موضوع: شایعات
تاریخ سند: 26 آبان 1344
موضوع: شایعات
متن سند:
شماره: 490 /300 تاریخ: 26 /8 /44 13440826موضوع: شایعات
بین بعضى از محافل سیاسى تهران شایع است که مهندس نیکخواه متهم ردیف 1 کاخ با توصیه انگلیسیها و نفوذ سپهبد کمال از اعدام نجات یافته و انگلیسیها در نظر دارند از وجود مهندس نیکخواه که توده‌اى انگلیسى است در آتیه استفاده نمایند و او را بپرورانند.
این محافل اضافه می‌نمایند که 2 تن دیگر از متهمین حادثه کاخ مرمر که در محکمه بدوى به اعدام محکوم گردیده‌اند همچنین با توصیه انگلیسیها اعدام نخواهند شد.1
عیناً جهت اقدام به اداره 321 ارسال میکردهاند شماره 26 /8
آقاى وزیرى 29 /8 /44
توضیحات سند:
1 ـ این شایعه با عفو نیکخواه و منصورى و نجات آن دو از اعدام قوت بیشترى گرفته بود. فردوست در کتاب خود به نام ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، جلد1، ص 378 در این مورد چنین مى‌نویسد: «اصطلاح «توده‌اى‌هاى انگلیسى» در دوران محمدرضا سرزبانها آنها افتاده بود. مسلماً چنین شبکه‌اى از مأمورین اینتلیجنس سرویس انگلستان در حزب توده وجود داشته و به احتمال قوى هدایت این شبکه با اسداللّه علم بوده است. پس از 28 مرداد، علم تعدادى از این عناصر را به مقام و منصب و ثروت رساند. تعدادى از این افراد از نزدیکان و مشاوران علم شدند، مانند رسول پرویزى (مشاور علم و سناتور) و محمد باهرى (معاون اول علم در وزارت دربار). فرد اخیر نفوذ زیادى پیدا کرد و از دوستان صمیمى علم بود. [باهرى در سال 49 براى‌رهایى نیکخواه از زندان تلاشهایى زیادى را انجام داد که در اسناد ساواک بوضوح مشخص است]هادى هدایتى که مدتى وزیر آموزش و پرورش بود از همین شبکه بود. از این دست افراد زیاد بودند. به هرحال، غرض این است که نقش علم را در حمایت از توده‌اى‌هاى سابق و رخنه آنها در مقامات بالا توضیح دهم. مسلماً علم این نقش را بدون دستور سرویس‌ها انجام نمى‌دادومسلماً تعداد زیادى از این افراد از همان ابتدا مأمور انگلیس بوده و باحتمال قوى با علم ارتباط داشته و خدمت بزرگى انجام داده بودند که لایق وزارت و وکالت و سناتورى و معاونت دربار تشخیص داده مى‌شدند.
فصل چهارم:
شخصیت‌هاى سیاسى رژیم
و
ترور شاه