ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور1 درباره : اسلامی واعظ
تاریخ سند: 5 خرداد 1338
ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور1 درباره : اسلامی واعظ
متن سند:
شماره : 13585 /5 س بازگشت به نامه شماره 6950/ الف 3 ـ 30 /2 /38 واعظ مذکور همان شیخ عباسعلی اسلامی سبزواری است که برابر سوابق موجوده در سال 1328 جمعیتی بنام جامعه اسلامی تشکیل و از آن سال به بعد به نمایندگی از طرف آیت الله کاشانی مرتبا به صفحات آذربایجان، خوزستان، کرمان، شیراز، و سایر نقاط مسافرت نموده و همواره ضمن وعظ، مطالب تحریک آمیزی درباره افسران و افراد ارتش در واقعه شهریور 20 و بی حجابی بانوان و جلوگیری از مشروب فروشی و لزوم تخریب مغازه های مشروب فروشی و کارخانجات مشروب سازی و جلوگیری از عبور بانوان بی حجاب در خیابانها و غیره ایراد و از دولتهای وقت و مأمورین انتظامی به شدت انتقاد می نموده است.که بالنتیجه بیانات او در هر یک از شهرستانها منجر به اخلال نظم و دخالت مستقیم اهالی در امور اداری و دولتی گردیده و مأمورین انتظامی را دچار زحمت و مسئولیت شدید نموده است.
اخیرا نیز کلانتری تجریش در پیرو گزارش قبلی که به آن سازمان اعلام گردید گزارش می دهد که در ساعت 22 مورخه 28 /2 /38 نامبرده در مسجد گیاهی واقع در سر پل تجریش که مجلس جشنی به مناسبت مولود حضرت امام رضا (ع) برپا شده بود به منبر رفته پس از ذکر مناقب و سجایای علمی و اخلاقی آن حضرت موضوع پیاله فروشی و مشروبات الکلی را عنوان کرده و اظهار داشته است که در این مورد از طرف آقای سید فخرالدین طاهری اقداماتی شده ولی آقایان نباید ساکت بنشینند چنانکه در قلهک از طرف مؤمنین آنجا اقدام شده.
بخدا قسم شماها دین ندارید والا در مذهب شما شرب مسکرات حرام است و شهربانی و دولت هم نمی تواند برای هر یک از کار مردم یک نفر پلیس استخدام کند بلکه خود شما هستید که باید از این امر جلوگیری کنید همانطوری که خواندن نماز واجب است جلوگیری از فروش مشروبات نیز بر هر مسلمان واجب لازم است و طبق دستور اسلام مسلمان هر کجا که شراب دید باید به زمین بریزد ولی اگر شیشه آن را شکست بایستی پولش را بپردازد.
چند سال قبل در اثر مراجعه مؤمنین و علماء شیراز در مورد استیضاح از پیاله فروشی و صرف نوشابه های الکی تیمسار سرتیپ قوامی رئیس شهربانی وقت شیراز اقداماتی نمود ولی همین اقدام در مورد منع پیاله فروشی موجب شکایت رئیس دارائی شیراز شده و کتبا گزارش داد که به مناسبت اقدامات رئیس شهربانی عایدات دولت کم شده است.
آقایانی که از اول شب تا صبح شرابخواری می کنند و در مجلس رقص و قمار هستند صبحها خمارند و نمی توانند کار این مملکت را اداره کنند.
کلانتری مربوطه در خاتمه گزارش خود تقاضا نموده که چون ادامه رویه واعظ مذکور و اظهارات تحریک آمیزی که به عناوین مختلف در حضور عده کثیری ادا می نماید موجب تهییج و تحریک اهالی گردیده و ممکن است منجر به حوادثی شود.
از طرف مقامات مربوطه به نحو مقتضی نامبرده را ملزم نمایند که در آتیه از بیان این قبیل مطالب تحریک آمیز خودداری نماید.
از طرف رئیس شهربانی کل کشور ـ سرهنگ میرنصیری
توضیحات سند:
1ـ سازمان اطلاعات و امنیت کشور با نام اختصاری «ساواک» در سال 1335 ش توسط 10 نفر از مستشاران آمریکایی مطابق سازمان اطلاعاتی و امنیتی آمریکا ایجاد شد؛ با این تفاوت که چون فعالیت خارجی ایران ناچیز بود سازمان مستقلی همچون «سیا» که عهده دار اطلاعات خارجی باشد به وجود نیامد بلکه مسئولیت اطلاعات خارجی و وظایف امنیت داخلی به عهده یک سازمان نهاده شد و نام آن را «سازمان اطلاعات و امنیت کشور» گذاردند.در واقع ساواک تلفیقی از دو سازمان «سیا» (C.
I.
A) و اف.
بی.
آی (F.
B.
A) بود.
تشکیلاتی که توسط مستشاران آمریکایی پایه ریزی شد متشکل از 11 ـ بخش زیر بود : 1ـ رئیس ساواک؛ 2ـ معاون یکم (عملیاتی)؛ 3ـ معاون دوم (اداری)؛ 4ـ اداره کل یکم (امور اداری)؛ 5 ـ اداره کل دوم (کسب اطلاعات خارجی)؛ 6ـ اداره کل سوم (امنیت کشور)؛ 7ـ اداره کل چهارم (حفاظت پرسنل و اسناد و اماکن)؛ 8ـ اداره کل پنجم (امور فنی)؛ 9ـ اداره کل ششم (امور مالی)؛ 10ـ اداره کل هفتم (بررسی اطلاعات خارجی)؛ 11 اداره کل هشتم (ضد جاسوسی) (فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 1، ص 409 ـ 401).
در طول دوران 22 ساله ساواک چهار نفر براین سازمان ریاست کردند.
نخستین رئیس ساواک سپهبد تیمور بختیار بود که از بدو تأسیس ساواک تا اسفند 1339 ش بر این سازمان فرمان راند و با قساوت و خشونت تمام به سرکوب مخالفان شاه پرداخت.
پس از او سرلشکر حسن پاکروان به سمت رئیس ساواک منصوب گردید و همزمان حسین فردوست با حفظ سمت رئیس دفتر ویژه اطلاعات به قائم مقامی ساواک گماشته شد و از سوی شاه اختیارات تام گرفت تا ساواک را تجدید سازمان کند.
حسین فردوست که تا فروردین 1350 ش قائم مقام ساواک بود مدعی است در امور عملیاتی این سازمان هیچ نقشی نداشته است و تنها به آموزش پرسنل و سازماندهی مجدد ساواک پرداخته است وی می گوید رئیسان ساواک نیز در امور سازماندهی و آموزش و حوزه کاری او هیچ دخالتی نداشتند.
دومین رئیس ساواک سرلشگر حسن پاکروان بود که بعد از قیام 15 خرداد 1342 ش شاه او را به دلیل غافلگیری ساواک از کار برکنار و سرلشکر نعمت اللّه نصیری را به جانشینی او منصوب کرد.
دوران فرماندهی نصیری بر ساواک که تا بهار 1357 ش ادامه یافت اوج فعالیت ساواک در دستگیری شکنجه، سرکوب مخالفان رژیم است و این سازمان را به مخوف ترین و وحشتناک ترین نهاد رژیم مبدل کرد.
با اوج گیری قیام مردم مسلمان ایران شاه مجبور شد مهره منفور و بدنام خود در ساواک یعنی ارتشبد نصیری را برکنار و سپهبد ناصر مقدم را به جای او منصوب کرد اما پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن 57 به موجودیت ساواک و ریاست آن خاتمه داد.
حسین فردوست تاریخ ساواک را به 4 دوره تقسیم می کند: دوره نخست از تأسیس رسمی ساواک در اسفند 1335 تا برکناری تیمور بختیار از ریاست ساواک در اسفند 1339، این دوره را ایجاد و راه اندازی ساواک توسط مستشاران آمریکا می داند.
دومین دوره را دوران قائم مقامی خود در ساواک از ابتدای سال 1340 ش تا فروردین 1350 ش می داند وی تحولات ساواک در این زمان را چنین بر شمرده است: 1ـ تصفیه ساواک از هواداران تیمور بختیار و تبدیل آن به یک سازمان صددرصد وفادار 2ـ تبدیل ساواک به صورت یک سازمان منظم و آموزش دیده و نیز مرخص کردن محترمانه مستشاران آمریکایی و استخدام مربیان و استادان علاقمند اسرائیلی به جای آنان.
به عقیده فردوست سومین دوره ساواک با خروج او از ساواک آغاز شد و این سازمان در بست در اختیار نصیری، سرلشکر علی معتضد و پرویز ثابتی قرار گرفت و به مرکز همه بندوبست های سیاسی و اوج شهرت و بدنامی رسید.
وی چهارمین دوره را دوره سقوط و زوال ساواک می داند که با برکناری نصیری شروع می شود.