جناب آقای ظلی معاون سیاسی وزارت امور خارجه1
تاریخ سند: 1 مهر 1357
جناب آقای ظلی معاون سیاسی وزارت امور خارجه1
متن سند:
شب گذشته سفیر پاکستان در دربار هاشمی اظهار می داشت که چند روز پیش هنگامی که اعلیحضرت ملک حسین در اروپا به سر می بردند والاحضرت امیرحسین ولیعهد و نایب السلطنه صالح السنوسی عبدالسیّد سفیر لیبی در عمان را که به خانواده سلطنتی پیشین لیبی وابستگی نزدیک دارد به دربار احضار نموده نگرانی شدید و ناراحتی عمیق دولت اردن را در مورد ناپدید شدن موسی صدر ابراز داشته خواستار اطلاعات دقیق و جامعی در مورد وی گردیدند.سفیر پاکستان به نقل از والاحضرت ولیعهد اردن گفتند که کلام معظم له در سفیر لیبی آنچنان اثر گذاشت که وی به شدت ناراحت شده بلادرنگ به ناسزاگویی به دولت متبوع خویش پرداخت.
والاحضرت امیرحسین در این جا متذکر می گردند که او نماینده رسمی دولت لیبی در دربار هاشمی است و چون موسی صدر در کشور وی مفقود گردیده لازم است که لیبی از سرنوشت وی و علت ناپدید شدنش اشخاصی را که به این مسئله علاقمندند آگاه سازد.
سفیر لیبی قول می دهد که موضوع را از مرکز سؤال نموده نتیجه را متعاقبا به عرض برساند.
روز پنجشنبه گذشته 29 /6 /57 سفارت لیبی یادداشتی در مورد ناپدید شدن موسی صدر به وزارت خارجه اردن ارسال داشته که احتمالاً پاسخی به سؤال والاحضرت امیرحسین می باشد ترجمه متن یادداشت مزبور به استحضار عالی می رسد: امام موسی صدر یکی از شخصیتهای اسلامی بزرگ و رهبر طایفه مسلمان شیعه در لبنان به شمار می رود و دارای روابط بسیار مستحکمی با مسلمانان جمهوری لیبی می باشد که سرچشمه آن توجه و احترام و قدردانی از نقش بسیار مهمی است که امام موسی صدر در زمینه های اسلامی و سیاسی و در دو سطح عربی و جهانی ایفا می کنند می باشد ایشان قبلاً بارها از جمهوری لیبی دیدن کرده بودند و در روز 18 /7 /1978 آقای عصام الملکی نماینده امام موسی صدر که در آن هنگام در الجزایر به سر می برده است با سفارت ما تماس گرفته و تمایل امام موسی را به انجام دیداری از جمهوری لیبی اعلام کرد و سفارت ما در بیروت در تاریخ 19 /7 /1978 استقبال خود را از این دیدار اعلام کرد و طی ملاقاتی که کاردار سفارت با امام موسی انجام داد به ایشان اطلاع داد که به علت گرفتاری و مشغله زیادی که در حال حاضر دارد بهتر است دیدار مزبور را به تاریخ 25 /8 /1978 موکول سازد تا بتواند ایشان را در این مسافرت همراهی کند و در تاریخ مزبور امام موسی صدر وارد تریپولی شده است و با استقبال گرمی روبرو گردید.
ایشان به هنگام اقامت خود در تریپولی با مسئولان لیبی ملاقاتها و مذاکراتی انجام دادند.
سپس امام موسی صدر درخواست نمود تا برای وی و دو تن همراهان عباس بدرالدین و محمد یعقوب جهت مسافرت به رم و از آنجا به پاریس بلیط رزرو شود.
به دنبال این درخواست مسئولان کمیته ملی در فرودگاه جهانی تریپولی بلیطهای مورد نظر را در شرکت آلیتالیا پرواز شماره 881 رزرو کردند و از آنجایی که جای خالی در قسمت شرکت (ام.
ئی.
آ) در بیروت می باشد و دولت لبنان به آنها استناد می کند تهیه شده بودند و هیچ گونه بلیطی نه از طرف شرکت آلیتالیا و نه از طرف (ام.
ئی.
آ) نه برای موسی صدر و نه همراهان وی برای هیچ گونه مسیر دیگری صادر نشده است.
دولت ایتالیا نیز دولت لبنان را در این زمینه آگاه ساخته است و طبق نامه رسمی دولت ایتالیا سید موسی و همراهان وی از طریق هوایی یا زمینی و یا دریایی وارد خاک ایتالیا نشده اند.
ولی دولت لیبی اصرار می ورزد که موسی صدر و همراهان توسط آلیتالیا تریپولی را در تاریخ 31 /8 /1978 به مقصد رم ترک گفته اند و این مسئله را تلفنی توسط عبدالسلام جلود به اطلاع سلیم الحص نخست وزیر لبنان رسانده است.
ولی روز بعد پرزیدنت سرکیس شخصا با دفتر قذافی تماس گرفت و جوابی که به ایشان داده شده بود این است : «قذافی فعلاً در پایتخت نیست» در حالی که آن گونه که بعدا پرزیدنت سرکیس اظهار داشته است خود قذافی با وی صحبت کرده بوده سپس پرزیدنت سرکیس از وی سؤال کرد که اگر شماره تلفن دیگری دارد که می تواند او را با قذافی مربوط سازد به او بگوید زیرا مسئله بسیار فوری و ضروری است طرف جواب دهنده شماره تلفن دیگری به پرزیدنت سرکیس داد ولی به طور مستقیم تماس او را با شماره برقرار نکردند بلکه خط بلافاصله قطع گردید و رییس جمهور لبنان ناچار شد که تماس مجددی با شماره جدید برقرار سازد مکالمه ای که انجام گردید به قرار زیر است : شما که هستید؟ من رییس جمهور لبنان مایلم با پرزیدنت قذافی صحبت کنم.
فعلاً اینجا نیست.
و بلافاصله تماس قطع گردید.
لبنانیها بارها خواستند تلفنی با لیبی تماس بگیرند ولی گویا مسئولان لیبی دستور داده بودند که هیچگونه تماس تلفنی از لبنان با مسئولان لیبی برقرار نگردد.
در تاریخ 2 /9 /1978 باجناق آقای حسین الحسینی نماینده مجلس در لبنان که نام او را در حال حاضر به یاد ندارم به هتل الشطی [الشاطی] در تریپولی رفته و خواستار ملاقات با موسی صدر شده است ولی مسئولان هتل به وی گفتند که موسی صدر فعلاً خارج از هتل می باشد وی به اتاق موسی صدر رفته و لباسهای او را همچنان در قفسه لباس دیده است.
جامدانها و قوطی سیگار و فندک او نیز در اتاق بوده و روز دیگری (3 /9 /1978) که برای ملاقات با موسی صدر بار دیگر به هتل آمده بود ملاحظه کرد که نامه به موسی صدر داده شده است و به وی گفته شده که موسی صدر هتل را ترک گفته است.
هنگامی که پیرامون مقصد موسی صدر سؤال کرد به وی گفتند که هیچ گونه اطلاعی در این باره ندارند.
در تاریخ 3 /9 /1978 تماس تلفنی با صدری السر [الصدر] پسر موسی صدر که با برادر و مادر خود در پاریس مشغول تحصیل می باشد برقرار گردید و به وی گفته شد که با لیبی صحبت کند وی هنگامی که گوشی را در دست گرفت و سعی کرد صحبت کند ملاحظه کرد که تماس قطع گردیده است و این امر نشان می دهد که از صحبت موسی صدر با فرزند خود جلوگیری شده است و لااقل تا تاریخ 3 /9 /1978 در لیبی به سر می برده است.
از طرفی دیگر عباس بدرالدین رییس آژانس خبرگزاری خاورمیانه که قرار بوده است کلیه خبرهای مربوط به این مسافرت را برای خبرگزاری خود منعکس کند هیچ گونه نامه یا تلگرافی از تاریخ ورود خود به لیبی (25 /8 /1978) و تاکنون در این خصوص به لبنان نفرستاده است در حالی که همه می دانند که وی در هر مسافرتی که بیش از یک روز به درازا می کشیده است با خانواده خود و دفتر آژانس خبرگزاری حتما تماس می گرفته است و این امر نشان می دهد که وی شدیدا تحت نظر مقامات لیبی بوده و از این رو نتوانسته است هیچ گونه خبری به خارج از لیبی بفرستد.
شیخ طالب می گوید شیخ محمد مهدی شمس الدین معاون موسی صدر در شورای اسلامی عالی شیعیان لبنان که مردی صادق و مورد اعتماد می باشد به اینجانب اظهار داشت که از نظر وی موسی صدر قطعا تا این لحظه چه زنده و چه مرده لیبی را ترک نگفته است و شایعه های حاکی از احتمال مسافرت وی به ایران یا عراق یا اتیوپی همه عاری از حقیقت و ساخته و پرداخته دستگاه اطلاعاتی لیبی برای پوشاندن جنایت خود می باشد.
مسئولان کشور سوریه معتقدند که قبلاً قذافی اقدام به ارتکاب چنین اشتباهاتی نموده است از جمله می توان کمال جنبلاط رهبر ترورشده دروزیهای لبنان را نام برد که قذافی او را به مدت 8 روز بازداشت کرد و سپس او را آزاد کرده و با یک هواپیمای اختصاصی و چهار میلیون دلار برای انجام فعالیتهایی در لبنان روانه بیروت ساخت.
همین کار را نیز با برخی از شخصیتهای فلسطینی انجام داده است و به هر حال قذافی شخص دمدمی مزاج و غیرقابل پیش بینی و دارای طرز تفکر خاصی می باشد و بعید نیست که موسی صدر و همراهان وی را به عنوان یک اقدام ملی و میهنی بازداشت کرده و یا حتی کشته باشد.
شیخ طالب ادامه داد که مسئولان لیبی امیدوارند هنگام آمدن قذافی به دمشق پرزیدنت اسد شخصا موضوع را با وی به نحوی که موجب ناراحتی وی و بالنتیجه احتمال صدور دستوری از طرف وی دایر بر قتل آنها (اگر چنان چه زنده باشند) مطرح خواهد ساخت.
در مورد دشمنی میان موسی صدر از یک سو و سازمانهای افراطی کمونیست و چپ گرای فلسطینی و خود قذافی از سوی دیگر شیخ طالب اظهار می دارد : ساکن شدن فلسطینی ها در جنوب لبنان مسئله بسیار مهمی است برای فلسطینی های تندرو و شیعیان جنوب لبنان.
و موسی صدر تنها مانع تحقق این هدف از نظر سازمانهای فلسطینی به شمار می رود و هنگامی که موسی صدر از لیبی بازدید می کرده است رهبران گروههای تندروی فلسطینی و گروههای سنی مسلح نیز از تریپولی به سر می بردند و بعید نیست که این گروه ها مستقیما و یا به طور غیرمستقیم از طریق تحریک مقامات لیبی در مسئله ناپدید شدن موسی صدر دست داشته باشند.
رییس جمهور و نخست وزیر لبنان با مطالعه گزارش کمیته تحقیقی که برای تحقیق پیرامون ناپدیدی موسی صدر روانه لیبی و ایتالیا شده بود معتقدند که قذافی موسی صدر و همراهان وی را در لیبی کشته است و رهبران سوریه معتقدند که موسی صدر هنوز در لیبی به سر می برد و زنده می باشد.
شیخ طالب خاطرنشان ساخت که شخصا معتقد است که قذافی به گونه ای موسی صدر و همراهان وی را سر به نیست کرده است.
شیخ طالب اظهار داشت که مهمترین جانشینان احتمالی موسی صدر اشخاص زیر خواهند بود : 1ـ شیخ مهدی شمس الدین معاون کنونی موسی صدر 2ـ سید احمد [محمدحسین] فضل اللّه که مردی مؤمن و خداپرست به شمار می رود و طرفداران زیادی در جنوب لبنان دارد.
3ـ سلیمان یحفوفی که قبلاً از مقربین موسی صدر بوده است وی از ساکنان بعلبک می باشد و روابط بسیار حسنه ای با بعثی های عراق دارد به گونه ای که شایع است از طرف مقامات عراقی به طور مرتب کمکهای نقدی به او می شود وی اخیرا به کامل الاسعد رییس مجلس لبنان نزدیک شده است ولی کامل الاسعد که دوست بسیار صمیمی من می باشد سید حسن شیرازی را برای جانشینی موسی صدر بر دیگران ترجیح می دهد و اخیرا برای وی یک گذرنامه لبنانی تهیه کرده است در حالی که سید حسن شیرازی لبنانی نمی باشد.
شایعاتی بین شیعیان لبنان نیز وجود دارد حاکی از این که سفارت شاهنشاهی ایران در بیروت از سید حسن شیرازی با تمام امکانات خود حمایت می کند.
شیخ طالب می گوید در تاریخ 20 /9 /1978 شیخ محمد مهدی شمس الدین از بیروت با اینجانب تماس گرفت و از من خواست تا در مسئله موسی صدر به وی کمک کنم من شخصا به این مرد و اقتدار و وفاداری وی به اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر و لزوم همکاری شیعیان لبنان با اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر ایمان راسخ دارم زیرا ایران تنها پناهگاه شیعیان جهان به شمار می رود و من آماده ام تا نقش رابط را میان ایران و این شخص به طور خیلی محرمانه و برای اجرای هرگونه منویات اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر به عهده بگیرم مطمئنم که در طول مدت خدمت در شورای اسلامی عالی شیعیان لبنان وی مردی وفادار و سربازی جان نثار برای شخص اعلیحضرت شاهنشاه و ملت ایران خواهد بود.
1 /7 /1357 با تقدیم احترام کاردار موقت شرف ساعت 1930