مردم مسلمان ایران سرکشیده و تصور میکردند که توانستهاند مخالفین را مرعوب کنند.
6. کریم سنجابى، فرزند قاسم سنجابى (سردار ناصر، رئیس ایل سنجابى) در سال 1283ﻫ ش در سنجابی از محلات کرمانشاه متولد شد. تحصیلات ابتدایى را در قصر شیرین و دوره اول متوسطه را در کرمانشاه و دوره دوم متوسطه را در تهران و دوره لیسانس را در مدرسه عالى حقوق گذارند. در سال 1307 جزو اولین گروه محصلین اعزامى به فرانسه رفت و در آنجا مجدداً دوره لیسانس حقوق را در دانشگاه نانسى و دوره دکتراى حقوق را در دانشگاه پاریس و رساله خود را راجع به کشاورزى و روستاییان و مالکیت ارضى در ایران به زبان فرانسه در سال 1313 گذارند و در همان سال به ایران بازگشت. سنجابى مشاغلى را در اداره کل اوقاف، وزارت فرهنگ و وزارت دارایی به عهده داشت و در همین حال ابتدا دانشیار و سپس استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. در سال 1322 به سمت رئیس دانشکده حقوق برگزیده شد. و در سال 1325 جزو هیأتى بود که اولین برنامه هفت ساله صنعتى ایران را تدوین کرد. در سال 1330 در کابینه مصدق وزیر فرهنگ بود، امّا براى شرکت در انتخابات دوره هفدهم از این سمت استعفا داد. وى در سفرهاى مصدق به شوراى امنیت سازمان ملل و دیوان داورى لاهه با وى بود و در لاهه به عنوان قاضى اختصاصى ایران در دادگاه شرکت کرد. در آغاز انقلاب به پاریس رفت و در نوفل لوشاتو به دیدار حضرت امام (ره) رفت و با اعلام موافقت با مواضع امام(ره)، با حرکت انقلاب اسلامی همگام گشت و در کابینه بازرگان مدتى کوتاه سمت وزارت امورخارجه را داشت. پس از پیروزى انقلاب اسلامی جبهه ملی در یک موضعگیرى سیاسى اعلام کرد که حکومت اسلامى به بن بست رسیده است. حضرت امام (ره) با مرتد دانستن افرادى که چنین بیانى دارند، باعث برچیده شدن این گروه از کشور شد و سنجابى از ایران گریخت. وى نهایتاً در اول تیرماه سال 1374 در سن 90 سالگى درگذشت. بخش تاریخ شفاهى دانشگاه هاروارد آمریکا خاطرات او (مجموعهای از مصاحبهها) را تحت عنوان «امیدها و نا امیدیها» پس از مرگش منتشر کرد. این کتاب توسط صدای معاصر در تهران منتشر شده است.
7. داریوش فروهر، در سال 1307 ﻫ ش در اصفهان متولد شد. در سال 1320 تحصیلات خود را به اتمام رساند. پدرش ـ چون افسر ارتش بود ـ به ارومیه رفت و در سال 1321، بار دیگر به اصفهان بازگشت و در سال 1322، به تهران آمد. با تشکیل حزب پان ایرانیست به رهبری محسن پزشکپور، عضویت حزب را پذیرفت و عمدۀ فعالیت خود را، علیه حزب توده قرار داد. این حزب ـ که به لحاظ سیاسی و ایدئولوژیکی، ناسیونالیست افراطی بود ـ همواره در درگیریهای اجتماعی،فعال بود. با آغاز نهضت ملّی شدن نفت، فروهر از حزب پان ایرانیسم، انشعاب و حزب ملت ایران را بر پایۀ پان ایرانیسم تاسیس نمود. وی پس از کودتای 28 مرداد 1332، دستگیر شد و مدتی زندان بود. در سال 1333، به قشم تبعید گردید. در سال 1336، در عرصۀ سیاسی، بر فعالیت خود افزود. با آغاز آزادی نسبی در ایران و تشکیل جبهۀ ملّی دوم، فعال شد و به عضویت کمیتۀ مرکزی درآمد. در سال 1341، دستگیر شد و پس از آن، همچون دیگر اعضای جبهۀ ملّی، سیاست صبر و انتظار در پیش گرفت. در سال 1349 در مسائل مرتبط با بحرین، دستگیر و پس از مدتی آزاد شد. با آغاز نهضت اسلامی در جبهۀ ملی و حزب ملت ایران فعال شد. فروهر در دولت موقت مهندس بازرگان، وزیر کار و مدتی هم وزیر مشاور بود. پس از استعفای دولت موقت (آبان 1358)، به کار حزبی مشغول شد. وی در سال 1377 در تهران به همراه همسرش به قتل رسید.
8. اعتصاب کارکنان شرکت نفت: یکی از اقدامهای مؤثر در پیروزی انقلاب اسلامی اعتصاب کارکنان صنعت نفت بود. در بحبوحه انقلاب اسلامی ایران اعتصاب کارکنان صنعت نفت و توقّف صادرات نفت خام، پایانی بر دوران سلطه ۲۵۰۰ ساله پادشاهی در ایران بود. اعتصاب کارکنان صنعت نفت در پاییز سال ۱۳۵۷ و به دنبال آن فرمان حضرت امام(ره) مبنی برای قطع و تحریم صادرات نفتی، نقش بسیار مهمی در سقوط نظام شاهنشاهی و پیروزی انقلاب اسلامی داشت. در پی قطع عرضه روزانه بیش از چهار میلیون بشکه نفت به بازارهای جهانی به مدت هفتاد روز، طلیعه دومین شوک و بحران نفتی برای کشورهای مصرف کننده صنعتی غرب و شرق آشکار شد. در مدت کمتر از یک سال قیمت نفت از بشکهای حدود ۱۳ دلار به بشکهای بیش از ۴۰ دلار رسید. اعتصاب کارکنان صنعت نفت از دو سو رژیم رو به زوال پهلوی را تحت فشار قرار داد. موضوع نخست؛ بستن گلوگاههای تولید نفت بود که در حکم قطع شریان اقتصادی حکومت به شمار میرفت و دیگر؛ حضور کارکنان صنعت نفت در میان معترضان دولت شاه، سبب انسجام اعتصاب کنندگان میشد. حمایت حضرت امام (ره) از صنعت نفت در روزهای میانی پاییز ۵۷ بود که دولت برای خنثی کردن اعتصابات دست به اقدام نامعقولی زد و با دعوت از بازنشستگان و بکارگیری نظامیان قصد داشت تولید نفت خام را از سر گیرد، اما این تاکتیک رژیم کارگر واقع نشد و تنها نتیجه حاصل آن بود که بخشهایی از تاسیسات به واسطه عدم آشنایی نظامیان با نحوه کار آنها دچار آسیب و از کارافتادگی شود. مجموعه تلاشها رژیم را متوجه این مسائل ساخت که گردش عظیم صنعت نفت تنها با دستان کارکنان صنعت نفت میسر خواهد شد. به همین دلیل نظامیان رژیم با توسل به زور سر نیزه، سعی کردند کارکنان اعتصابکننده را به حضور در محیطهای عملیاتی وارد کنند که نتیجهای نداشت. با هر فشار دولت پهلوی و حمایتهای حضرت امام اعتصابات تقویت میشد. (صحیفه امام، ج5، ص 284 و 285).
9. غلامعلی رحیمیان، فرزند حسن در سال 1297ﻫ ش به دنیا آمد. او صاحب امتیاز و مدیر مسئول نشریه صدای سمنان بود که در سالهای 1330 ـ 1331 ﻫ ش در سمنان منتشر میگردید. این نشریه که اولین شماره آن در تاریخ 22 /5 /1331 منتشر شد و تا شماره 15 ادامه یافت، توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی در کتابی با عنوان «روزنامه صدای سمنان» منتشر گردیده است. مرحوم رحیمیان از عناصر مذهبی و فرهنگی سمنان بود که دارای تالیفاتی نیز میباشد. از جمله: مولود کعبه یا کعبه دلها، راهی به کعبه و ام ابیها مادر نمونه اسلام. وی در سال 1387 درگذشت.
10. در گزارش (5858 /14 ﻫ ـ 24 /8 /57)، رئیس ساواک منطقه در مورد مدارس آن ناحیه چنین نوشته شده است: «1ـ کلیه مدارس سمنان، ورامین، دماوند تعطیل است. 2- به جز دبستانها کلیه مدارس دامغان، گرمسار و شاهرود تعطیل میباشد.»
منبع:
کتاب
آیتالله سید محمد شاهچراغی صفحه 107

