موضوع: شیخ ناصر مکارم
تاریخ سند: 8 بهمن 1341
موضوع: شیخ ناصر مکارم
متن سند:
شماره: 2- 868- 3- 5 تاریخ: 8 /11 /1341از: شهربانی آبادان
به: ریاست اداره ساواک (استان خوزستان)
موضوع: شیخ ناصر مکارم
برابر گزارش قسمت مربوط آقای شیخ ناصر مکارم شیرازی در ساعت 30 /9 صبح روز 4 /11 /41 از قم به آبادان وارد و در مدرسه شیخ عبدالرسول قائمی1 اقامت نموده است و برابر آگهی که روز گذشته بدون اجازه شهربانی چاپ و توزیع شده ایشان قصد دارند ماه مبارک رمضان را در آبادان مانده و در مسجد نو2 بعد از نماز ظهر و عصر سخنرانی نمایند. با توجه به نامه‌های شماره 16- 212- 3- 5- 9 /6 /41 [و] 16- 212- 3- 5- 10 /6 /41 که درباره اعمال و رفتار وی ( موقع مراجعت آقایان اهل علم که در جریان سینمای شعله به قم رفته بودند3) اعلام شده و اینکه نامبرده شخص بسیار ناراحتی به نظر می‌رسد توقف ایشان در آبادان به هیچ وجه صلاح نمی‌باشد. مراتب جهت استحضار و اقدام مقتضی اعلام گردید.4
سرپرست شهربانی آبادان و مناطق نفت‌خیز . سرتیپ محمدعلی افضلی
اگر بنا باشد بدون اقدام به کاری شخصی را بازداشت نمود صحیح نیست پاسخ داده شود چنانچه برخلاف مصالح مملکتی اقدامی‌نماید تحت تعقیب قرار خواهد گرفت... ادامه دهند که شرحی به مرکز نوشته شود که تکلیف این شخص را روشن نمایند. 9 /11
توضیحات سند:
1. آیت‌الله حاج شیخ عبدالرسول قائمی، فرزند فرج الله در سال 1275 ﻫ ش در دیزیچه اصفهان متولد شد. مقدمات علوم دینی را نزد پدر و اساتید محلی آموخت و در 19 سالگی به اصفهان آمد و دورۀ سطح را در این شهر به پایان برد. وی در سال 1324 عازم مکه شد و در برگشت به آبادان رسید و در این شهر متوجه حضور کسانی شد که پاکدینی را تبلیغ و علیه اسلام فعالیت می‌نمودند. آیت‌الله قائمی دست به روشنگری زد و در مقابل حرکت پیروان احمد کسروی ایستاد. ایشان بعدها به توصیه آیت‌الله آقا سید ابوالحسن اصفهانی در آبادان ماندگار شد و غیر از مبارزه با مبلغین بی‌دینی، منشأ خدمات مذهبی و عمرانی فراوانی شد. ساخت مساجد، پرورشگاه ایتام و حوزه علمیه از جمله اقدامات آیت‌الله قائمی است. وی در طول دوران مبارزه یکی از ارکان استان خوزستان به شمار می‌رفت؛ از پیشگامان نهضت امام خمینی (ره) در سال 1342 بود و در همبستگی روحانیان در این استان نقش موفقی داشت. پس از تبعید حضرت امام (ره)، بسیاری از مبارزین را که تحت تعقیب رژیم شاه بودند، پناه می‌داد و سپس آنان را راهی عراق می‌کرد. یکی از کانالهای انتقال اعلامیه‌های حضرت امام (ره) از عراق به ایران از طریق ایشان بود. آیت‌الله قائمی در سال 1360 به اصفهان بازگشت و 12 سال در مسجد باب‌الرحمه به برپایی نماز جماعت و تفسیر قرآن پرداخت. آیت‌الله قائمی در سال 1372 دار فانی را وداع گفت و در صحن حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.ر.ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله حاج شیخ عبدالرسول قائمی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1393
2. مسجد نو، توسط آیت‌الله حاج شیخ عبدالرسول قائمی در مرکز شهر آبادان بنیان گردید و درحال حاضر به نام «مسجد قائم» مشهور است.
3. در گزارش ساواک پیرامون این موضوع آمده است: «آقایان حجت‌الاسلام سنابادی . مکی . هاشمی . مصدرالامور . شیخ عیسی . شیخ مهدی سلطانی و سنابادی از روحانیون آبادان به قم آمده و در منزل آیت‌الله شریعتمداری می‌باشند. نامبردگان به منظور جلوگیری از افتتاح سینمای جدید در آبادان که بین دو مسجد و نزدیک دبستان دخترانه واقع شده به ایشان مراجعه کرده‌اند و گویا قبلاً به استانداری آبادان مراجعه و استانداری جواب داده این امور به شما مربوط نیست.» یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب پنجاه و دوم، ص 15
4. ساواک خوزستان پس از دریافت این گزارش، طی شماره 41 /13425 /15 ب 2 – 13 /11 /41 نوشت: «چنانچه نامبرده بالا مطالبی ایراد نماید که مخالف مصالح عمومی کشور باشد، طبق مقررات تحت تعقیب قانونی قرار خواهد گرفت. خواهشمند است به مأمورین مربوطه آموزش لازم داده شود که از وی مراقبت و در صورت مشاهده عمل خلافی نتیجه را به این ساواک اعلام فرمایند.» بخش ضمائم