درباره: خلیل ملکی
تاریخ سند: 5 اسفند 1344
درباره: خلیل ملکی
متن سند:
از: مریمبه: اداره کل سوم
تاریخ: 5 /12 /44
شماره: ۱۶۳۹
درباره: خلیل ملکی
طبق قرار قبلی آقای آلبرت کارتی دبیر سوسیالیست‌های لندن در ساعت ۱۱ روز 2 /12 /44 آقای منوچهر ظلی1 را ملاقات و اظهار داشت من برای مذاکره درباره توقیف آقای خلیل ملکی و دوستان وی به اینجا آمده‌ام، ما به عنوان سوسیالیست به سرنوشت آقای ملکی و دوستان او علاقه کامل داریم، ضمناً بما گفته‌اند علت توقیف نامبردگان ممکن است یکی از چند مورد زیر باشد. 1)- تماس گرفتن با سوسیالیست‌های غربی
۲)۔ تمایلات کمونیستی چینی.
۳)- ارتباط با حزب توده سابق.
۴)- اساساً تمایلات دست راستی.
آقای ظلی اظهار نموده‌اند که در مورد قسمت اول می‌توانم فوراً جواب بدهم که علت توقیف آقای خلیل ملکی به هیچ وجه مربوط به قسمت اول نیست و در مورد سه قسمت دیگر همین که نتیجه ادعانامه دادستان و محاکمه او معلوم شد قضیه روشن خواهد گردید و آنچه مسلم است این است که علت توقف و محاکمه خلیل ملکی سوسیالیست بودن نامبرده نیست بلکه آقای ملکی و دوستانش متهم هستند که برخلاف مصالح کشور اقدام نموده‌اند و فعلاً هم بر طبق آخرین خبر رسیده بعلت کسالت وی محاکمه به تأخیر افتاده است.
با توجه ببرگ ۶ پرونده به استحضار ریاست بخش ۳۱۲ می‌رسد
در بولتن جاری درج شد 15 /12 /44
توضیحات سند:
_١- منوچهر ظلی در سال ۱۲۹۹ متولد شد و تحصیلات خود را در رشته سیاسی دانشکده حقوق تهران به پایان رسانید. در سال ۱۳۲۱ وارد خدمات دولتی شد و اولین شغل وی در آن سال کارمندی وزارت دارایی بود. در تاریخ 1 /2 /1335 به وزارت امور خارجه وارد شد و کارمندی اداره تشریفات را عهده‌دار شد. وی تا سال ۱۳۳۸ دارای مشاغل: دبیر سومی سفارت کبرای لندن کارمند مقدم ادارۀ اطلاعات- معاون اداره اطلاعات- دبیر دوم سفارت کبرای شاهنشاهی لندن- دبیر اول سفارت کبرای لندن- معاون اداره امور اقتصادی... و کفیل اداره دوم سیاسی و منتسب به کادر سیاسی بود.
از فروردین ۱۳۴۶ تا فروردین ۱۳۴۸ نمایندۀ ایران در لبنان بود؛ بعد از آن در مقام معاون وزارت امور خارجه ایران در رأس یک هیئت «حسن نیت» به بحرین رفت. او سرانجام پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۵۷ دستگیر شد.
آقای آلبرت کارتی اظهار داشت که چون قلب آقای ملکی ضعیف است ما درباره وضع مزاجی او نگران هستیم و انتظار داریم که هر نوع کمک پزشکی که مورد احتیاج اوست انجام گردد.
آقای ظلی جواب دادند در این مطلب تردید نکنید زیرا با این که نامبرده متهم و تحت محاکمه قرار دارد از نظر بهداشتی و انسانی همه نوع مراقبت و کمک پزشکی باو خواهد شد آقای آلبرت کارتی اظهار داشت من شخصاً آقای خلیل ملکی و دوستان او را در ایران ملاقات نموده‌ام آنچه می‌توانم بگویم این است که خلیل ملکی طرفدار افکار کمونیستی نیست و اصولاً نقشه‌های زیرزمینی برای مخالفت با رژیم مملکت را ندارد و اضافه نمود که خلیل ملکی در ضمن مذاکرات خود از اصلاحات ارضی و برنامه مربوطه انتقاد می‌نمود وهمچنین اظهار داشت اصولاً ما سوسیالیست هستیم و کمونیست دشمن ما می‌باشد و علت طرفداری و علاقه ما از خلیل ملکی این است که نامبرده را سوسیالیست می‌دانیم و علاقمند هستیم که در ایران اجازه فعالیت داشته باشد و در صورت امکان به پارلمان راهی پیدا کند.
آقای ظلی اظهار داشت که من به عنوان یکنفر ایرانی می‌توانم بشما بگویم که ما در ایران همه طرفدار برنامه‌های سوسیالیستی هستیم و برنامه اصلاحات ارضی- ملی کردن جنگلها- تقسیم منافع کارخانجات به کارگران و سایر نکاتی که در برنامه انقلاب سفید شاهنشاه اعلام گردیده کلاً نماینده افکار سوسیالیستی می‌باشد و همان طور که اطلاع دارید ما خاطره‌های بسیار بدی از اقدامات کمونیست‌ها داریم و هر فرد و یا سازمانی بخواهد در ایران اقدامی در این مورد بنماید شدیداً مبارزه خواهیم نمود. آلبرت کارتی سئوال نمود آیا خبرنگاران خارجی و نمایندگان سازمانهای علاقمند اجازه ورود به محاکمه را خواهند داشت؟ آقای ظلی جواب داد همان طور که درباره محاکمه قبلی می‌دانید ما به هیچ دسته‌ای اجازه نمی‌دهیم ولی بافراد و به عنوان خودشان همیشه اجازه داده‌ایم و در مورد آقای ملکی هم قاعدتاً همینطور باید باشد ولی من در این مورد تحقیق خواهم نمود. ولی ما سازمان شما را برسمیت نمی‌شناسیم و اصولاً هم به بعضی افراد سازمان شما اساساً روادید نخواهیم داد (منظور شخص خود آلبرت کارتی بود) جواب داد از این جریان اطلاع دارم.
آقای ظلی به آقای آلبرت کارتی در خاتمه گفتند که این سئوالات کاملاً خصوصی و محرمانه بود و من در مورد سئوال شما بشما وعده کرده‌ام که جواب آن را بشما بدهم.
آلبرت کارتی اظهار داشت البته من گزارش خود را به هیئت مدیره خواهم داد و در عین حال چند سطری در نشریه خود منتشر خواهم نمود و مایلم به موضوع ملاقات با شما اشاره کنم.
آقای ظلی اظهار داشتند همان طور که گفتم به هیچ وجه ما خواهان تبلیغات نیستیم و از شما هم انتظار می‌رود در نشریه خودتان اشاره ننمائید ولی البته گزارش کار خود را به هیئت مدیره خواهید داد. پاکدل