موضوع : وزارت دادگستری
تاریخ سند: 5 مهر 1343
موضوع : وزارت دادگستری
متن سند:
شماره : 1038 /322 طبق گزارشات واصله از مدتها قبل اوضاع دادگستری از مسیر حق و عدالت منحرف و باندبازی و رفیق دوستی جانشین آن گردیده است (قبلاً هم گزارشی تقدیم شده بود) فضل و تقوی، امانت و درستکاری که بایستی ملاک و معیار ترقی در دادگستری قرار گیرد جای خود را به هوچی بازی و باندبازی داده و هر قاضی که بخواهد ترقی کند باید داخل باند متنفذین داخلی و خارجی دادگستری گردد والا بارها مشاهده شده یک قاضی شریف هرقدر هم پاک و منزه و میهن پرست باشد اگر داخل در باندهای مختلف نباشد کارش خـراب است زیـرا گـرفتن پست حساس، اضافه کار، شرکت در کمیسیون های فوق العاده دار، حق مقام، رتبه قانونی و سایر مزایا روی استحقاق و صحت عمل بدون تشبث تقسیم و عمل نمی شود.چه بسا اشخاص بی تجربه و کم سابقه در رأس پستهای حساس قرار گرفته و قضات شریف و پاک عدلیه که کسی را ندارند و یا داخل در باند نیستند به اقصی نقاط کشور منتقل شده اند و حالیه دکتر باقر عاملی1 وزیر دادگستری یکی از رؤسای باندهای دادگستری می باشد.
مشارالیه قبل از اینکه به وزارت برسد یک عده از قضات چاپلوس و بلا اراده را دور خود جمع کرده بود تا امروز که به وزارت رسیده بتواند با اطرافیان خود فعال مایشاء باشد.
ایشان با قیافه حق به جانب و عوامفریبانه وانمود کرده است مصلح واقعی است.
از روزی که مصدر کار وزارت شده است اول اقدامی که در دادگستری نمود پست های حساس را بین دوستان خود تقسیم کرد و سپس برای اینکه سر و صدایی راه نیفتد منوچهر پرتو را به مدیریت کلی قضایی منصوب نمود و چند پست دیگر را هم بین باندهای مختلف تقسیم نموده و قضاتی را که به باند الموتی و دکتر امینی2 معروف بوده و در زمان وزارت دکتر خوشبین3 و دکتر باهری منتظر خدمت شده بودند به کار دعوت کرده و کار این قضات تبلیغ برله دکتر امینی و پخش شایعات مضره می باشد و از جمله قضاتی که دعوت شده اند عبارتند از : 1ـ بهمن نیاکان4 رئیس دیوان کیفر تأسیس شده توسط الموتی 2ـ مهاجر صمصامی 3ـ نوربخش 4ـ کوزه گران و یک عده دیگر در دادگستری که برای همه روشن می باشد نامبردگان از سرسپردگان دکتر امینی هستند.
باقر عاملی پست های حساس ذیل را به دوستان خود سپرده است.
1ـ اشرف سمنانی معاون پارلمانی 2ـ رضا طاهری رئیس کل استیناف 3ـ نخعی دادستان دیوان کیفر 4ـ فیلسوفی دادستان تهران 5ـ خسرو قهرمان5 رئیس دادگستری استان خراسان.
متقابلاً دکتر بشیر فرهمند که از اشخاص شریف و پاک دادگستری بوده و در اداره ثبت اسناد کل اقدامات مؤثری از لحاظ جلوگیری از حیف و میل و دزدی نموده بود از پست مدیرکلی برکنار شده و آقای سلحشور6 رئیس دفتر مخصوص لطفی وزیر دکتر مصدق و همشهری آقای دکتر عاملی به آن پست گمارده شده است.
به طور کلی انتصابات اخیر دادگستری پس از تصدی دکتر عاملی به وزارت دادگستری به شرح زیر خلاصه می شود: الف) برای رضایت خاطر سروری رئیس دیوان کشور، مجلسی دادستان کل را تعویض و برادر سروری، دکتر علی آبادی،7 را به دادستانی کل تعیین نموده است.
ب) به کارهای حساس گماشتن اعضای باند خود.
ج) شغل دادن به قضات منتظر خدمت شده به وسیله دکتر خوشبین و دکتر باهری.
د) تعویض بدون جهت و مغرضانه.
مدیر کل ثبت و دادستان کل ر) پس گرفتن لوایح مفیدی که آقای دکتر باهری به مجلس داده بود مانند لایحه انتقال قضات و غیره.
ز) فرستادن قضات ناصالح به کمیسیونهای مالیاتی مانند محمد علومی8 بازرس کل کشور رفیعی ـ نیری اخوی و غیره.
ژ) شغل دادن به داماد عموی خود شهیدپور که مدتها منتظر خدمت بوده و پانصد تومان اضافه کار مقطوع به نامبرده معین گردیده است در صورتی که مشارالیه از قضات نادرست دادگستری می باشند.
ضنا در دادگستری و بین عده ای از قضات شایعات زیر در مورد دکتر عالی و چندین فقره سوءاستفاده به وسیله مشارالیه رواج دارد.
1ـ داشتن دو خانه در تهران در صورتی که ایشان جز حقوق اداری تمولی نداشته است.
2ـ مقدار زیادی زمین در شیراز، دروازه قرآن (به روایتی 90000 متر یا 900000 متر).
3ـ داشتن ملکی به شرکت دکتر یگانه9 وزیر مشاور بین قزوین و تهران.
4ـ سوءاستفاده در ثبت کل با راهنمایی و وسیله پاکزاد، رئیس اسبق کارگزینی ثبت کل، [و] پدر عیال خود که فعلاً در شیراز است و از بد نام ترین، کارمندان ثبت کل می باشد.
5ـ در زمان معاونت پارلمانی دادگستری در زمان وزارت دکتر هدایتی به شیراز مسافرت نموده و در دادگستری آنجا با اعمال نفوذ، منع تعقیب قاچاقچی مشهوری را گرفته و مبالغی در این امر سوءاستفاده نموده است.
6ـ در زمان تصدی ریاست شعبه 12 دیوان کشور با اخذ مبلغی حکم صادره درباره پرونده آهن آلات جنوب را نقض نموده و گویا سناتور احمد بهادری10 در یک میهمانی به عده ای این حرف را زده است.
7ـ در زمان معاونت مجلس شورای ملی برای خاتمه پرونده حساسی سیصد هزار تومان گرفته و اعمال نفوذ کرده است.
8ـ در حال حاضر شیخ حسین عاملی عموی دکتر عاملی در عدلیه واسطه رتق و فتق و دلال امورات مهم است.
توضیح آنکه دارودسته هدایت معاون وزارت دادگستری نیز کماکان در رأس پاره ای از مشاغل حساس دادگستری مشغول می باشند.
توضیحات سند:
1ـ باقر عاملی فرزند حسن معروف به شیخ الحرمین به سال 1291 ش در مشهد متولد شد.در رشته حقوق قضایی از دانشگاه تهران دکترا گرفت و به تدریج مشاغل زیر را عهده دار گشت: و دادیار دادسرای شیراز، رئیس دادگاه جنحه شیراز، دادستان کرمان و شیراز و تهران، رئیس دادگستری یزد، رئیس دادگاههای شیراز، رئیس شعب دادگاه تهران، رئیس شعبه سوم دادگاه استان مرکز، رئیس دادگستری استان پنجم، رئیس اداره دفتر کل وزارت دادگستری، دادستان دیوان کیفر، مستشار دیوان عالی کشور، معاون کل و معاون پارلمانی وزارت دادگستری، رئیس شعبه دوازدهم دیوان عالی کشور، وزیر دادگستری کابینه حسنعلی منصور و هویدا 1344 ش، نماینده دوره 21 تهران در مجلس شورای ملی، عضو و رئیس انجمن حمایت از زندانیان، عضو هیأت مدیره انجمن حقوقدانان ایران، عضو انجمن ملی حقوق تطبیقی، استاد حقوق جزا و حقوق مدنی و آئین دادرسی مدنی در دانشگاه تهران و مدرسه عالی دختران، عضو باشگاه لاینز بین المللی.
او که عضو سازمان فراماسونری بوده طبق تحقیقات ساواک دارای افکار و تمایلات سوسیالیستی بوده و از طرفداران دکتر مصدق و سیاست غرب (آمریکا) معرفی شده که در هنگام وزارت دادگستری گزارشهای بسیار زیادی دایر بر نادرستی و سوءاستفاده های وی به ساواک ارسال گردیده است.
گفتنی است که با شرکت او در مراسم تشریفات سالهای 54 و 56 و 57 موافقت شده بود و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ممنوع الخروج شد.
(چهره های آشنا، 1344ش، ص 399 ؛ پرونده باقر عاملی در ساواک) 2ـ علی امینی در سال 1284 شمسی در تهران متولد شد.
و تحصیلات عالی خود را در پاریس در رشته اقتصاد با اخذ درجه دکتری در سال 1310 به پایان رساند و پس از بازگشت به ایران در وزارت دادگستری مشغول گردید.
در حکومت مصدق وزیر اقتصاد شد ولی پس از مدتی کنار گذاشته شد.
پس از 28 مرداد 1332، امینی در کابینه زاهدی، به وزارت دارائی رسید.
پس از برکناری زاهدی، امینی وزیر دادگستری در کابینه علاء شد و پس از مدتی به عنوان سفیر عازم امریکا شد.
حوادث مهم دوران زمامداری نخست وزیری امینی که از سال 1340 و پس از استعفای شریف امامی آغاز شد، عبارت بودند از: وارد کردن چند شخصیت چپ و جنجالی در کابینه اش، بازداشت چندین تن از سران رژیم سابق که به قساوت و بیرحمی مشهور بودند نظیر علوی مقدم ـ کیا ـ ضرغام و ...
اصلاحات ارضی که به توصیه جان کندی رئیس جمهوری جوان و دموکرات امریکا، انجام گرفت و برکناری تیمور بختیار از ریاست ساواک و فرار او به اروپا نیز از حوادث مهم دوران امینی بود که نهایتا وی پس از 14 ماه صدارت پر سر و صدا استعفا داد و جایش را به اسداله علم داد.
از دلایل مهم مخالفت شورویها، نزدیکی و دوستی بیش از حد او با کندی رئیس جمهور امریکا بود.
وی ارتباطات نزدیکی با کندی داشت و تمام برنامه های خود را با هماهنگی و همفکری او انجام می داد.
کندی که قلبا مقداری تمایل به ایذاء شاه ایران داشت از امینی استفاده می کرد و او را به طور غیرمستقیم وادار به اتخاذ سیاستهایی می کرد که مورد قبول حزب دموکرات امریکا باشد.
(رجوع شود به ناصر نجمی ـ بازیگران سیاهی عصر رضاشاهی و محمدرضاشاهی ـ انتشارات انیشتن ـ چاپ 1373 ص 84 و طلوعی، همان منبع، ص 430 به بعد) 3ـ غلامحسین خوشبین فرزند میرزآقا نوراله، دکتر غلام حسین خوشبین از دانشگاه ژنو و در رشته دکتری حقوق فارغ التحصیل شد.
بعضی از مشاغل و مناصب دولتی وی عبارتند از : دادیار دادسرای تهران، عضو دادگاه استان مرکز، کفیل شعبه پنجم دادگاه استان مرکز، دادیار دیوانعالی کشور، رئیس اداره حقوق وزارت دادگستری، مدیرکل امور قضائی دادگستری در سال 1327 ش و معاونت کل دادگستری، مستشار دیوانعالی کشور، معاونت اول دادستان کل، رئیس شعبه چهار دیوانعالی کشور و رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل کل بانک توسعه صادرات، سرپرست دانشجویان ایرانی در فرانسه و رایزن سفارت ایران در پاریس.
وی همچنین از اعضاء مجلس سنا بوده است و در تیر 1341 در کابینه اسداللّه علم به وزارت دادگستری منصوب شد و بعد در بهمن همان سال وزیر مشاور گردید.
وی همچنین از اعضای حزب ملت نیز بود.
او از اعضای لژ فراماسونری ایران بوده است.
(فرمان ش 3104 سال 41، اطلاعات ش 10853 سال 41) (روزشمار باقر عاقلی ج 2) 4ـ بهمن نیاکان فرزند محمد در سال 1302 ه ش در ملایر بدنیا آمد.
وی دوره ابتدایی را در دبستان تربیت نهاوند و تویسرکان و یزد به پایان رساند و در تهران دیپلم گرفت.
نامبرده سپس به دانشگاه تهران وارد شد و در رشته حقوق تا مقطع دکتری به تحصیل پرداخت ابتدا در بانک ملی ایران به کار مشغول شد و سپس به وزارت دادگستری رفت و به عنوان قاضی به کار پرداخت.
سایر مشاغل وی عبارت بود از: بازپرس دادسرای تهران ـ منتظر خدمت ـ رئیس شعبه دیوان کیفر ـ مستشار استیناف ـ عضو علی البدل دادگاه بخش تهران ـ دادیار دادسرای تهران ـ بازرس کل کشور و معاون اداره کل خانه های اصناف و معاون دادسرای انتظامی قضات ـ بهمن نیاکان در تشکیلات فراماسونری، عضو لژ کاوه بود.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی) 5ـ خسرو قهرمان فرزند اسداله در سال 1291 ه ش در خانواده ای ملاک در شهرستان سرخس بدنیا آمد.
وی دوره ابتدایی را در دبستان فرهنگ و متوسطه را در دبیرستان فردوس و شاهرضا به پایان رساند و دیپلم گرفت و در رشته حقوق از دانشگاه تهران لیسانس دریافت نمود.
مشارالیه به عنوان قاضی در دادگستری استخدام شد و در مشاغلی از جمله دادیار دادسرای شهر مراغه و مشهد، ریاست دادگاه کیفر گرانفروشی ـ هیئت بازرسی استان نهم مستشار دادگاه استان نهم ریاست دادگستری استان پنجم دادیار دیوان عالی کشور بازرس اداره کل بازرسی کشور و دادستان استان نهم به کار پرداخت.
خسرو قهرمان در تشکیلات فراماسونری رئیس لاینز مشهد بود.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی) 6ـ غلامرضا سلحشوری فرزند نجفقلی در سال 1296 ه .
ش در کوه سرخ از توابع شهرستان کاشمر به دنیا آمد.
پدرش کدخدا و از ملاکین منطقه بود.
پس از اخذ دیپلم به دانشگاه رفت و لیسانس حقوق گرفت.
سلحشور در سال 1322 به استخدام دولت درآمد و در مشاغل زیر، فعالیت کرد: دادیار دادسرای تربت حیدریه، دادیار دادسرای مشهد، دادستان تربت حیدریه، رئیس دادگاه جنحه مشهد، رئیس شعبه 3 دادگاه شهرستان مشهد، رئیس دادگاههای شهرستان مشهد، رئیس شعبه های 16 و 18 دادگاه شهرستان تهران، دادیار دادسرای انتظامی قضات، دادستان استان خراسان، دادیار دادسرای دیوانعالی کشور، مدیرکل ثبت اسناد و املاک و معاون وزیر دادگستری، معاون اول دادستان کل کشور.
مشارالیه که در دوران خدمت در جایگاه های مختلف و از جمله در زمان تصدی اداره کل ثبت، سوءاستفاده های زیادی کرده بود، در ارزیابی ساواک، به شرح زیر معرفی شده است : «خودخواه است، طرفدار سیاست غرب و حکومت مشروطه سلطنتی، به مقام و قدرت و پول زیاد علاقمند است، لاابالی در امور اداری و اهل زدوبند، در زمان وزارت الموتی به اتهام نادرستی از کار برکنار شده است، فردی عیاش و خوشگذران و قدری خشن.
غلامرضا سلحشوری که در سال 1347 چندین پرونده اتهامی علیه وی در رابطه با دخل و تصرف در اراضی شمیرانات، تشکیل شده بود و از سال 1343، با معرفی دکتر مرتضی رسا و دکتر جعفر جهان و دکتر احمدعلی احمدی به عضویت لژ فراماسونری خیام درآمده و سپس عضو لژهای دیگر فرماسونری از جمله لژ مزدا و کوروش گردیده بود، در یک ارزیابی دیگر در سال 1347، چنین معرفی شده است : «روش اداری، پرکار، فعال ولی سطحی و لاابالی است و در امور اداری توصیه و سفارش مقامات متنفذ را به آسانی می پذیرد و اجرا می کند، در صورتی که نسبت به زیردستان خود خشن و بدرفتار و بددهن و ضعیف کش است.
به فکر تأمین منافع خود و دوستان و متنفذین، دورو و دروغگو و اهل زدوبند و دسته بندی است.
» مشارالیه نیز مانند دیگر اعضای فراماسونری که به مقامات می رسیدند و سوءاستفاده های کلان داشتند و نشان می گرفتند، چندین نشان از رژیم پهلوی، دریافت کرد.
7ـ عبدالحسین علی آبادی در 1280 در تهران متولد شد.
پس از گذراندن تحصیلات ابتدائی و متوسطه در تهران وارد دانشکده حقوق شد و پس از دریافت لیسانس حقوق جهت ادامه تحصیلات به فرانسه سفر نمود و در رشته های حقوق و فلسفه به تحصیلات خود پایان داد.
پس از بازگشت به ایران در وزارت دادگستری با سمت منشی دادگاه مشغول به کار شد و تا مدیرکل قضائی و دادستان کل کشور پیشرفت نمود.
وی همچنین مدتی مدیریت شرکت ملی نفت، شرکت سهامی شیلات ایران، مدیرکل نخست وزیری، مشاور عالی وزارت دادگستری استادی دانشگاههای مختلف را عهده دار بود.
در سال 1357 به عضویت شورای سلطنت در آمد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی بجرم عضویت در این شورا دستگیر و در کمیته مستقر در سلطنت آباد زندانی شد.
وی در 15/ بهمن 1366 درگذشت.
(اطلاعات ش 11431 سال 43، تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران) (آینده ش 2ـ1 سال 67 ـ ص 81) 8ـ محمد علومی فرزند علی اکبر در سال 1292 ه ش در تهران بدنیا آمد و پس از تحصیلات ابتدایی و دریافت دیپلم در رشته حقوق لیسانس گرفت و در دادگستری استخدام شد.
سایر مشاغل وی در دادگستری عبارت بود از: قاضی ـ وکیل دادگستری ـ دادیار استان تهران ـ بازرس دادگستری ـ بازپرس دادسرای تهران و بازرس کل کشور.
ساواک در یک ارزیابی وی را فردی علاقه مند به قدرت، پول، زن، قمار و اهل باندبازی و شرکت در دسیسه ها و دسته بندی معرفی کرده است.
محمد علومی در احزاب درباری نیز فعال بود و در تشکیلات فراماسونری عضو لاینز بود.
(اسناد ساواک پرونده انفرادی) 9ـ محمد یگانه فرزند اسماعیل متولد 1303 زنجان است که پس از اتمام دوره دبستان و دبیرستان در این شهرستان، وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و در سال 1324 رشته قضایی و 1325 رشته اقتصادی را به پایان رساند و سپس در دانشگاه کلمبیا در نیویورک در رشته اقتصاد ادامه تحصیل داد و دکترا گرفت.
وی در سال 1328 وارد دبیرخانه سازمان ملل متحد در نیویورک شد و 8 سال در شعبه خاورمیانه به عنوان کارشناس اقتصادی مشغول بود.
در سال 1336 به عنوان متخصص تهیه برنامه به تونس رفت و بعد از 16 ماه به نیویورک مراجعت کرده و در ابتدا معاون قسمت سیاستها و برنامه های صنعتی و سپس رییس آن قسمت شد.
وی در عین حال رئیس قسمت اقتصاد صنعتی بود و مسئوولیت متجاوز از 20 کارشناس را در نیویورک و یک صد نفر دیگر را در کشورهای مختلف جهان و 40 طرح مطالعات و 12 کنفرانس را برعهده داشت.
در سال 42 به سمت معاون اقتصادی وزارت اقتصاد در ایران منصوب شد و در مرداد 48 در کابینه هویدا به وزارت آبادانی و مسکن رسید و سپس به عنوان وزیر مشاور در کابینه ماند.
یگانه در شهریور 1356 که وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه بود، به عنوان نماینده ایران در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) برگزیده شد.
وی همچنین در کابینه آموزگار به وزارت اقتصاد و دارایی رسید.
10ـ احمد بهادری به سال 1295 ش به دنیا آمد.
دارالمعلمین تهران را به پایان رساند و مشاغل زیر را به تدریج عهده دار شد: نمایندگی 4 دوره 4، 5، 6، 7 مجلس سنا از تبریز و دوره های 15، 16، 17، 18 و 19 و 20 مجلس شورای ملی، عضو انجمن شهر تبریز و چند مؤسسه دیگر نیز بود.
سرانجام در فروردین 1356 درگذشت.
(چهره های آشنا، 1344 ش، ص 109 ؛ روزنامه اطلاعات، شماره 15282، 1356 ش)