موضوع: حوزه علمیه مشهد
تاریخ سند: 21 خرداد 1354
موضوع: حوزه علمیه مشهد
متن سند:
از: شهربانی استان خراسان تاریخ:21 /3 /1354به: ساواک استان خراسان شماره: 40- 625
موضوع: حوزه علمیه مشهد
خبر واصله حاکی است که روز گذشته مورخه 20 /3 /54 حاج میرزا جوادآقا تهرانی، آیت‌الله مروارید، فلسفی، مدرسین مدرسه میرزاجعفر و آقای سیدصادق شریعتمداری مدرس مسجد جامع گوهرشاد دروس خود را تعطیل کرده‌اند. گو اینکه آنان دلیل خاصی برای تعطیل دروس عنوان نکرده‌اند، لکن شایع است که آنان به خاطر همدردی با حوزه علمیه قم1 مبادرت به تعطیل کلاس‌ها کرده‌اند.
پی‌نوشت ریاست محترم ساواک: امنیت داخلی بخش یک! این خبر را قبلاً داشتیم. قرار بود علت از آقایان سؤال شود. نتیجه چه شد؟
رونوشت برابر اصل است و اصل در ...
توضیحات سند:
_____1. اشاره به واقعه پانزده خرداد سال 1354 دارد. در پانزده خرداد 1354مراسم بزرگداشت شهدای پانزده خرداد 1342 که همه ساله از سوی طلاب حوزه علمیه قم در مدرسه فیضیه برگزار می‌گردید. برپا شد و به تظاهرات علیه رژیم مبدل گشت. بطوری که وقتی ماموران رژیم قصد خارج کرن طلاب را از مدرسه داشتند، آنها با امتناع از این کار دست به تحصن زدند. در پی این تحصن رژیم درهای مدرسه را بست و متحصنین را در آن جا محبوس کرد. بطوری که حتی از رساندن مواد غذیی از خارج به آنها ممانعت می‌شد. در شانزده خرداد به طلاب متحصن در مدرسه فیضیه ـ که ماموران رژیم از رساندن مواد غذایی به آنان خودداری می‌کردند، مقداری مواد خوراکی از سوی طلاب خارج از مدرسه رسید. همچـین برخی توانستند از پنجره‌های پشت مدرسه بگریزند. فردای آن روز (هفده خراد 1354) طلاب محبوس در مدرسه فیضیه به نشان سرخی خون شهید. پرچم سرخی را برفراز بام مدرسه افراشتند. این موضوع دستمایه‌ای برای جوسازی رژیـم علیه آنها گردید. بطوری که روزنامه‌های وابسته نوشتند: «اینها عده‌ای از طرفداران شوروی هستند و پرچم سرخ را که علامت کمونیستهاست، برافراشتند.» البته به این طریق خبر مدرسه فیضیه اگرچه تحریف شده در کشور منتشر شد و علاقه‌مندان به روحانیت به طور ضمنی در جریان خبر قرارگرفتند. منابع تبلیغاتی رژیم که ناچار به عدم سانسور خبر حرکت طلاب حوزه علمیه قم شده بودند در روزهای پانزده و هفده خـرداد ماه 1354 نوشتند: «در لباس روحانیت اخلالگران رژیم دست به اغتشاش زدند اخلالگران ماسک به چهره زده شعار کمونیستی می‌دادند و پرچم سرخ برافراشته بودند و با چوب و چماق به ماموران انتظامی حمله بردند. عده‌ای از محرکان و اخلالگران شناخته و بازداشت شدند و در بازرسی محل سکونت اخلالگران بمب دسـت‌ساز کشف شد.» سرانجام با حمله ماموران رژیم به مدرسه فیضیه و ضرب و شتم طلاب متحصن، عده‌ای از طلاب روانه زندان وگروهی دیگر به سربازخانه گسیل گشتند. لذا برخی از طلاب از فرصت استفاده کرده و در سربازخانه به فراگیری فنون نظامی پر داختند. ر.ک: هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی غلامرضا کرباسچی ج ۲، ص 632ـ633.