تاریخ سند: 19 فروردین 1344
موضوع: مجله درس‌هایی از مکتب اسلام
متن سند:
از: 325
به: مقامات ساواک به ترتیب سلسله مراتب
موضوع: مجله درس‌هایی از مکتب اسلام
گزارش
محترماً استحضار می‌رساند:
ساواک فارس طی تلگرافی به تاریخ 11 /1 /44 استعلام نموده که انتشار مجله درس‌هایی از مکتب اسلام در حوزه استحفاظی این ساواک بلامانع است یا بایستی از توزیع آن جلوگیری شود.
تیمسار ریاست ساواک ذیل تلگراف پی‌نوشت فرموده‌اند (این کتاب مربوط به کدام دسته از مراجع مذهبی است).
در اجرای امر تیمسار ریاست ساواک به عرض می‌رساند مجله مزبور به مدیریت ناصر مکارم شیرازی با روش علمی و دینی و ترتیب ماهیانه در شهرستان قم منتشر می‌گردد.
شخص نامبرده طبق سوابق موجود در پرونده انفرادی از دسته روحانیون طرفدار آیت‌الله خمینی بوده که در تاریخ 15 خرداد 42 مردم را به تحریک و بلوا علیه لوایح ششگانه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی تشویق و تحریض می‌نمود که از همان تاریخ تا روز 28 /4 /42 بازداشت بوده است.
مجله درس‌هایی از مکتب اسلام دارای امتیاز بوده که به علت عدم رعایت مواد لایحه قانونی مطبوعات چون وارد مباحث اجتماعی و انتقادی می‌گردید و تذکرات مقامات در وی مؤثر واقع نمی‌شد وزارت کشور در تاریخ 13 /10 /41 به فرمانداری قم اعلام نمود از انتشار آن جلوگیری و مراتب را به دادسرای محل جهت اقدام قانونی ارجاع نمایند و ساواک به منظور لغو امتیاز مجله درس‌هایی از مکتب اسلام مکاتباتی با وزارت کشور نمود لیکن در تاریخ 7 /10 /42 به دستور آقای علم1 نخست‌وزیر وقت وزارت کشور اجازه انتشار آن را صادر نمود.
مجله مذکور پس از رفع توقیف در اولین شماره در بین مقالات جمله تحریک‌آمیزی درج نمود که مجدداً به وی تذکر داده شد و از آن به بعد دیگر مطالب مورد ایرادی در مجله مشاهده نشده.
مراتب جهت استحضار به عرض می‌رسد.
تهیه‌کننده. داوری
رئیس بخش 325. فردوس
رئیس اداره دوم عملیات
مدیرکل اداره سوم
اصل در پرونده 500/م جلد 2 بایگانی است. بایگانی شود. 19 /1 /44
توضیحات سند:
1. اسدالله علم در سال 1298 ﻫ ش در بیرجند متولد شد. پدرش محمدابراهیم علم معروف به شوکت‌الملک بود که این لقب و امیرى قائنات را در زمان سلطنت مظفرالدین شاه، از برادر بزرگترش امیراسماعیل خان علم به ارث برده بود. امیر شوکت‌الملک علم مانند برادر ارشد و اجدادش با انگلیسی‌ها، که نسبت به ثبات و امنیت منطقه سیستان و بلوچستان در مجاورت افغانستان و هند حساسیت زیادى نشان مى‌دادند، روابط نزدیک داشت و در جریان جنگ جهانى نیز با نیروهاى انگلیسى که بخش مهمى از خاک ایران را تحت اشغال خود داشتند همکارى مى‌کرد. امیر اسدالله علم به توصیه پدرش، در سال 1318، در سن 20 سالگى با ملک‌تاج دومین دختر قوام‌الملک شیرازى ازدواج نمود و از این ازدواج پسرى متولد نشد که بر مسند پدر جاى گیرد و علم تنها داراى دو دختر شد. امیراسدالله علم در سال 1321 از دانشکده کشاورزى کرج فارغ‌التحصیل شد و چون وضع تهران آشفته و تحت اشغال نیروهاى بیگانه بود، عازم بیرجند شد. امیر شوکت‌الملک که قبل از پسرش به بیرجند رفته بود در سال 1323 در همانجا درگذشت و علم اداره امور املاک وسیع پدرش را به‌عهده گرفت. در اواخر سال 1324 علم ضمن مسافرتى به تهران به ملاقات قوام‌السلطنه نخست‌وزیر رفت، که تازه از سفر مسکو به تهران بازگشته بود. قوام‌السلطنه این جوان 26 ساله را ظاهرا به واسطه سابقه دوستى و آشنایى با امیر شوکت‌الملک و شاید هم به توصیه انگلیسی‌ها که در آن زمان نقش حساسى در سیاست ایران داشتند، براى فرماندارى کل سیستان و بلوچستان در نظر گرفت. اسدالله علم که در سى‌ام تیر ماه سال 1341 به نخست‌وزیرى برگزیده شد، اول کارى که کرد یاران گرمابه و گلستان خویش از قبیل «دکتر باهرى»، «ناتل خانلرى»، «متقى» و «رسول پرویزى» را گرد خود جمع کرد. او نه کارى به احزاب موافق و مخالف و گروه‌هاى سیاسى داشت و نه آدمى بود که بطور حاد در کارهاى سیاسى دخالت مستقیم نماید فقط و فقط مجرى اوامر ملوکانه بود. اسدالله علم بسیار زود به وزارت رسید و نخستین بار در سن 29 سالگى در کابینه دوم ساعد (آبان 1327 ـ فروردین 1329) وزیر کشاورزى شد. او در کابینه على منصور (فروردین ـ تیر 1329) نیز این سمت را حفظ کرد و پس از آن در دولت رزم‌آرا (تیر ـ اسفند 1329) وزیر کار شد. در همین زمان بود که هنگامى که به اتفاق رزم‌آرا وارد مسجد شاه مى‌شد، نخست‌وزیر مقتدر و چهره آینده‌دار استعمار غرب، مورد اصابت گلوله استاد خلیل طهماسبى قرار گرفت و معدوم شد. در سال‌هاى 1329 تا 1339، علم از نزدیک‌ترین یاران محمدرضا پهلوى بود و در ماجراى 25 ـ 28 مرداد 1332 نقش فعالى ایفا نمود. علم وسیع‌ترین باند را در کشور ایجاد کرد و در همه استان‌ها داراى مهره‌ها و عوامل خود بود که آنها را به وکالت و یا مقامات عالى مى‌رساند. مهم‌ترین پایگاه علم در خراسان و شرق کشور فارس بود؛ در خراسان و سیستان و بلوچستان به علت این که پایگاه اصلى خانواده‌اش بود و در فارس به‌علت وصلت با خانواده قوام شیرازى. علم پیش از انقلاب در 15 فروردین 1357 به مرض سرطان در آمریکا درگذشت و روزهاى انقلاب را ندید. او در وزارت دربار چهار معاون داشت که یکى از آنها قائم‌مقام و جانشین او محسوب مى‌شد و در غیاب علم وظایف او را انجام مى‌داد. این اولین بار بود که چنین سمتى در وزارت دربار ایجاد شد.
منبع:
کتاب
آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک - کتاب اول صفحه 181
