تاریخ سند: 6 شهریور 1346
موضوع: شایعات درباره وزیر کشاورزی
متن سند:
از: 20 ﻫ تاریخ:6 /6 /1346
به: 322 شماره: 17837 /20 ﻫ
موضوع: شایعات درباره وزیر کشاورزی
برابر اطلاع واصله اخیراً در تهران شایع شده است که تیمسار سپهبد ریاحی1 وزیر کشاورزی به مدت 6 ماه به کشور هلند مسافرت خواهند کرد و وزیر آب و برق سرپرستی وزارت کشاورزی را به عهده خواهند گرفت ضمناً سرهنگ ولیان2 معاون وزارت کشاورزی امور مربوط به وزارتخانه مزبور را تا تشکیل مجلس جدید عهدهدار خواهد بود.
اصل در پرونده 7921 سپهبد ریاحی رونوشت در پرونده رـ وـ 50 مهندس روحانی وزیر آب و برق ضمیمه و بایگانی شود.13 /6 /1346
توضیحات سند:
1. اسماعیل ریاحى، فرزند عبدالجلیل در سال 1286 ﻫ ش در اصفهان متولد شد. در سال 1306 پس از اخذ دیپلم از مدرسه دارالفنون وارد دانشکده افسری شد. در سال 1318 با درجه سرگردی به دانشگاه جنگ رفت و به ریاست کارگزینی ارتش منصوب شد. سمتهای وی به ترتیب عبارت بود از: ریاست ستاد لشکر اصفهان (1321)، فرمانده لشکر لرستان (1329)، فرمانده لشکر تبریز (1331)، ریاست مرزبانی کل کشور (1332)، فرماندهی سپاه جنوب (1333)، ریاست رکن یکم ستاد (1336). وى وزارت کشاورزى کابینه منصور را در 1342 برعهده داشت. در 1346 به سمت سفیر رژیم پهلوی در هلند منصوب شد و تا 1350 آن را عهدهدار بود. ریاحی یکى از مهرههاى وابسته به انگلستان و از نزدیکان سید ضیاءالدین طباطبایى بود که در کودتاى سرلشکر قرنى همکارى داشت. وی مدتی مدیر عامل شیلات جنوب بود.
2. عبدالعظیم ولیان، فرزند «بابا» در سال 1303 ﻫ ش در تهران متولد شد. وی از جمله عناصر محوری در کابینه امیرعباس هویدا و صاحب نقش در اجرای اصلاحات ارضی در دوران وزارت و استانداری خراسان بود. بعد از ورود به ارتش، دوره افسری را در دانشکده افسری در مهرماه 1326 هنگامی که 24 سال داشت، به پایان برد و برای آموزش دوره رستهای به دانشکده توپخانه آمریکا اعزام و بعد از پایان دوره، در سال 1335 بعد از مدتی برای گذراندن دوره عالی رستهی توپخانه مجدداً به آمریکا از طریق ارتش عزیمت نمود و در سال 1341 دوره مذکور را پشت سر گذارد. او در کنار آموزشهای نظامی توپخانهای موفق میشود لیسانس خود را در رشته علوم سیاسی در دانشکده حقوق دانشگاه تهران اخذ کند و دوران خدمت در یگانهای لشگری و در ارتش سمتهایی همچون فرماندهی واحدهای توپخانه و تا حد معاونت گردان و سپس بازرسی نظامی لشکر 5 و آجودان فرماندهی سپاه 5 جنوب و بعد از آن هم رئیس شعبه قوانین اداره یکم ستاد بزرگ ارتشتاران ارتقا مییابد. ولیان به عنوان وزیر اصلاحات ارضی و پس از اعلام ختم اصلاحات ارضی و انحلال وزارتخانه مزبور به عنوان وزیر تعاون و امور روستایی در کابینه حضور داشت. دوستی و رابطه او با ساواک موجب شده بود تا پس از انتصاب به مقام وزارت، برخی از مقامات ساواک و در رأس آن نصیری به او تبریک بگویند. در دوره وزارت متناسب با اشتغال در امر اصلاحات ارضی علاوه بر عضویت در دفتر سیاسی حزب در راس کمیته کشاورزی حزب ایران نوین نیز قرار داشت و به مقام آجودان کشوری شاه هم رسید. ولیان در دوره وزارت به عنوان عنصری فریبکار، دروغگو، فحاش، مالاندوز و اختلاسکننده معرفی شده است. عبدالعظیم ولیان در سال 1373 در آمریکا درگذشت.
ر.ک: رجال عصر پهلوی، به روایت اسناد ساواک، عبدالعظیم ولیان، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1379.
منبع:
کتاب
منصور روحانی به روایت اسناد ساواک صفحه 109
