تاریخ سند: 14 آبان 1303
جریده میهن1 شماره ۲۷۹
متن سند:
جریده میهن1 شماره ۲۷۹
پنجشنبه ۱۴ عقرب 0814
در سر مقاله مینویسد مقاله روزنامه شفق تقصیرات را به دوش مجلس و مجلسیان گذارده بود و بعد مینوسید من نمیخواهم از عقیده دشتی که نوشته بود- وکلا جدیت ندارند و نیز نوشته (پارلمان در طی عمر ۸ ماهه خود ۳ فقره کار مهمی را انجام نداده) دفاع نمایم و به ایشان ثابت نمایم که نسبت به محیط سیاست ایران و آن سنگینیهای داخلی و خارجی که بر دوش این مجلس گذارده شده و همه را با متانت رفع نمود. خیر، دفاع نمیکنم و فعلاً که موقع قضاوت زمانه و تاریخ فرا نرسیده- در زمینه کشمکشهای داخلی مجلس بر سر انتخابات هیئت رئیسه و غرضورزی آنها نسبت باعتبار نامهائیکه [به اعتبارنامههایی که] صاحبانش از حیث صلاحیت وحسن جریان کمتر از آنها نبوده و هجوم به خانه رییس الوزراء و وزارتخانهها و غیره با ایشان هم عقیده میشوم. ولی در یک مورد دیگر انصافکشی کرده- و حقیقتاً در این مسئله انصاف را از دست داده و آن راجع به لایحه نفت شمال است که جریده شفق نوشته بود مجلس آنقدر با لایحه نفت شمال بازی کرد تا قضیه از بین رفت و کمپانی سینگلر که نتواند ده میلیون دلار قرض بدهد، نباید آنقدر مایل به او بود- و باید دولت مثل یک تاجر که منافع اقتصادی خود را در نظر دارد، پرده اوهام را دریده با سایر کمپانیهای بیحد و حصر که سرمایه آنها زیاد است وارد مذاکره شوند- بعد مینویسد قسمت دویم این عقیده شفق که باید به کمپانی دیگر امتیاز نفط را داد قبول میکنم ولی قسمت اول را که تقصیر نگذشتن نفط را بر عهده مجلس گذارده رد نماییم. زیرا مجلس پنجم اگر جمیع گناهان را مرتکب شد در موضوع نفط شمال برای یک کمپانی ورشکسته، بیمصرف امریکائی نهایت عجله را به خرج داد و نمایندگان صالح به طوری عجله داشتند که در غورسی به مواد آن را به نمایندگان مخالف این امتیاز فرصت نمیدادند- تقصیر در مجلس به کسانی متوجه میشود که حقیقت امر را مسبوق بودند و میدانستند که عملیات پارلمان نقش بر آب است. ابداً به روی خود نیاورده و آقایانی که حرص نفط آنها را دیوانه کرده بود پوزخند میزدند و نیز به مندرجاتی که در جریده تجدد نوشته شده بود همه سهم دارند- اعتراض به آن نموده است و نیز به روزنامه ایران حمله نموده میگوید (ما کاری نداریم که مبرزیت اقلیت یا تنزل بعضی دستجات اکثریت که وجود حکومت سردار سپه با منافع شخصی آنها مبانیت اساسی دارد- از زیر پرده چه عملیاتی را ادامه و چه آتشفشانی را پرورش میدهند- و سپس به طور کنایه به اقلیت و پاره وکلا که با آنها موافقت دارند اعتراض نموده است. و نیز مقاله از عملیات شنیع دوره زندگانی خزعلی را درج کرده و از او مذمت و تنقید نموده.
توضیحات سند:
١- روزنامه میهن به مدیری و نگارندگی میرزا ابوطالب شیروانی در فاصله ۱۲۹۸ تا ۱۳۰۴ ش ابتدا در اصفهان و از ۱۲۹۹ در تهران منتشر گردید (صدر هاشمی، تاریخ جراید و مجلات ایران، ۴ /248-245)
منبع:
کتاب
زنده تاریخ / شهید آیتالله سید حسن مدرس به روایت اسناد صفحه 118


