تاریخ سند: 19 مهر 1356
موضوع : امتناع آیت اله شیرازی از شرکت و تجمع در شاه عبدالعظیم پیرو : 14/7/36 ـ 23261/20ه12
متن سند:
به : 312
از : 20ه12 شماره : 23374 /20ه12
در شب پنجشنبه 13 /7 /36 داریوش فروهر پس از خاتمه ملاقات با مهدی
عراقی با اینکه قرار بود با یکی از طرفدارانش به قم نزد آیت اله شیرازی بروند
به علت خستگی از این کار منصرف و محمد خلیل نیا را با پیامی نزد نامبرده اخیر
فرستاد تا وی را به تهران بیاورد لیکن آیت اله ربانی شیرازی قبول نکرد.
روز پنجشنبه 14 /7 /36 داریوش فروهر مجددا قاسم نظیفی را جهت آماده
کردن آیت اله برای شرکت در تجمع طرفداران جبهه ملی در صحن شاه
عبدالعظیم1 به قم اعزام نمود.
لیکن آیت اله ربانی شیرازی در پاسخ اعلام داشته
چون جبهه ملی این جلسه را اداره می کند لذا صلاح نیست که من در این جلسه
شرکت نمایم.
نظریه شنبه : از طلاب قم در اجتماع روز جمعه در شاه عبدالعظیم کسی شرکت
نداشته است.
نظریه یکشنبه : مفاد گزارش صحیح به نظر می رسد.
احتمال دارد داریوش فروهر
از قصد خود مبنی بر ملاقات با ربانی شیرازی به علت عدم آمادگی شخص
اخیرالذکر منصرف شده و از عزیمت به قم خودداری و فقط به فرستادن نماینده
دیگری اکتفا نموده است و به همین علت حضور طلاب قم در اجتماع مزبور
منتفی گردید.
نظریه چهارشنبه : نظریه یکشنبه مورد تایید است.
ضمنا تحقیق مستقیم از
نامبردگان پیرامون مفاد خبر به حفاظت شنبه لطمه وارد می نماید.
آرزو
در ساعت 13 روز 2 /7 /36 به بخش 312 واصل گرید.
10338 بایگانی شود.
توضیحات سند:
1ـ آستانه حضرت عبدالعظیم:
عنوانی که به مرقد حضرت
عبدالعظیم بن عبداللّه از نوادگان
امام حسن مجتبی (ع) و بناهای
وابسته و پیوسته به آن در شهر
ری اطلاق می شود.
ابوالقاسم
عبدالعظیم بن عبداللّه در
روزگار امام هادی (ع) به قصد
زیارت مرقد امام رضا (ع) و به
قولی به دستور امام هادی (ع)،
خانواده خود را در مدینه گذارد،
و از سامرا وارد ری شد و در
خانه یکی از شیعیان جا گرفت
حضرت عبدالعظیم در همان شهر
بیمار شد و چندی بعد در
گذشت.
تاریخ دقیق وفات وی
مشخص نمی باشد ولی بنا به
قرائنی وفات وی باید بعد از
سال 254 ق باشد.
پس از
درگذشت جنازه وی را در باغی
نزدیک درخت سیبی به خاک
سپردند.
به همین سبب آرامگاه
وی به مشهد الشجرۀ معروف
گشت حضرت عبدالعظیم مردی
پرهیزکار و دانشمندان و از
جمله محدثان «مرضی» بود.
مرقد حضرت عبدالعظیم همانند
دیگر زیارتگاههای بزرگ در
آغاز شامل بنای حرم یعنی هسته
مرکزی و اصلی آستانه بود که به
تدریج بناهای دیگر پیرامون آن
احداث شد و به شکل
مجموعه ای شامل ایوانها و
صحنها و رواقها در آمد.
بقعه
امامزاده حمزه و امامزاده طاهر
در جنب حرم عبدالعظیم نیز جزو
بناهای آستانه به شمار
می رود.
ر.ک : دایره المعارف بزرگ
اسلامی، ج 1، ص 351
منبع:
کتاب
آیتالله حاج شیخ عبدالرحیم ربانی شیرازی به روایت اسناد ساواک صفحه 397