طرح ایام سوگواری
متن سند:
سند شماره 61
تاریخ: محرم و صفر ۲۵۳۶
طرح ایام سوگواری
در ساعت ۱۱ روز 2 /9 /2536 در شهربانی شهرستان گلپایگان و با شرکت امضا کنندگان زیر جلسه تشکیل و پس از بحث و مذاکرات مشروح در مورد حفظ نظم و امنیت شهرستان گلپایگان و دادن ترتیبات لازم نسبت به چگونگی تشکیل جلسات روضهخوانی و برگزاری مراسم عزاداری در ایام سوگواری1 محرم و صفر تصمیماتی به شرح زیر اتخاذ گردید.
١- بانیان مجالس عزاداری به مراجع انتظامی محل (شهربانی. ژاندارمری) احضار و اقدامات لازم به شرح زیر درباره آنان انجام گردد.
ب- اخذ تعهد کتبی از بانی مجلس در مورد مسئولیت نظم جلسه و تذکر لازم توسط آنان به وعاظی که قصد منبر رفتن دارند بر اینکه از اظهار هرگونه مطالب خلاف مصالح مملکت و خارج از امور مذهبی خودداری و تهیه ضبط صوت جهت ضبط سخنرانی و تحویل آن به مراجع انتظامی
د- بانیان از منبر رفتن روحانیون و وعاظی که قبلاً نام آنان توسط بانیان مجلس به مراجع انتظامی داده نشده و درباره آنان کسب آموزش نشده است جلوگیری به عمل آید.
۲- چنانچه پس از بررسی صلاحیت بانی مجلس مورد تأیید واقع نگردید از دادن اجازه تشکیل دستجات عزاداری روضه خوانی به وی خودداری گردد.
3- از منبر رفتن وعاظ تازه وارد و ناشناس تا تعیین تکلیف و بررسی سوابق روضه خوانهایی که بنا به تشخیص مراجع ذیصلاح سوابق آنان دال بر عدم صلاحیت یا احتمالاً بیان مطالب تحریکآمیز میباشد جلوگیری بعمل آید و همچنین وعاظی که منبر رفتنشان مشروط به سپردن تعهد است از آنان تعهد لازم به این مضمون اخذ که مسائلی که در منابر ایراد میشود بایستی محدود به موضوعات مذهبی عزاداری باشند.
۴- در صورتی که وعاظ یا سخنرانان مبادرت به بیان مطالب خلاف مصالح مملکت نمایند به نحو مقتضی از ادامه سخنرانی آنان جلوگیری و طبق قانون با آنان رفتار کرد و در ضمن طوری عمل شود که ایجاد وضع تحریکآمیزتری را ننمایند.
۵- هیچ مجلس روضهخوانی و دستجات عزاداری و جلسات و هیئتهای مذهبی در شهرها و مراکز جمعیت نباید بدون اطلاع مراجع انتظامی تشکیل گردد.
۶- استفاده از بلندگو باید با کسب اجازه از مراجع انتظامی محل و منحصر به مجالس سوگواری وسیع باشند و به علاوه صدای بلندگو محدود به همان محوطه مجلس باشد.
۷- به منظور خنثی ساختن فعالیتهای احتمالی وعاظ افراطی و مخالف و از طرفی روحانیون و وعاظ موافق و خوشنام به طور غیر محسوس تدابیر اتخاذ گردد که بانیان مجالس از وجود عناصر صالح و مورد اعتماد برای وعظ و خطابه استفاده به عمل آورند.
٨- از طرف مراجع انتظامی محل در هر مجلس روضهخوانی و یا مجالس عزاداری مأمورینی گمارده شوند و آموزش لازم در مورد مأموریت به آنان داده شود.
۹- در مورد تعزیهخوانی و قمهزنی برابر مقررات جاری و بخشنامههای صادره عمل شود.
۱۰- حرکت دستجات عزاداری منحصر به تاسوعا و عاشورا آن هم با موافقت مقامات انتظامی محل صورت گیرد.
11- گردانندگان دستجات و عزاداری باید به مراجع انتظامی محل تعهد کتبی بسپارند که شخص مسئول هرگونه پیشامد سویی بوده و در صورت مشاهده هرگونه بینظمی در دستجات و بیان مطالب تحریکآمیز و دادن شعارهای مضره در مسیر مربوطه به اتهام اخلال در نظم و به عنوان محرک اصلی تحت تعقیب قرار خواهند گرفت.
۱۲- ترتیبی داده شود که از نظر همکاری و تشریک مساعی بیشتر اخبار و گزارشات روزانه به ویژه در تاسوعا و عاشورا در اسرع وقت و به نحو مقتضی به اطلاع اعضای این کمیته و مسئولین امر رسیده تا بر حسب مورد تدابیر لازم اتخاذ گردد.
۱۳- شهربانی در شهر و ژاندارمری در خارج از شهر مسئول حسن اجرای این طرح خواهند بود.
رئیس شورای هماهنگی رتبه ۲ شهرستان گلپایگان سرهنگ ۲ شیرانیفر
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت فریدن عباس فرهمند
فرمانده گروهان ژاندارمری گلپایگان سروان. کمالی
مسئول دایره اطلاعات شهربانی گلپایگان کارمند سید مهدی شجاعی
توضیحات سند:
1- ایام عزاداری در اصفهان هم مانند سایر شهرهای دیگر ایران باشکوه خاصی برگزار میشود و از مهمترین این ایام، مراسم دهه اول ماه محرم میباشد که در تمام شهرها و روستاها دستجات و هیأت عزاداری تشکیل و به عزاداری میپردازند.
دستجات و هیأت، یک نوع ساماندهی مردمی و مذهبی است که قدمتی طولانی دارد. این دستجات از نمازگزاران مساجد و اهالی محل تشکیل میشود این هیأت مذهبی در سرتاسر اصفهان به صدها گروه و دسته میرسد، به طوری که در ایام محرم بر تعداد آن افزوده میشود که گاه در یک محله چند هیأت مذهبی به عزاداری و برپایی مراسم میپردازند.
در این ایام شهر سیاهپوش شدد و کسبه مغازههای خود را یکپارچه تعطیل میکند. این مجالس نه تنها در مساجد، بلکه در محلهای مسکونی و تجاری، بازارها، تیمچهها و ... نیز شکل میگیرد که در آن به صورت گستردای از حاضرین با نذورات از مردم پذیرایی به عمل میآید.
در این مجالس روحانیان با ذکر مصائب خاندان عصمت و طهارت، درباره جهاد و شهادت سخنرانی و شاعران و مدیحه سرایان در وصف و مدح و فلسفه قیام عاشورا هنرنمایی و نوحهخوانی میکنند.
مجالس عزاداری خامس آلعبا و ائمه معصومین در اصفهان مختص دهه محرم نمیشود بلکه در تمامی طول سال برقرار و مردم خود را مقید به شرکت در این مجالس میدانند.
فرهنگ عمومی شیعیان بیش از هزار سال کمابیش به همین شیوه استقرار و توسعه یافته و هویت و ذهنیت فردی و جمعی را شکل داده است. یکی از مهمترین برکات این تجمعات مذهبی، همیاری و همکاری مردم در رفع مشکلات اجتماعی است که نمود آن را میتوان در تأسیس فراگیر مؤسسات خیریه، صندوقهای قرضالحسنه، مراکز فرهنگی و... در سطح استان اصفهان مشاهده کرد. مجالس عزاداری ائمه معصومین در اصفهان فقط به ماه محرم و صفر اختصاص ندارد بلکه این جلسات به طور مداوم در مساجد، تکایا و منازل برگزار میگردد و مردم خود را مقید به شرکت در آن میدانند.
در یک سلسله مراتب ساده و غیر رسمی مردمی، این تشکلها از طریق روحانیان و ائمه جماعت مساجد در نهایت به مراجع بزرگ حوزههای علمیه وصل میشوند.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، کتاب 1 صفحه 88