تاریخ سند: 20 دی 1356
موضوع : تظاهرات طلاب
متن سند:
از : 21 ه
به : 312 شماره : 8001 /21
ساعت 9 صبح روز 18 /10 /36 در مدرسه خان قم یک بریده روزنامه اطلاعات را که به قلم احمد
رشیدی مطلق تحت عنوان ایران و استعمار سرخ و سیاه و راجع به خمینی مطالبی نوشته بود به
دیوار الصاق کرده بودند و طلبه ها دور بریده روزنامه جمع شده و چون جمعیت زیاد بود و همه
نمیتوانستند بخوانند لذا یکنفر که جلو بود شروع کرد با صدای بلند به خواندن تا رسید به نام
روح اله خمینی طلبه ها بصدای بلند صلوات فرستادند و از همانجا شعار و تظاهرات شروع شد
جمعیت که حدود پانصد نفر بودند از مدرسه خان بیرون آمدند و قصد داشتند به صحن وارد
شوند که فراشها فورا دربهای صحن را بستند و طلبه ها مقداری شعار جلوی صحن داده و گفتند
بروید منزل آیت اله گلپایگانی طلاب همگی بمنزل گلپایگانی رفتند بطوریکه منزل مذکور پر از
طلبه و افراد شخصی شد آیت اله گلپایگانی پشت میکروفن رفتند و 5 دقیقه سخنرانی کرده و
گفت دیشب روزنامه را برایم خواندند خیلی ناراحت شدم مدتی است که به دین و روحانیت
جسارت میکنند دستگاهها میگویند روحانیت با ما بودند در صورتیکه همه مراجع با برنامه آنها
مخالف هستند و اینرا همه میدانند و حالا هم مخالف هستیم و بعدا هم مخالف خواهیم بود و
تلگرافاتی که ما برای آنها کردیم الآن هم رونوشتش در تلگرافخانه موجود است.
بعد طلبه ها را
نصیحت کرد که باید متحد باشید اختلاف را کنار بگذارید اختلاف بین ما از آمدن کارتر به ایران
بدتر و زیان آورتر است آنها از اختلافات ما استفاده میکنند.
قبل از اینکه شما بیائید من داشتم
نامه مینوشتم برای آیت اله خوانساری که جلو این کارها را بگیرد چون من شخصا با دستگاه
رابطه
ندارم.
ما درسها را تعطیل کردیم ولی نباید که بهمین جا اکتفا کنیم ما باید با آقایان دیگر هم
صحبت کنیم تا آنها هم با ما اقدام کنند.
سخنرانی گلپایگانی که تمام شد جمعیت بطرف منزل شریعتمداری حرکت کردند و در مسیر
خیابان شعار میدادند و مامورین با اتومبیل به تظاهرکنندگان حمله بردند آنها هم به مامورین
سنگ پرتاب میکردند تا بمنزل شریعتمداری رسیدند در منزل ایشان طلبه ای بنام سید کاظم
رضوی کشمیری بلند شد و گفت حضرت آیت اله الآن که ما از منزل آیت اله گلپایگانی به منزل
شما میآمدیم سرهنگ جوادی دستور شلیک داد و با تراکتور به ما حمله کردند شما بدرد دل
ماها برسید شریعتمداری سخنرانی کرد و گفت چون من مریض هستم نمیتوانم صحبت کنم
ولی امروز صبح روزنامه را خواندم خیلی متاثر شدم و باید این شخص که توهین کرده مجازات
شود ما اقدام میکنیم حرف ما را گوش نمیدهند ولی این را بدانید اینها همه بضرر خودشان است
چون همه مردم ایشان (خمینی) را میشناسند ولی شما آرام باشید و متحد باشید معلوم
میشود شما ما را قبول دارید که به اینجا آمدید پس بگذارید ما با آقایان مشورت کنیم تا ببینیم
چه باید کرد.
سخنرانی شریعتمداری که تمام شد چون مقارن با ظهر بود لذا اعلام کردند عصر
ساعت 3 قدیم منزل آقای نجفی جمع شوید.
ساعت 5 /3 طلبه ها در منزل آیت اله نجفی جمع شدند آیت اله نجفی سخنرانی کرده و گفت من
ایشان را (خمینی را) خوب میشناسم ما هشتاد سال است با هم رفیق هستیم ایشان با این
حرفها کوچک نمی شود من اقداماتی کرده ام و نامه برای آقای نوری در تهران نوشته ام که ایشان
هم اقدام کنند.
بعد از اتمام سخنان نجفی طلاب بمنزل سید صادق روحانی و آقا مرتضی حائری رفتند که من
دیگر در این دو منزل نبودم.
شب بعد از نماز مغرب و عشاء در مسجد اعظم گفته شد که آقای حائری سخنرانی می کند ولی
حائری بطور ایستاده پای منبر چند کلمه صحبت کرده اظهار داشت صلاح نیست ما در مسجد
اعظم سخنرانی کنیم چون اینجا را هم مثل مدرسه فیضیه میگیرند اگر بنا باشد صحبت کنیم
در جای دیگر صحبت خواهیم کرد والسلام.
بمحض اتمام سخنرانی حائری شعار درود بر خمینی ـ مرگ بر این حکومت یزیدی شروع شد و
از مسجد بطرف خیابان موزه بیرون آمدند جلو درب مسجد مامورین آماده بودند طلبه ها به
محض مشاهده مامورین با دست بطرف آنها اشاره کردند و فریاد میزدند مزدور برو گمشو در
تظاهرات امشب بعنوان اعتراض حدود 1000 عدد روزنامه اطلاعات را پاره کردند ضمنا بعنوان
اعتراض نسبت به توهینی که در روزنامه اطلاعات به خمینی شده بود کلیه درسهای حوزه
تعطیل بود.
نظریه شنبه ـ طلبه ها عقیده دارند که خود دولت میخواهد که در مملکت آشوب و بلوا باشد
بدلیل اینکه خودشان میدانند که اگر چنین مطلبی در اخبار روزنامه ها یا مجلات بنویسند
مردم اعتراض میکنند و الا طلبه ها آرام و مشغول درس خواندن بودند یکنفر مطلبی در روزنامه
نوشت حوزه را بهم ریخت.
نظریه یکشنبه ـ مفاد گزارش صحیح و نظریه شنبه مورد تائید است با درج مقاله اشاره شده در
متن گزارش خبر در روزنامه اطلاعات و اذهان عمومی کلاً متوجه این معنا است که دستگاهها
موجد تظاهرات بوده و میخواهند که آشوب باشد تا آنها بهره برداری نمایند.
آنچه مسلم است
اینکه هر موقع در جراید مطلبی علیه خمینی نوشته شده تظاهراتی را بدنبال داشته است.
شراره
نظریه دوشنبه : متعاقب درج مطالبی در روزنامه اطلاعات در مخالفت با خمینی نمایندگان فروش این روزنامه در قم و کاشان وسیله
نامه و تلفن تهدید شده اند تصور میرود که این مسئله در فروش روزنامه اطلاعات نیز اثر نامطلوبی گذارد.
پارسا
نظریه سه شنبه : نظرات یک شنبه و دوشنبه مورد تائید بوده شایع است بعد از مسافرت کارتر دولت جهت سرکوبی طلاب و روحانیون
مخالف تعمدا مبادرت بدرج این مقاله کرده تا بتواند مسببین آشوب اخیر در سراسر کشور را شناسائی و بازداشت کنند.
رهبر
9292 بایگانی شود 2 /11 /36
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی حاج سید محمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک - جلد سوم صفحه 519

