موضوع: ابوتراب عاشوری واعظ
تاریخ سند: 30 فروردین 1354
موضوع: ابوتراب عاشوری واعظ
متن سند:
رونوشت گزارش خبر شماره 5075 /16 ﻫ- 30 /1 /1354 منبع 10472موضوع: ابوتراب عاشوری واعظ
در مورخه 7 /1 /54 ابوتراب عاشوری اظهار داشت مردم بوشهر نسبت به مسائل دینی خیلی بی‌توجه شده‌اند و حتی این افرادی هم که به مسجد می‌آیند و دعا و قرآن می‌خوانند به معانی و مفاهیم دعا و قرآن بی‌توجه‌اند و خصوصاً در این ایام نوروزی مردم به اسم تفریحات نوروزی به هزاران فساد دست می‌زنند ابوتراب عاشوری سپس گفت کتابخانه‌ای به صورت ساختمان دو طبقه در مسجد سید ابوالفضل ساخته‌ایم که طبقه پایین مخصوص کتاب‌ها می‌باشد و طبقه بالا سالن قرائت‌خانه هست و تمام کارهای ساختمان آن تمام شده و میز و صندلی‌های قرائت‌خانه نیز آماده است و فقط چراغ‌های قرائت‌خانه را نصب ننموده‌ایم که مدت‌ها است پولش را داده‌ایم ولی تا کنون نیامده‌اند آن را جا بگذارند بدین لحاظ تا کنون از کتابخانه هیچ گونه استفاده نشده. ضمناً حدود 300 جلد کتاب در کتابخانه مسجد می‌باشد که تعدادی از آن را آیت‌اله خوئی از نجف برای ما فرستاده و به زبان عربی می‌باشد از قم آقایان شریعتمداری و نجفی1 نیز چندین جلد کتاب به زبان فارسی فرستاده‌اند و همچنین دارالتبلیغ چندین جلد کتاب فرستاده است و بیشتر کتاب‌های کتابخانه به درد تیپ جوان می‌خورد. از عاشوری سوال شد در کتابخانه مسجد کتاب‌های مهندس بازرگان و تفسیر پرتوی از قرآن مال آیت‌اله طالقانی وجود دارد یا نه. عاشوری گفت فکر نکنم کتاب‌های مهندس بازرگان در کتابخانه مسجد باشد چون به دقت کتاب‌های کتابخانه مسجد را ندیده‌ام ولی احتمال اینکه کتاب‌های مهندس بازرگان در کتابخانه مسجد باشد خیلی کم است ولی دو جلد از تفسیر پرتوی از قرآن را دارم ولی کتاب‌های دیگر طالقانی را در مسجد نداریم البته من خودم در حدود 500 جلد کتاب در منزل دارم که اگر لازم باشد بعد از دایر شدن کتابخانه مسجد ممکن است این کتاب‌ها را به کتابخانه مسجد منتقل کنم. عاشوری همچنین اضافه نمود از دکتر شریعتی کتابی در کتابخانه مسجد نمی‌باشد در ضمن کتاب‌های دکتر شریعتی در عین خوبی بعضی قسمت‌هایش از نظر مذهبی اشکالاتی دارد. من چندین کتابش را بیشتر مطالعه نکرده‌ام ولی افراد مطلع و محقق در قم که دید خوبی نسبت به مسائل علمی دارند می‌گویند شریعتی در بعضی از کتاب‌هایش نیش‌هایی به روحانیون زده است و از نظر مذهبی اشکالاتی دارد. خلاصه شریعتی از دو جناح مورد حمله واقع شده یک جناح دولت و جناح دیگر روحانیون و هنوز بیچاره در زندان می‌باشد. در این هنگام برای عاشوری تلفن شد و مشارالیه پس از صحبت گفت سید علی هاشمی از تربت جام برایم تلفن می‌کرد. این شخص همسایه ما می‌باشد و الان به عنوان گروهبان وظیفه در تربت جام خدمت می‌کند و از دبیرستان پهلوی دیپلم گرفته است و جوان مذهبی خوبی می‌باشد و سال گذشته که در بوشهر بود خیلی پیش من می‌آمد عاشوری در دنباله اظهار خود اضافه نمود سال گذشته که آقای نبوی در بوشهر بود عده‌ای از دانش‌آموزان نزد ایشان می‌آمدند و گاهی اوقات نیز نزد من ولی فعلاً از دانش‌آموزان کسی پیش من نمی‌آید و دانش‌آموزان مذهبی خیلی کم پیدا می‌شود. اصولاً وضع فرق کرده است. پنج سال پیش مردم بوشهر خیلی مذهبی بودند ولی با پیدایش وسائل و امکانات فساد در بوشهر وضع به طور کلی عوض شده است و نابسامانی و فساد در بین مردم خصوصاً جوانان خیلی زیاد شده است چنان که چند روز پیش نزد یکی از دوستانم که صاحب پاساژ واقع در خیابان ششم بهمن می‌باشد رفتم در داخل پاساژ مملو از دختران و زنان مینی ژوب پوش بود که با وضعیت بسیار بدی در حرکت بودند. عاشوری همچنین گفت قبل از عید آیت‌اله محلاتی2 از شیراز به بوشهر آمده بود و در یک جلسه که همه علما بوشهر حضور داشتند یکی از طلاب از آقای محلاتی پرسید آیا امام زمان همسر و فرزند داشته است یا نه. آقای محلاتی در جواب گفت اگر فرزند و همسر داشته یا نه هیچ گونه ربطی به اصول و قوانین اسلامی ندارد و اصلاً امروز که جای بحث در مورد این مسائل سطحی و بی‌فایده نیست و باید به مسائل سیاسی پرداخت و همچنین در یکی از مجالس خصوصی آقای فلسفی که در منزلش بر پا می‌شود یکی از طلبه‌ها می‌گوید امروز بحثی در تهران بر پا شده که آیا امام زمان همسر و فرزند دارد یا نه و حتی این بحث به گوش آیت‌اله شریعتمداری رسیده و ایشان یک عده‌ای را در دارالتبلیغ مامور تحقیق در مورد این مسئله نموده است وقتی فلسفی از این جریان اطلاع پیدا می‌کند فوراً در همان مجلس به منزل آقای شریعتمداری تلفن می‌کند و می‌گوید آقای شریعتمداری چرا شما گول و فریب خورده‌اید و در این شرایط یک عده‌ای را مامور تحقیق در مورد اینکه امام زمان همسر و فرزند داشته یا نه نموده‌اید در حالی که این موضوعات از جریانات سیاسی روز آب می‌خورد و سیاست‌های شومی در پس این حرف‌ها می‌باشد و اگر فردا شما آمدید ثابت کردید که امام زمان فرزند داشته عده‌ای زیادی از گوشه و کنار مملکت ادعای فرزندی امام زمان را خواهند نمود و غوغا و بلوای به وجود خواهد آمد. امروزه جای این طور بحث‌ها نمی‌باشد و باید به مسائل اساسی و اصولی پرداخت. آقای شریعتمداری در جواب آقای فلسفی می‌گوید من هیچ متوجه سیاست‌های پشت پرده نبودم و واقعاً از راهنمایی شما خیلی ممنونم و الان دستور می‌دهم که در مورد این موضوع به هیچ وجه تحقیقی صورت نگیرد. عاشوری در خاتمه صحبت‌هایش گفت خلاصه دست‌هایی در کار هست که می‌خواهد مردم را از حقایق بازداشته و به مسائل فرعی و بی‌اساس و موهوم متوجه سازد.
نظریه شنبه. نظری ندارد.
نظریه یکشنبه. در مرخصی می‌باشد.
نظریه جمعه. صحت خبر مبنی بر اظهارات ابوتراب عاشوری مورد تایید است. ضمناً نامبرده از طرفداران روحانیون افراطی می‌باشد ولی شواهد و قرائنی که دال بر هر گونه فعالیت مضره وی باشد تا کنون به دست نیامده است و از اعمال و رفتار و ارتباط با وی از طریق منابع و همکاران کماکان مراقبت به عمل می‌آید. همچنین منظور از نبوی سید محمدحسن نبوی فرزند سید محمدصادق بوده که سال گذشته در بوشهر با سمت رئیس دانشسرای مقدماتی پسران مشغول به کار بوده ولی از مهر ماه 53 به آموزش و پرورش اهواز منتقل شده است. علیهذا با توجه به سوابق وی که قبلاً طی شماره 11432/ ﻫ 1- 22 /9 /53 به استحضار رسیده است مراقبت از اعمال و رفتار وی در اهواز ضروری می‌باشد.
نظریه 16/ ﻫ- تایید می‌شود.
رونوشت برابر اصل است. اصل در کلاسه ___________ می‌باشد.
توضیحات سند:
1. آیت‌الله العظمى سید شهاب‌الدین مرعشى نجفى، فرزند سید محمود در سال 1276 ﻫ ش در نجف اشرف متولد شد. نسب شریف او با 29 واسطه به حضرت امام سجاد (ع) مى‌رسد. تحصیلات ابتدایى و مقدمات علوم را نزد پدر فرا گرفت و پس از ادامه تحصیل در محضر اساتید بزرگ آن زمان، در علوم گوناگون از جمله رجال، فقه، کلام، ادیان، انساب، حدیث و علم حروف سرآمد شد. وى در ادبیات، علم طب و هیأت نیز صاحب نظر بود. آیت‌الله مرعشى در جوانى به مقام اجتهاد نائل آمد و مدرسان مشهوری همچون ضیاءالدین عراقى، فشارکى، یثربى کاشانى، شیخ عبدالکریم حائرى یزدى و میرزا محمدحسین نائینى به وى اجازه روایت و اجتهاد دادند. ایشان پس از فوت آیت‌الله العظمى بروجردى به عنوان یکى از مراجع مطرح شد. از جمله اقدامات فرهنگى و علمى مهم وى، تأسیس یک کتابخانه با بیش از 90000 جلد کتاب است که 25000 جلد آن به صورت خطى و بعضا کمیاب مى‌باشد و به عنوان یکى از گنجینه‌هاى کم‌نظیر و ارزنده اسلامى به حساب مى‌آید. از آیت‌الله مرعشى 70 اثر نفیس علمى در زمینه‌هاى مختلف به جاى مانده و از دیگر خدمات ایشان بناى مساجد، حسینیه‌ها و مراکز درمانى در داخل و خارج کشور مى‌باشد. فعالیت سیاسى ایشان از سال 1341 آغاز شد. وى مانند بیشتر علماى مشهور قم با لایحه انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى مخالفت کرد. در ماجراى قیام 15 خرداد و حوادث پس از آن از طریق انتشار اعلامیه رژیم را نسبت به اقدامات ضداسلامى و خشونت بار مورد انتقاد قرار مى‌داد. با اوج‌گیرى انقلاب اسلامى در سال‌هاى 1356 و 1357 ایشان با اعلامیه‌هاى متعدد به رفتار دولت اعتراض مى‌کرد. پس از پیروزى انقلاب اسلامى نیز همواره از نظام اسلامى حمایت مى‌کرد. آیت‌الله مرعشى نجفى در روز 8 شهریور 1369 بر اثر سکته قلبى در سن 96 سالگى به رحمت ایزدى پیوست و در محل کتابخانه خویش به خاک سپرده شد.آیت‌الله العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک، 3 جلد، مرکز بررسی اسناد تاریخی
2. آیت‌الله بهاءالدین محلاتی، فرزند مرحوم حاج شیخ محمدجعفر محلاتی در سال 1275 ﻫ ش در نجف اشرف متولد شد. مدت 10 سال از محضر اساتیدی چون آیت‌الله ضیاءالدین عراقی، سید محمدکاظم شیرازی و مرحوم آقا شیخ محمدحسین اصفهانی بهره‌مند شد و پس از اخذ اجازه و ارتقای مقام به ایران بازگشت. پس از فوت پدر در مسجد مولای شیراز به امامت و ارشاد خلق پرداخت. وی علاوه بر تربیت علما و دانشمندان مذهب و طبقات مختلف مردم به تأسیس جلسه نقد و بررسی و بحث در اصول عقاید همت گماشت و برای نخستین‌بار در ایران جلسات آموزشی برای معلمان و فرهنگیان تشکیل داد. آیت‌الله محلاتی همانند پدر بزرگوارش، مخالف رژیم طاغوتی رضاخان و محمدرضاشاه بود و در برابر مظالم و مفاسد و نظامات غیرشرعی ایستادگی می‌کرد. درحالی که 20 سال داشت، همراه پدرش در قیام دلیران تنگستان شرکت نمود و مدت 10 ماه، در تمام مراحل همراه پدر بزرگوار خود در جبهه به سر برد. در جریان انقلاب شکوهمند اسلامی نیز نقش فعال داشته و اعلامیه‌ها و بیانیه‌های متعددی نیز در این رابطه از او صادر شده است. وی در طول عمر شریفش هرگز از ارشاد مردم و مبارزه علیه رژیم پهلوی غفلت نکرد و در این راه زندانی شد و سرانجام در سال 1360 بر اثر سکته قلبی به لقاءالله پیوست.
آیت‌الله بهاءالدین محلاتی به روایت اسناد ساواک، دو جلد، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی.