تاریخ سند: 4 مهر 1356
صورتحساب تشریفات کل شاهنشاهی
متن سند:
شماره شرح جنس مبلغ ملاحظات
74ـ قالیچه کرکی قم گل ابریشم
نقشه هخامنشی 165000
75ـ قالیچه کاشان کرکی
سرمهای لچک ترنج اعلا 175000
76ـ قالیچه تمام ابریشم
اعلا غفاری گل اشرفی 285000
91ـ قالیچه تمام ابریشم
نقشه گل اشرفی اعلا 275000
تعداد چهار فرد جمعاً مبلغ 900000
نهصد هزار ریال تمام
تعداد چهار قطعه قالیچه مشروحه که به تشریفات کل شاهنشاهی رسیده و از هزینه مسافرت والاحضرت شاهپور عبدالرضا پهلوی1 به کشورهای شوروی و رومانی مصرف گردید.
2
دهقانی
توضیحات سند:
1ـ عبدالرضا پهلوی اولین فرزند رضاخان از عصمتالملوک دولتشاهی بود که در سال 1303 در تهران متولد شد.
وی بعد از گذراندن دورهی تعلیمات ابتدایی در ایران با برادرش محمدرضا به مدرسهی لهروزه سوئیس رفت و به تحصیل خود ادامه داد و در بازگشت به ایران در سال 1315 در دبیرستان نظام و متعاقب آن در دانشکده افسری مشغول به تحصیل شد.
پایان تحصیلات نظامی وی مصادف با حملهی متفقین و اشغال ایران بود.
وی همراه با پدرش به تبعیدی ناخواسته به جزیرهی موریس تن داد.
بعد از مرگ رضاخان به سال 1323 برای ادامه تحصیل به دانشگاه هاروارد آمریکا رفت و فارغالتحصیل رشته اقتصاد از آن دانشگاه شد و در سال 1326 به ایران بازگشت.
وی از افراد باسواد خانوادهی پهلوی محسوب میشد.
همین امر موجب شده بود که شاه چندان روی خوشی به وی نشان ندهد.
عبدالرضا از جمله کسانی بود که نامش بعد از اشغال ایران در شهریور 1320 به عنوان جانشین رضاخان مطرح شد.
هر چند برخی بر این عقیدهاند که این شایعه ساخته و پرداختهی دولت انگلیس برای ترساندن محمدرضا پهلوی به منظور کنترل وی بوده است.
با پایان یافتن تحصیلات عبدالرضا در آمریکا و بازگشت او چنین پیشبینی میشد که وی در رأس یکی از مشاغل مهم منصوب شود، ولی شاه که چندان مایل نبود هیچ یک از اعضای خاندان پهلوی در جامعه سرشناس شوند به این امر توجهی نکرد و تنها ریاست افتخاری سازمان برنامه را به وی سپرد و عبدالرضا بدون توجه به جنبهی تشریفاتی مسئولیتش پا از گلیم خود فراتر نهاد و به دنبال آن بود که هر چه خودش میخواهد در سازمان برنامه اجرا شود، ولی ابوالحسن ابتهاج رئیس سازمان برنامه مانع او شد.
عبدالرضا پهلوی تنها عضو از خانوادهی پهلوی است که تنها یک بار در سال 1329 ازدواج کرد و تا آخر به همسرش وفادار ماند.
همسر وی پریسیما زند فرزند ابراهیم زند بود.
پریسیما زند از همان ابتدای زندگی به علت شخصیت جاهطلبی که داشت مدعی سلطنت شوهرش به جای محمدرضا شد و علناً همه جا این سخن را به زبان میآورد.
نامبرده برای امرار معاش خود علاوه بر مستمریای که از دربار دریافت میکرد مالک زمینهای وسیعی در مازندران و به خصوص ساری بود.
از املاک واگذاری نزدیک به 3700 هکتار در اختیار وی گذارده شده بود که در آن با روش مکانیزه به کشت و زرع میپرداخت.
وی در این مزرعه گندم بذری تهیه میکرد و به وزارت کشاورزی میفروخت و از این راه منفعت سرشاری میبرد.
وی علاوه بر کارهای کشاورزی، از سهامداران گروه کارخانههای نورد آلومینیوم و شرکت ماشینآلات کشاورزی جاندیر و مالک شرکت شکار ایران بود.
او که به این درآمدها اکتفا نمیکرد مانند سایر اعضای خانواده پهلوی دست به معاملات غیرقانونی و گرفتن حق و حساب از شرکتهای خارجی برای بستن قراردادهای هنگفت در ایران میزد.
از جمله این اقدامات قرارداد احداث کارخانه کاغذسازی در شمال ایران توسط یک شرکت کانادایی است.
شرکت کانادایی در این میان حدود 12 میلیون به حساب عبدالرضا ریخت.
عبدالرضا پهلوی با شروع طوفان انقلاب اسلامی به خارج از کشور متواری شد و تاکنون محل دقیق سکونت وی مشخص نمیباشد، احتمال دارد که وی در همانجا نیز درگذشته باشد.
2ـ برادران شاه از آنجایی که همواره درحال گشت و گذار و سیر و سیاحت در خارج از کشور بودند، طبیعتاً بخش زیادی از موجودی انبار شاهنشاهی را مصرف میکردند.
از میان برادران شاه بیشترین هزینهها متعلق به غلامرضا پهلوی بود.
وی حتی در مسافرتهای داخل کشور نیز از دولت درخواست پول میکرد و در سفرهای خارج از کشورش هدایای زیادی همراه میبرد.
به گفتهی اسناد، غلامرضا مرتباً از هواپیما و هلیکوپترهای دولتی برای سفرهای شخصیاش استفاده میکرد.
منبع:
کتاب
هدایای دربار پهلوی به بیگانگان به روایت اسناد ساواک صفحه 239