عریضه آیت الله بهبهانی
تاریخ سند: 31 مرداد 1340
عریضه آیت الله بهبهانی
متن سند:
هفته گذشته متن عریضه آقای سید محمدصادق طباطبائی1 را به شاهنشاه در زمینه امر انتخابات از نظر خوانندگان گذراندیم.در این هفته عریضه آیت الله بهبهانی بدست ما رسید و از آنجا که متن این عریضه در هیچیک از مطبوعات ایران انتشار نیافته اقدام به درج آن می کنیم اینک متن عریضه : بسم اللّه الرحمن الرحیم حضور مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه عظم سلطانه با کمال عجز و الحال مسئلت دارد که وجود مبارک را با مزید عزت و ابهت و جلالت روز افزون به قدرت کامله خود محفوظ و از سوانح دهر مصون فرماید انشاءاللّه با اینکه اوضاع و احوال شخصی حقیر جز گوشه گیری اضطراری به دعاگو اجازه نمی دهد علاقه مفرط به ضیافت مقام شامخ سلطنت برای بقاء و اعتلاء الویه رفیعه دین و دیانت اسلام و اسلامیت ایران و ایرانیت این فرسوده ضعیف را آسوده نمی گذارد و با شدت تحریک می نماید که آنچه به عقل ناقص در مقام خیرخواهی لازم می داند به عرض برساند پس آنچه می شود مبنی بر دولت خواهی و خیرخواهی است محملی نباید داشته باشد در این موقع حساس که دوره انقلاب جهانی است و دُول و ملل جهان بجان خود افتاده اند و هر ساعت انتظار بحران عمومی نزدیکتر می شود و مملکت محبوب مادر معرض خطرات گوناگون و پادشاه عظیم الشأن مورد حملات درندگان خارجی و جهال داخلی است آیا سزاوار است بهانه بدست ایشان داده شود خاصه بهانه ای که حق به جانب هم هست آیا جلوگیری از این مفاسد که در حضور مبارک مشهود و بر هر مسلمان ایرانی مشاهده آن گران و ناهموار است آیا به غیر از وجود یک مجلس صحیح ملی و قابل دفاع چیز دیگری متصور است.
تأخیر ایجاد مجلس در کوی بر زن شنیده می شد ولی نطق بلیغ شاهانه در رادیو که وجود مجلس را از قبیل تعلیق بر محال اشعار فرمودند بکلی موجب یأس شد (انتخابات با قانون فعلی بروجه صحت ممکن نیست.
تغییر قانون هم که بدون مجلس امکان ندارد) این بود مفاد نطق مبارک.
مانع از صحت انتخابات یکی اختلاف افکار افراد و طبقات و داوطلبی نا اهلان و یکی هم تحریک خارجی و خارجی منشان است آیا چه وقت بوده که این عوامل نبوده است اگر قدرت و توانائی فکری و خارجی اعلیحضرت نتواند در مقابل این عوامل مفسد قدم بردارد.
پس به چه امید در این شهر توان بود.
بالجمله این ضعیف و جمله مهم از هواخواهان و دوستان و بستگان اعلیحضرت همایونی عقیده دارند که این یأس و ناامیدی را شخصا مبدل به امید فرموده و با مشورت از جماعت مصلح اقدام به تهیه مقدمات انتخابات متوکلاً علی اللّه بفرمایند امید است که خداوند متعال که همیشه بالحسن و العیان حامی و نگهبان صلاح است ارشاد بفرماید خیلی معذرت می خواهم خدا می داند که غرضی جز صیانت تمام شئون مملکت در نظر نبوده و نیست.
العبد محمدالموسوی البهبهانی عفی عنه
توضیحات سند:
1ـ محمدصادق طباطبائی فرزند آیت الله محمدباقر طباطبایی سلطانی در سال 1322 ش در قم به دنیا آمد.مادرش دختر مرحوم آیت الله صدر بود.
وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در قم سپری کرد و برای فراگیری تحصیلات عالی به آلمان غربی رفت.
ابتدا در دانشگاه آخن رشته شیمی را به پایان رساند و سپس از دانشگاه بوخوم در رشته بیوشیمی دکترا گرفت.
او فعالیت های سیاسی ـ اجتماعی خود را زمانی که در دبیرستان دین و دانش قم درس می خواند آغاز کرد.
در اروپا فعالیت های سیاسی او در مبارزات دانشجویی شکل گرفت.
او در کادر اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا عضو بود.
از سال 1346 تحت پی گرد ساواک قرار گرفت و همین امر موجب شد که به خارج از ایران هجرت کند.
در سال 1348 با امام خمینی در نجف مرتبط شد.
وی پس از انقلاب به معاونت سیاسی وزارت کشور و سپس معاون سیاسی نخست وزیر و سخنگوی دولت شد و مدتی نیز سرپرستی ادارات نخست وزیری را عهده دار گشت.
صادق طباطبایی در انتخابات اولین دوره ریاست جمهوری به عنوان نامزد شرکت کرد.
وی در اوایل دهه شصت از صحنه علنی سیاست کنار رفت.