پیشگاه مبارک بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی
پیشگاه مبارک بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی
متن سند:
شورای مرکزی جشن‌های شاهنشاهی ایرانشماره:
تاریخ:
پیشگاه مبارک بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی
حسب‌الامر مبارک دومین گزارش مطالعات شورای مرکزی جشن‌های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی ایران به شرف عرض مبارک می‌رسد تا در صورت تصویب امر مطاع مبارک برای اجرای آن شرف صدور یابد.
۱- از اعتبار بیست و پنج ملیون تومان که حسب‌الامر مطاع مبارک مقرر گردید به طور قرضه در اختیار شورای مرکزی جشن‌های شاهنشاهی ایران گذارده شود تا کنون دو ملیون تومان آن از طرف وزارت دارائی پرداخت شده که بین ادارات و سازمان‌های مربوطه بابت قسمتی از بودجه تفصیلی که در تاریخ ۲۰ مرداد ۳۹ ضمن اولین گزارش خود به شرف عرض رسید و اوامر ملوکانه برای اجرای آن شرف صدور یافت برای شروع به اجرای مصوبات پرداخت گردیده و قرار است یک ملیون تومان دیگر طبق امر مبارک بزودی از طرف وزارت دارایی در اختیار شورای مرکزی گذارده شود و بقیه قرضه مصوبه که معادل بر ۲۲ ملیون تومان است حسب‌الامر مطاع مبارک بجناب آقای نخست‌وزیر و وزیر دارایی ابلاغ گردید که در دو قسط مساوی در بودجه سنوات ۴۰ و ۴۱ منظور و پس از تصویب در اختیار شورای مرکزی گذارده شود. صدور اوامر اکید ملوکانه در این قسمت مورد استدعا است تا تأخیری در اجرای اوامر ملوکانه در برگزاری جشن در تاریخ مقرر حاصل نگردد.
۲- صدور اوامر ملوکانه در تعیین و ابلاغ تاریخ برگزاری جشن در اردیبهشت سال ۱۳۴۲ مورد استدعا است.
۳- موضوع ساختمان شهر کوچک و جدیدی در شهر شیراز طبق گزارش قبلی که به شرف عرض رسیده و اوامر ملوکانه در اجرای آن شرف صدور یافت بانک ساختمانی در حدود هشتصد الی یک ملیون متر مربع در جوار محل تأسیس دانشگاه جدید شیراز مجاناً در اختیار شورای مرکزی خواهد گذارد و برای تحصیل اعتبار مورد نیاز جهت ساختمان دویست و پنجاه خانه در زمین مذکور بانک ساختمانی گزارشی تقدیم داشته که اجرای آن موکول به تصویب کمیسیون هم‌آهنگی وامهای دولتی است تا بانک مرکزی بتواند استرداد اعتبار مزبور را که به ارز خارجی تحصیل خواهد شد در عرض ده سال تضمین نماید مبلغ مورد تقاضای بانک ساختمانی هم‌ارز بیست و پنج ملیون تومان است و آقای کاشانی مدیر‌کل بانک مرکزی قبول کردند که در صورت تصویب کمیسیون هماهنگی وامهای دولتی این قرضه را تضمین نمایند البته ارز حاصله به بانک مرکزی و یا بانک ملی فروخته خواهد شد و ریال آن در اختیار بانک ساختمانی گذارده می‌شود. صدور اوامر ملوکانه به کمیسیون هم‌آهنگی وامهای دولتی مورد استدعا است. این منازل پس از اتمام و استفاده از آنها برای پذیرایی از مدعوین در موقع برگزاری جشن در وهله اول به استادان دانشگاه شیراز و روسای ادارات دولتی و چنانچه بیش از احتیاج آنها باشد به اهالی شیراز طبق او امری که بعداً صادر خواهند فرمود واگذار و یا فروخته خواهد شد و وجوه حاصله از فروش ساختمان‌ها به وسیله بانک ساختمانی مصرف استرداد قرضه دریافتی آن بانک خواهد رسید و وجوه حاصله از فروش زمین این ساختمان‌ها متعلق به شورای مرکزی خواهد بود تا بتواند از این محل قسمت عمده و شاید تمام قرضه بیست و پنج ملیون تومانی خود را به وزارت دارائی مسترد دارد.
۴- نظر به اینکه بانک رهنی سرمایه کافی برای اجرای قسمتی از احتیاجات ساختمانی مورد نیاز جشن‌های شاهنشاهی در دست نداشت طبق استدعای استاندار فارس که شخصاً به شرف عرض رسانده و مورد تصویب ذات اقدس همایونی قرار گرفته است استدعا نموده بود که اجازه فرمایند وجوهی که بابت اسکان عشایر فارس در اختیار استاندار فارس گذارده شده و اکنون در خزانه‌داری موجود است از طرف استاندار فارس به بانک رهنی قرض کوتاه مدت داده شود که به طور قرضه به اشخاص به مصرف رفع احتیاجات ساختمانی جشن برسد و با اخطار قبلی که مدت آن از سه ماه بیشتر نخواهد بود قسمتی و یا تمام مبلغ ودیعه هر زمان برای مصرف اسکان عشایر مورد احتیاج قرار گیرد بانک رهنی وجوه مأخوذه را مجدداً در اختیار استاندار فارس بگذارد تصویب مجدد پیشنهاد استاندار فارس و صدور اوامر ملوکانه موکول به امر مبارک است.
5- از پیشگاه مبارک استدعا می‌شود اوامر ملوکانه به دولت شرف‌صدور یابد تا قبل از تاریخ برگزاری جشن اقدام به ساختمان زندان جدیدی خارج از شهر شیراز جهت شهربانی و تخلیه ارک کریم‌خانی که اینک محل زندان است بنمایند.
6- بنگاه ترجمه و نشر کتاب وابسته به بنیاد پهلوی برای ترجمه و به مبلغ کتاب (پرس پلیس) اثر پروفسور (اشمیت) که به تصویب ذات مبارک رسیده و اوامر ملوکانه برای ترجمه و نشر آن شرف صدور یافته بنا به ضیق مالی خود تقاضای کمک از شورای مرکزی نموده است در صورت تصویب اعلیحضرت همایونی شورای مرکزی حاضر است از بودجه خود مبلغ دویست هزار تومان به بنگاه مزبور قرض دهد و قسمتی از این قرضه را به وسیله خریداری تعدادی از کتاب مزبور با بنگاه ترجمه و نشر کتاب محسوب نموده و به بنگاه نامبرده پس از طبع و فروش کتاب مزبور بقیه قرضه خود را به شورای مرکزی مسترد دارد.
۷- وزارت راه به وسیله اداره هواپیمائی کشوری پروژه و نقشه‌ای جهت احداث فرودگاه کوچکی در تخت‌جمشید تهیه و به شورای مرکزی ارسال داشته است چون بودجه احداث این فرودگاه در حدود پنج ملیون تومان است از عهده بودجه شورای مرکزی خارج بوده و جزء برنامه دولت است صدور اوامر ملوکانه در این قسمت به دولت و یا به سازمان برنامه هفت‌ساله که متصدی ساختمان فرودگاه‌های کشور است مورد استدعا است.
8- اداره کل انتشارات و رادیو پروژه جدیدی تحت عنوان طرح انتشاراتی جشن‌های شاهنشاهی ایران به منظور شرکت دادن اهالی در جشن و سخنرانی‌ها و نمایشات در رادیو و تلویزیون از این تاریخ تا موقع برگزاری جشن تهیه و در شورای مرکزی مطرح نموده است که بودجه مورد نیاز اجرای طرح مزبور در حدود سالی یکصد و پنجاه هزار تومان و برای مدت دو سال سیصد هزار تومان پیش‌بینی شده است که در صورت تصویب ذات شاهانه از بودجه شورای مرکزی پرداخت خواهد گردید.
۹- به منظور تکمیل هتل پارک سعدی شیراز طبق عریضه‌ای که مالک هتل نامبرده به شرف عرض رسانده و اوامر ملوکانه در کمک به اتمام ساختمان مزبور شرف صدور یافته بود پانصد هزار تومان دیگر به مشارالیه توسط شرکت بیمه ایران قرض داده خواهد شد.
ماده مربوط به دبیرخانه
۱۰- وزارت دارائی از بودجه دولت تا این تاریخ در سال‌های ۱۳۳۷ و ۳۸ و ۳۹ سه ملیون تومان در اختیار دبیرخانه مرکزی جشن‌های شاهنشاهی ایران گذارده که تحت نظارت ناظر مالی وزارت دارائی به مصرف مخارج جاری دبیرخانه و انتشارات و تهیه فیلم‌ها برای داخله و خارجه و عکس‌ها و پذیرائی‌ها و فعالیت‌های خارجی دبیرخانه رسیده است. صدور اوامر ملوکانه در پرداخت یک ملیون تومان دیگر برای سال ۱۳۴۰ از بودجه دولت به دبیرخانه مورد استدعا است.
۱۱- گزارش قبلی که به شرف عرض رسیده بود بودجه پیشنهادی استاندار فارس برای تخت‌جمشید و یا پازارگاد پانصد هزار تومان طبق تشخیص اداره باستان‌شناسی اضافه شده که از بودجه شورای مرکزی پس از تصویب ذات مبارک تأمین خواهد گردید.
۱۲ - آرزو و استدعای شورای مرکزی از پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایونی این است که مراسم تاجگذاری ذات اقدس شهریاری مقارن جشن‌های دو هزار و پانصد ساله سلطنت ایران در تخت‌جمشید برگزار گردد و نیز آرزومند است که طبق فرمان مخصوصی مراسم تاجگذاری اخلاف اعلیحضرت همایون شاهنشاه نسلاً بعد نسل نیز در تخت‌جمشید برگزار گردد.
۱۳- سازمان شورای مرکزی جشن‌های شاهنشاهی ایران و اسامی اعضاء آن ذیلاً به شرف عرض می‌رسد.1
(تحت سرپرستی عالیه اعلیحضرت همایون شاهنشاه ایران)
١- حسین علاء وزیر دربار شاهنشاهی و رئیس شورای مرکزی جشن‌های شاهنشاهی ایران
۲- سناتور جواد بوشهری - رئیس کمیسیون مالی و نایب رئیس شورای مرکزی جشن‌های شاهنشاهی ایران
٣- وزیردارائی
۴- وزیر امور خارجه
5- وزیر کشور
6- وزیر فرهنگ
۷- وزیر پست تلگراف و تلفن
۸- وزیر راه
9- استاندار فارس
۱۰- رئیس هنرهای زیبای کشور
۱۱- رئیس دانشگاه تهران
۱۲- سناتور سپهبد امان‌ا... جهانبانی
۱۳- مدیر‌کل انتشارات و رادیو
۱۴- رئیس اداره دوم ستاد بزرگ ارتشتاران
۱۵- رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور
۱۶- رئیس ژاندارمری کل کشور
۱۷- رئیس اداره تربیت بدنی
۱۸- مدیر‌عامل بنیاد پهلوی
۱۹- رئیس شهربانی کل کشور
۲۰- شهردار تهران
۲۱- رئیس اداره کل باستان‌شناسی
۲۲- سناتور مطیع‌الدوله حجازی2
۲۳- استاد سعید نفیسی
۲۴- دکتر رضازاده شفق استاد دانشگاه
۲۵- رئیس کل بانک مرکزی
۲۶- رئیس هیئت مدیره انجمن آثار ملی
۲۷- شجاع‌الدین شفا (دبیر کل) رایزن فرهنگی و سخنگوی دربار شاهنشاهی (دبیرکل شورای مرکزی)
۲۸- دکتر مهدی بیانی مدیر کل کتابخانه ملی و کتابخانه سلطنتی (منشی شورای مرکزی)
۲۹- مدیر‌عامل بنگاه ترجمه و نشر کتاب
۳۰- مدیر‌عامل جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران
۳۱- محمدتقی مصطفوی (مدیر کل سابق باستان‌شناسی)
۳۲- مدیر‌عامل بانک ساختمانی
۳۳- مدیر‌عامل بانک رهنی
۳۴- غلامرضا برزگر ناظر دولت در بانک مرکزی (بازرس مالی شورای مرکزی)
(اسامی اعضاء کمیسیون‌های هشت گانه شورای مرکزی)
١- کمیسیون مالی
١- سناتور جواد بوشهری
۲- مدیر عاملی بنیاد پهلوی
۳- مدیر‌عامل شیر و خورشید سرخ ایران
۴- غلامرضا بزرگر بازرس مالی
(۲- کمیسیون نظارت در اجرای برنامه‌ها)
١- سناتور سپهبد جهانبانی
۲- تیمسار سپهبد آق اولی رئیس بانک سپه و مدیر‌عامل انجمن آثار ملی
۳- دکتر رضازاده شفق3 استاد دانشگاه
۴- غلامرضا برزگر بازرس مالی شورای مرکزی
(۳- کمیسیون انتشارات)
١- رئیس اداره کل هنرهای زیبای کشور (یا نماینده تام‌الاختیار)
۲- استاد سعید نفیسی استاد دانشگاه
۳- رئیس اداره کل انتشارات و رادیو (یا نماینده تام‌الاختیار)
(۴- کمیسیون فرهنگی)
١- وزیر فرهنگ (یا نماینده تام‌الاختیار)
۲- رئیس دانشگاه (یا نماینده تام‌الاختیار)
٣- دکتر احسان یارشاطر مدیر‌عامل بنگاه ترجمه و نشر کتاب
۴- دکتر مهدی بیانی رئیس کتابخانه ملی و سلطنتی (منشی شورای مرکزی)
5- سناتور مطیع‌الدوله حجازی
(5- کمیسیون هنری)
١- رئیس اداره کل هنرهای زیبای کشور (یا نماینده تام‌الاختیار)
۲- رئیس اداره باستان‌شناسی (یا نماینده تام‌الاختیار)
٣- وزیر پست تلگراف و تلفن (یا نماینده تام‌الاختیار)
۴- محمدتقی مصطفوی مدیر کل سابق باستان‌شناسی
(۶- کمیسیون تشریفات و پذیرائی)
١- مدیر‌عامل بنیاد پهلوی (یا نماینده تام‌الاختیار)
۲- وزارت کشور (یا نماینده تام‌الاختیار)
٣- وزیر امورخارجه (یا نماینده تام‌الاختیار)
۴- وزیر دارائی (یا نماینده تام‌الاختیار)
5- رئیس شهربانی کل کشور (یا نماینده تام‌الاختیار)
6- رئیس اداره اطلاعات و سازمان امنیت (یا نماینده تام‌الاختیار)
۷- رئیس دانشگاه تهران (یا نماینده تام‌الاختیار)
8- رئیس ژاندارمری کل کشور (یا نماینده تام‌الاختیار)
۹- شهردار تهران (یا نماینده تام‌الاختیار)
(۷- کمیسیون ارتشی و ورزشی)
١- سناتور سپهبد جهانبانی
۲- سپهبد آق اولی4 رئیس بانک سپه و مدیر‌عامل انجمن آثار ملی
۳- سپهبد عمیدی رئیس تربیت بدنی (یا نماینده تام‌الاختیار)
۴- رئیس شهربانی کل کشور (یا نماینده تام‌الاختیار)
5- رئیس اداره دوم ستاد برزگ ارتشتاران (یا نماینده تام‌الاختیار)
(۸ کمیسیون ارتباطات)
١- سناتور سپهبد جهانبانی
٢- وزیر راه (یا نماینده تام‌الاختیار)
٣- وزیر پست تلگراف و تلفن (یا نماینده تام‌الاختیار)
۴- رئیس ژاندارمری کل کشور (یا نماینده تام‌الاختیار)
5- رئیس اداره مخابرات ارتش (یا نماینده تام‌الاختیار)
6- فرمانده نیروی هوایی (یا نماینده تام‌الاختیار)
۷- رئیس هواپیمائی کل کشور (یا نماینده تام‌الاختیار)
۸- رئیس اداره دوم ستاد بزرگ ارتشتاران (یا نماینده تام‌الاختیار)
توضیحات سند:
1- نگاهی به اسامی شورای جشن شاهنشاهی مشخص می‌شود که تقریباً تمامی هیئت دولت به طور مستمر و در طول ۱۳ سال مشغول کار تدارک جشن‌های شاهنشاهی بودند و در این مدت امور دیگر به طور ناقص و پراکنده دنبال می‌شد، آسیبی که کشور طی این سال‌ها از عدم توجه دقیق و کافی خورد جبران ناپذیر بود.- اسناد وزارت دربار شاهنشاهی
به بخش ضمیمه سند شماره ۱۲ رجوع کنید.
2- محمد حجازی ملقب به مطیع‌الدوله فرزند نصراله در سال ۱۲۶۸ ش. در تهران به دنیا آمد. وی دارای تحصیلات قدیمه بود و کلاس تلگراف را نیز گذراند و به زبان‌های فرانسه و انگلیسی آشنایی داشت. ساواک در سند بیوگرافی وی چنین آورده است "نامبرده از نویسندگان معروف و مردم‌دار و خوش‌ذوق و معاشرتی است. زمانی که در پست و تلگراف و دارایی خدمت می‌کرده اتهاماتی به وی وارد شده که تبرئه شده است. ضمناً مشارالیه دارای تألیفاتی بوده و در جمع‌آوری کتاب و مطالعه علاقه‌مند می‌باشد. وی با سردار فاخر حکمت - علی دشتی – تقی‌زاده - سید ضیاء‌الدین طباطبائی (عامیون) رفت و آمد داشته و اخیراً به عضویت حزب ایران نوین نیز درآمده است." حجازی از اعضای جمعیت فراماسونری و لژ ژاندارک بود. مشارالیه به سناتوری مجلس سنا هم برگزیده شد و طبق گزارش ساواک به علت کهولت سن در حوزه انتخابیه و مجلس فعالیت چشمگیری نداشته است. اسناد ساواک، پرونده‌های انفرادی
3- رضازاده شفق در سال ۱۲۷۴ در تبریز متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تبریز و مدرسه امریکائی‌های آنجا به پایان رساند. بعد از چندی به عثمانی مهاجرت و تحصیلات خود را در "رابرت کالج اسلامبول" ادامه داد و سپس به آلمان رفت و در دانشگاه برلین به تحصیل پرداخت و موفق به اخذ دکترای فلسفه از آن دانشگاه شد. به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسه و عربی آشنایی داشت. نامبرده مشاغل و سمت‌هایی منجمله، استاد دانشگاه تهران و مک گیل کانادا، عضو هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل منحد، عضو فرهنگستان ایران، سناتور مجلس سنا و... را عهده‌دار بود، مشارالیه تألیفاتی در زمینه ادبیات فارسی دارد. ساواک در سند بیوگرافی او آورده است، "نامبرده از استادان مبرز و خوشنام و بین طبقه تحصیلکرده و روشنفکر به حسن شهرت معروف می‌باشد، فردی وطن‌پرست (شاه‌دوست) پرشور و احساساتی است و سخنرانی‌های او در رادیو و تلویزیون و همچنین در مجامع داخلی و خارجی که با لهجه شیرین آذری ایراد می‌شود طرفداران زیاد دارد." وی از اعضای حزب ایران نوین و مورد توجه رژیم گذشته بوده است. در گزارش دیگری از ساواک در مورد طرفداری وی از رژیم پهلوی چنین آمده است. "در جلسه خصوصی مجلس سنا روز دوشنبه 23 /1 /1344 در ساعت ۱۰ صبح دکتر رضازاده شفق و تنی چند از سناتورهای مجلس سنا از مقام شامخ سلطنت تجلیل کرده و طی نطقی آقای شفق از دولت حمایت نمود." نامبرده در سال ۱۳۴۲ از دانشگاه تهران بازنشسته شد. مشارالیه در شهریور ماه ۱۳۵۰ فوت نموده و از سوی مشاور فرهنگی نخست‌وزیری و با سفارش فرح پهلوی اضافه حقوقی معادل ۳۰۰۰۰ ریال جهت ورثه او معین می‌گردد. اسناد ساواک ، پرونده‌های انفرادی
4- فرج‌اله آق اولی ازاعضای مؤثر و برجسته و فراماسونری آلمان که مهندس جعفر شریف امامی ریاست آن را بر عهده داشت بود و در سال ۱۳۴۷ به همراه تنی چند از اعضای این لژ منجمله، مختارالملک، سیدحسن تقی‌زاده، مهندس اسکندری از آن جدا شد و لو غیر منظمی را که مورد تأیید لژ بین‌المللی آلمان نبود تشکیل داد. اسناد ساواک، پرونده‌های انفرادی