تاریخ سند: 10 مهر 1330
گزارش
متن سند:
تاریخ: 10 /7 /1330
گزارش
مأمور ویژه گزارش میدهد: روز گذشته عدهای از طرفداران کاشانی در منزل ایشان حضور داشته و راجع به مسافرت آقای دکتر مصدق مذاکره و میگفتهاند از قرار معلوم در روز قبل، آقای نخستوزیر از رفتن به آمریکا منصرف شده بود ولی بعد با عدهای از نمایندگان مذاکره و تصمیم گرفته شخصاً به آمریکا برود و اسنادی راجع به مداخله انگلیسها در امور داخلی ایران همراه خواهد برد(1) ممکن است دکتر متین دفتری(2) و دکتر شایگان هم همراه ایشان بروند در این موقع طباطبائی دارد آنجا شده و از او پرسیدهاند، قرار بود شما برای مودت دادن فدائیان اسلام بروید چطور شد؟ جواب داده پس از مذاکره تصمیم گرفتند شهربانی مستقیماً برای اعاده تبعیدشدگان اقدام نماید. بعضیها میگفتهاند از قرار اطلاع روسها به آقای نخستوزیر محرمانه پیشنهاد خرید نفت دادهاند و علاوه میکردهاند ممکن است آقای دکتر مصدق پس از مراجعت از آمریکا پیشنهاد شوروی را قبول کند و روی این اصل قرارداد بازرگانی ایران و شوروی مستحکمتر خواهد شد.
توضیحات سند:
١- روز یکشنبه ۱۴ مهر ماه ۱۳۳۰ دکتر محمد مصدق به اتفاق پانزده نفر از همراهان، در میان شور و شعف بیش از یک صد هزار نفر مردم تهران که در سراسر مسیر حرکت وی تا فرودگاه، گرد آمده بودند، وارد فرودگاه شد.
۲- دکتر احمد متین دفتری: در سال ۱۲۷۵ ﻫ ش در تهران به دنیا آمد. در کودکی لقب «اعتضاد لشگر» و بعد «متینالدوله» گرفت و لشکرنویس فوجهای دماوند، فیروزکوه و پیاده سیستان و مظفر تبریز شد. پس از انجام تحصیلات مقدماتی، وارد مدرسه ایران و آلمان شد و دوره مدرسه مزبور را در مدت هشت سال تمام کرد و به استخدام وزارت امورخارجه درآمد. در سال ۱۲۹۸ که مدرسه عالی حقوق در تهران تشکیل شد، متین دفتری وارد آن مدرسه شد و دوره آن جا را به پایان برد. چندی نیز در سفارت آلمان منشی بود و مجدداً وارد وزارت خارجه شد و مراحل ترقی را در آن وزارتخانه طی کرد. در سال ۱۳۰۶ علیاکبر داور وزیر دادگستری وقت، او را به دادگستری انتقال داد و مستشار استیناف تهران شد. در ۱۳۰۸ از طرف داور، برای مطالعات قضائی و تکمیل تحصیلات، عازم اروپا شد و در سوئیس و فرانسه کارآموزی کرد. در سال ۱۳۱۰ پس از اخذ درجه دکترای حقوق، به ایران بازگشت. در ۱۳۱۵ در کابینه محمود جم وزیر دادگستری شد. در سال ۱۳۱۸ به لحاظ وابستگی و علاقه رضاخان به دولت آلمان و اوضاع خاص سیاسی کشور متین دفتری که مدتی منشی سفارت آلمان بود و ارتباط خوبی با آنها داشت، به صدارات برگزیده شد ولی بعد از مدت کوتاهی شاه وی را احضار و سپس راهی زندان نمود و به صدارت او پایان داد.
متین دفتری بار دیگر در سال ۱۳۲۰ با باز شدن فضای سیاسی کشور، به صحنه سیاست بازگشت و تا وزارت دادگستری پیش رفت لیکن در ۱۳۲۴ مجبور به کنارهگیری از وزارت دادگستری شد و پس از آن سکوت سیاسی اختیار کرد و از ۱۳۲۸ تا پایان عمر (۱۳۵۰) سناتور مجلس سنا بود.
منبع:
کتاب
روحانی مبارز / آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد- جلد دوم صفحه 512