شاه ایران موجب عدم اتکای کشور خویش گردید
شاه ایران موجب عدم اتکای کشور خویش گردید
متن سند:
شاه ایران موجب عدم اتکای کشور خویش گردیدروزنامههاآرتس، 3 /11 /1967
پاتریک اودونووان خبرنگار سیار روزنامه ابزرور چاپ لندن هفته گذشته برای تهیه گزارش از جریان تاجگذاری شاه ایران عازم تهران گردید. وی از تهران چنین گزارش می‌دهد: شاه و همسرش با تشریفات دقیقی که دوران قیصرهای بیزانس را به خاطر می‌آورد قدم به قدم پیش رفتند. در داخل کاخ، شمشیرها در زیر نور پروژکتورهای تلویزیون برق می‌زدند. مدال‌ها و الماس‌ها، اینها تشریفات خاندان سلطنتی نبود بلکه قدرت پیروزمندی بود که با جلال و شکوه خویشتن را عیان می‌ساخت. در مبین افتخار و غرور ملتی بود که زخم‌های او به تدریج درمان می‌پذیرد.
خبرنگار ابزرور پس از آن که مراسم تاجگذاری را به تفصیل تشریح می‌نماید چنین اضافه می‌کند: شاه یک سلطان مشروطه محسوب می‌شود ولی قانون اساسی ایران بیش از آن که شبیه بریتانیا باشد به قانون اساسی ایالات متحده شباهت دارد. وزراء از طرف شاه تعیین می‌شوند و با آن که باید از رای اعتماد پارلمان برخوردار گردند حق ندارند عضو آن باشند. وزیران فعلاً مجریان فرامین شاه هستند. شاه مظهر قوه مجریه و مبتکر فعالیت‌های حکومتی است. با آن که حزب مخالف وجود دارد ولی مخالفت آن بیشتر بر سر طرز اجرای کارهاست و نه ماهیت کارهایی که باید انجام شود.
شاه یک بار برکنار شد و دوباره نیز به جان او سوء قصد گردید. ولی اکنون سکوت نسبی سیاسی در ایران بر قرار است که فقط از فعالیت‌های پلیسی ناشی نمی‌شود. تصور می‌کنم که تعداد زندانیان سیاسی ایران از 15 نفر تجاوز نکند.
همه این پیشرفت‌های ایران نتیجه انقلاب سفید و در آمد نفت است. در گذشته پارلمان سنگر خانواده‌های ثروتمند بود و از اجرای هر برنامه اصلاحی که به موقعیت و ثروت آنها لطمه می‌زد جلوگیری می‌کرد. حتی مصدق نیز که خود یک مالک بزرگ بود جرات نکرد به اصلاحات ارضی بپردازد. شاه مبتکر اجرای اصلاحات ارضی و اعطای تساوی حقوق به بانوان بود. وی برای نیل به این هدف‌ها ناچار گردید پارلمان را منحل سازد و اگر از طرفداری ارتش برخوردار نبود مالکین بزرگ و ثروتمندان بر وی فائق می‌آمدند. هنوز نتایج کامل اصلاحات شاه ظاهر نشده است ولی نتایج مقدماتی امیدبخش می‌باشد. ایران سه برابر و نیم فرانسه وسعت و 25 میلیون نفر جمعیت دارد. هنوز دهات عقب مانده‌ای در آن کشور وجود دارد که اهالیش رعیت و برده هستند. چوپانان هنوز گله خود را از این سوی کشور به آن سو می‌برند. هنوز شهرهای نیمه ویرانی وجود دارد که ساکنان آنان دوران آبادانی و عظمت شهر خویش را فراموش کرده‌اند. 75% از اهالی ایران کشاورز هستند. فارغ التحصیلان دانشگاه قادر نیستند شغلی در خور خویش بیابند. در ایران فساد وجود دارد.
ولی در ضمن درآمد نفت ایران سالیانه 9% افزایش می‌یابد. انگلیسی‌ها، روس‌ها، آمریکایی‌‌ها و رومانی‌ها برای شرکت در اجرای برنامه‌های آبادانی ایران با یکدیگر رقابت می‌کنند. شاه موفق گردید به جای بی طرفی، کشور خود را به سوی عدم اتکا و وابستگی سوق داد. او مشتری دائمی هیچ کشوری نیست. شاه می‌کوشد در روستاها رسوم دموکراتیک برقرار سازد. او حتی در تهران نیز از محبوبیت فراوان برخوردار است که با تاج پرشکوه او ارتباط بسیار ناچیزی دارد.