تاریخ سند: 28 اردیبهشت 1343
موضوع: جمعیت فراماسونری در خراسان
متن سند:
شماره: 4573 /9ه
فرستنده: ساواک خراسان
گیرنده: اداره کل سوم /321
تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور
همان طوری که آن اداره کل مستحضر است در سال 34 آقای نوشیر پاندول نماینده باشگاه بینالمللی لاینز به مشهد مسافرت و شعبه این باشگاه را تأسیس و هیئت مدیره آن انتخاب که طی شماره 3154/م الف 11-7 /7 /34 مراتب به استحضار رسیده است از آن تاریخ به بعد بعداً جلسات هیئت مدیره این باشگاه در محل آن تشکیل و مذاکراتی صورت میگرفته لکن فعالیت مبهمی نداشته و چون چند نفر از اعضاء فعال آن از قبیل آقایان دکتر حسین سامیراد1 نماینده فعلی مجلس شورای ملی و علی قریشی نماینده سابق مجلس به تهران عزیمت نمودهاند در حال حاضر فعالیت این باشگاه محسوس نمیباشد.
به جز باشگاه لاینز تصور میرود دراویش پیرو طالع علیشاه گنابادی نیز به جمعیت مزبور وابستگیهایی داشته باشند و همچنین آقای عماد تربتی سناتور نیز ممکن است جزء فراماسونرها باشند.
موقعی که اینجانب رئیس ساواک کرمانشاه بودم در محل شایع بود که سازمان (کوک) که وسیله تیمسار سپهبد کیا2 تشکیل گردیده جزو فراماسیونها است و منطق آن هم این بود که سرشناسان و طبقه مرفه منطقه در آن سازمان نامنویسی کرده بودند که به موقع گزارش سازمان کوک را به مرکز تقدیم داشتم در خراسان هم وابسته به سازمان کوک وجود دارد که قبلاً گزارش رسیده است.
*
از 217012 به 417094- به لاینز
توضیحات سند:
1ـ سامیراد، حسین فرزند اسماعیل در سال 1284 در بجنورد به دنیا آمد.
تحصیلات خود را تا دکترای طب از دانشگاه پاریس ادامه داد و مشاغلی از جمله: استاد دانشگاه مشهد، نماینده مجلس شورای ملی و سنا، رئیس دانشگاه مشهد و ...
را عهدهدار بود.
از حیث سیاسی طرفدار سیاست غرب و رژیم شاهنشاهی و عضو حزب ملیون، مردم و رستاخیز بوده و در جمعیت فراماسونری و باشگاه بینالمللی لاینز مشهد و سازمان کوک نیز عضویت داشته است.
در زمان تصدی پست ریاست دانشگاه مشهد اعتراضات و گزارشهایی از سوء مدیریت، ولخرجیها و عدم رسیدگی به وضعیت تجهیزاتی آزمایشگاه و سایر بخشها،سوء استفادههای مالی موجود میباشد.
ـ اسناد ساواک، پروندههای انفرادی
2ـ تیمسار سپهبد کیا، حاجیعلی (معروف به حاجی پیرزاده از ملاکین ثروتمند مازندران) در سال 1285 شمسی در مازندران متولد شد.
وی افسر ارتش بود و برای ادامه تحصیل نظامی ـ به دستور سرلشکر ضرغامی ـ به کشور سوئد اعزام گردید و به علت وقوع جنگ جهانی دوم، به مدت دوازده سال در آن کشور اقامت داشت و دوره عالی ستاد ارتش را در آن کشور گذراند.
وی پس از بازگشت به ایران، ابتدا رئیس اداره مرزبانی و در سال 1327 ـ توسط سپهبد رزم ارا ـ به ریاست شعبه تجسس رکن دوم ستاد ارتش منصوب شد و بعدا به یکی از چهره های فعال وابسته به دربار بدل شد.
نامبرده در زمان دکتر مصدق با درجه سرتیپی بازنشسته گردید و در زمان به تجارت و ملکداری پرداخت.
مشارالیه پس از کودتای 28 مرداد 1332 به دستور محمدرضاشاه داوطلب نمایندگی مجلس از مازندران گردید ولی به علت کارشکنی نخست وزیر وقت (زاهدی) ناکام ماند و در سال 1333توسط شاه مجددا به ارتش و تا سال 1336 از عناصر فعال وابسته به دربار در ارتش بود و عهده دار انحلال «لژ بیداری» که ادامه فعالیت آن به دلایلی مورد تأیید شاه نبود، گردیده است.
حاجی علی کیا در سال 1336 به ریاست اداره دوم ستاد ارتش منصوب شد و مدتی بعد به درجه سپهبدی رسید و در همین سال در رأس «نیروی مقاومت» قرار گرفت و توسط او سازمان کوک را تأسیس نمود ـ کوک یک سازمان پنهانی بود که در سال 1336 به دستور شاه توسط کیا تأسیس شد و شبکه خود را در سراسر ایران گستراند سازمان کوک برخلاف سایر شبکه های اطلاعاتی و جاسوسی دوران پهلوی، به دلیل سوءاستفاده و جاه طلبی های کیا نتوانست سری بودن خود را حفظ کند و به تدریج به یک سازمان نیمه پنهان بدل شد ؛ سازمان مذکور به یک شبکه مشخصی در راستای اهداف و منافع مالی و سیاسی خود بدل گردید و بیش از هر چیز به یک شبکه مخفی با ساختار شبه حزبی در راستای انواع دسته بندی های سیاسی و مالی شباهت داشت و اعضای آن تعدادی از قضات و کارکنان عالی مقام دادگستری و عناصر متنفذ فرهنگی بودند و ارتباط شخصی کیا حتی پس از برکناری وی با برخی از اعضای متنفذ و «کوک» حداقل تا سال 1343 ادامه داشت.
حاجی علی کیا در اواخر سال 1339 بازنشسته شد و در زمان نخست وزیر دکتر علی امینی به علت اشتهار به فساد مالی در سال 1340 بازداشت و سرانجام به دو سال زندان محکوم شد.
نامبرده از درون زندان، هدایت سازمان کوک را به عهده داشت و پس از آزادی از زندان ریاست سازمان را عهدهدار گردیده است.
ر.ک : ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ج 2، ص 486 ـ 493
* از: 321 ـ تاریخ: 21 /3 /45
به: 20/ه ـ شماره: 10819 /321
موضوع: جلسه باشگاه لاینز
اطلاع رسیده حاکیست آقای مصطفی شبلی دبیر باشگاه لاینز قلهک از پنجاه و سه نفر اعضاء باشگاه فوقالذکر دعوت نموده تا در جلسه نهار که قرار است ساعت 1300 روز یکشنبه مورخ 22 /3 /45 در رستوران رایکا در جاده پهلوی بالاتر از باغ وحش تشکیل گردد حضور به هم رسانند.
خواهشمند است دستور فرمایید ضمن مراقبت از چگونگی امر این اداره کل را مطلع فرمایند.
محترماً در صورت تصویب به ساواک تهران ارسال شود ابریشم کش 19 /3 /45
آقای معینی مذاکره فرمایند 20 /3 /45
ب-245 19 /3 /45
منبع:
کتاب
کلوپ لاینز به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 24