تاریخ سند: 7 تیر 1345
موضوع: اختلاف در هیأت دولت
متن سند:
از: 300/ الف تاریخ:7 /4 /1345
به: بخش322 شماره: 355-300/ الف
موضوع: اختلاف در هیأت دولت
اخیراً بعضی از اعضای کابینه مانند آقای دکتر جمشید آموزگار1 وزیر دارائی و آقای مهندس روحانی وزیر آب و برق علناً به مخالفت آقای دکتر هادی هدایتی2 وزیر آموزش و پرورش برخاستهاند از جمله در تاریخ چهارشنبه بیست و هشتم اردیبهشت ماه گذشته که دبیران لیسانسیه دارای رتبه اداری برای تبدیل رتبههای خود به رتبه فنی به حضور آقای دکتر جمشید آموزگار میروند دکتر آموزگار پس از مذاکرات زیاد به آنها اظهار میکند وزیرتان از شما دفاع نمیکند و به ایشان بگوئید به جای میتینگ توی خیابانها (منظور میتینگ فرهنگیان در روز 21 فروردین میباشد3) بیاید از حق شما دفاع کند.
همچنین آقای دکتر آموزگار تا یکماه پیش حقوق هشت ماه افراد سپاه دانش را حواله نکرده بود و اخیراً پس از فشارهای زیاد و چون سال مالی در آخر خرداد منقضی میشد حقوق شش ماهه آخر سال آنها را دستور حواله صادر کرده ولی هنوز اعتبار حقوق سه ماهه اول سال جاری آنها را حواله نکرده است. آقای مهندس روحانی نیز اخیراً دستور قطع آب و برق بعضی مدارس را که نتوانستهاند بهای آب و برق خود را بپردازند داده است و قبلاً قرار بوده که پول آب و برق باشگاه فرهنگیان را که قریب سیصد هزار تومان میشود نگیرد ولی اکنون حاضر نیست حتی دیناری در این خصوص به وزارت آموزش و پرورش تخفیف دهد.
از جمله لیسانسیههائی که نزد آقای دکتر آموزگار وزیر دارائی رفته بودند مصدق. خالدی. مانی. قائمی. جمیل آذر. ارانی و اصغرنژاد بودهاند. رئیس بخش 322 کامیار
در پروندههای مربوطه منعکس شد. در پرونده ر ـ و /50 بایگانی شود.
ضمناً یک نسخه به کمیته فرهنگی ارسال گردید.
توضیحات سند:
1. جمشید آموزگار، فرزند حبیبالله در سال 1302 ﻫ ش در تهران به دنیا آمد، در ایام جنگ دوم جهانى به آمریکا رفت، در رشتهی مهندسى هیدرولیک دکترا گرفت و در سال 1330 به ایران بازگشت. وى به عنوان رئیس ادارهی مهندسى آژانس عمران بینالمللى در «اصل 4 ترومن» در تهران مشغول به کار شد و پس از معاونت بهداشت تا سال 1334، از سال 1336 که فشار آمریکا براى واگذارى مسئولیتهاى کشور به تحصیلکردهها در آمریکا فزونى یافت، «آموزگار» نیز به وزارت کار کابینهی منوچهر اقبال منصوب شد. جعفر شریف امامى در خصوص عملکرد وى در این برهه چنین گفته است: «آموزگار در زمان عضویت در کابینه اقبال، مطالبى را که در هیئت دولت مطرح مىگردید، بلافاصله به سفارت آمریکا اطلاع مىداد.» آموزگار در اسفند 1342 در کابینهی حسنعلی منصور وزیر بهدارى شد، در دولت امیرعباس هویدا به سمت وزارت دارایى رسید و در این هنگام طى گزارشى چنین معرفى شد: «در وزارت دارایى یک بچه آمریکایى که هنوز داراى گذرنامه آمریکائى است به نام آموزگار مشغول جاسوسى براى آمریکایىها است ولى از قدیم معروف به انگلیسى بود.» وی پس از 9 سال در سال 1353 وزیر کشور کابینهی هویدا شد. در سال 1354 به دست «کارلوس» به همراه وزراى نفت اوپک به گروگان درآمد. او به پاس فعالیتهایش در اوپک، بزرگترین نشان دربارى ایران یعنى نشان درجه اول تاج را از شاه دریافت کرد، در سال 1355 دبیر کل حزب رستاخیز شد و بالاخره در مرداد 1356 آرزوهاى دیرین وى برآورده و نخستوزیر ایران شد. وى در دوران اوجگیرى انقلاب اسلامى و پس از واقعه آتشسوزى در سینما رکس آبادان در چهارم شهریور 1357 استعفا داد و در دى ماه همان سال به آمریکا متوارى شد و دفتر مشاورهی انرژى در واشنگتن را تأسیس کرد. طبق اسناد وی با سازمان سیا و بانک جهانى و صندوق بینالمللى پول به همکارى پرداخت. جمشید آموزگار در 6 مهر 1395 در ایالت مریلند آمریکا درگذشت.
رجال عصر پهلوی؛ جمشید آموزگار به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسى اسناد تاریخى، 1382.
2. هادی هدایتی، فرزند ابوالحسن در سال 1302 ﻫ ش در شهر رى متولد شد. تحصیلات مقدماتی را در تهران گذراند و دورهی متوسطه را در مدرسهی دارالفنون به پایان برد، سپس برای ادامهی تحصیل به اروپا رفت و در کشور فرانسه، دکترای حقوق گرفت. در زمان حضور در آنجا، به عضویت کنفدراسیون دانشجویان درآمد و به طرفداری از حزب توده پرداخت.
وی پس از بازگشت به ایران، به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و در دانشگاه تهران به تدریس مشغول شد. در 17 اسفند 1342 به عنوان وزیر مشاور به کابینهی تازه تأسیس حسنعلی منصور پیوست و پس از حدود یک سال، در 18 آذر 1343 وزیر آموزش و پرورش شد که این سمت را در کابینهی هویدا نیز ادامه داد.
هادی هدایتی از اعضای شبکهای بود که به عنوان «تودهایهای انگلیسی» مشهور بودند. اعضای این شبکه، از مأمورین سرویس جاسوسی انگلیس محسوب میشدند که تحت هدایت اسدالله علم انجام وظیفه میکردند. حسین فردوست در معرفی او میگوید: «هادی هدایتی تودهای انگلیسی، از تملق بیحد و زیادهروی در چاپلوسی به محمدرضا [موفق شد] خود را در پست وزارت نگه دارد.»
وی همچنین در شبکهی مطبوعاتی و روشنفکری موسوم به «بدامن» نیز عضویت داشت و زمانی که سردبیری روزنامهی فرمان را به عهده گرفت، در راستای اهداف بیگانگان به فعالیت پرداخت. هادی هدایتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به خارج از کشور گریخت.
3. رژیم پهلوی در 21 فروردین هر سال به مناسبت ترور نافرجام محمدرضا پهلوی در سال 1344 به وسیله سرباز وظیفه شمسآبادی، جشنهایی با عنوان«شجاعان شهید» برگزار میکرد. نک: ترور شاه: حادثهی کاخ مرمر به روایت اسناد، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1378.
منبع:
کتاب
منصور روحانی به روایت اسناد ساواک صفحه 74
