موضوع: عزیمت آقایان ناصر مکارم و دکتر مفتح
تاریخ سند: 20 تیر 1343
موضوع: عزیمت آقایان ناصر مکارم و دکتر مفتح
متن سند:
شماره: 43 /958 /16 [تاریخ:] 20 /4 /1343از: ساواک خرمشهر
به: ریاست ساواک استان خوزستان
موضوع: عزیمت آقایان ناصر مکارم و دکتر مفتح
آقای مکارم در ساعت 0545 مورخه 19 /4 /43 و آقای دکتر مفتح1 در ساعت 0815 همان روز در حالی که عده‌ای از اهالی خرمشهر و آبادان آنها را بدرقه می‌نمودند به طرف قم حرکت نمودند.2
رئیس ساواک خرمشهر. مهران
دستور لازم در مورد این دو نفر و گزارش آن به مرکز داده شده است. 20 /4
توضیحات سند:
1. شهید آیت‌الله دکتر محمد مفتح عالم اندیشمند، مبارز ژرف‌اندیش، استاد دانشگاه، نویسنده و مترجم معاصر، در سال 1307 ﻫ ش در همدان متولد شد. پس از دوره دبستان، جهت فراگیرى معارف اسلامى به مدرسه مرحوم آخوند ملاعلى معصومى همدانى (ره) رفته و پس از آن در 15 سالگى به حوزه علمیه قم هجرت نمود و در آن جا به سرعت مدارج و مراحل علمى را با استفاده از محضر حضرات امام خمینى (ره)، آیت‌الله بروجردى، علامه طباطبایى و آیت‌الله محقق داماد پیمود و به درجه اجتهاد رسید. در کنار آن، دکتراى فلسفه را نیز از دانشکده الهیات دریافت نمود و در نزدیک کردن دو قشر دانشجو و طلبه سعى فراوان کرد. پس از اوج‌گیرى مبارزه روحانیت و تبعید حضرت امام خمینى به مبارزه در ابعاد مختلف آن ادامه داد که منجر به اخراج وى از آموزش و پرورش و تبعید به نقاط دورافتاده گردید. پس از تبعید ناچار به اقامت در تهران شد و فصل دیگرى از زندگانى مبارزاتى او آغاز گشت. وى در منبر و درس علیه استبداد و استعمار فرهنگى به مبارزه پرداخت. در سال‌هاى 1340 ـ 1342 جزء مبارزان نهضت امام بود و پس از آن سال‌ها در خط امام حرکت می‌کرد. بارها دستگیر، تبعید و ممنوع‌المنبر گردید. در سال 1352، مسجد جاوید را احیاء و با تشکیل کلاسها، حرکت فرهنگى خود را آغاز نمود، اما ساواک آن مسجد را تعطیل کرد و او را به همراه حضرت آیت‌الله خامنه‌اى دستگیر و روانه زندان ساخت. پس از آن، مسجد قبا را تأسیس نمود و آن را به صورت پایگاه مهمى در جهت فعالیتهاى مبارزاتى علیه رژیم شاه درآورد. در سال 1356 و 1357 نماز عید فطر را با عظمت برگزار کرد. پس از پیروزى انقلاب اسلامى، به عضویت شوراى انقلاب و جامعه روحانیت مبارز درآمد. وى همچنین ریاست دانشکده الهیات را به عهده گرفت. شهید مفتح در 27 آذر 1358، در حالى که وارد دانشکده مى‌شد، به دست مزدوران آمریکا (موسوم به گروه فرقان) به شهادت رسید. از آثار وى حاشیه بر منظومه، ترجمه تفسیر مجمع‌البیان و روش اندیشه مى‌باشد.ر. ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید آیت‌الله دکتر محمد مفتح، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1382
2. در گزارش دیگری به شماره 43 /1706 /26- 21 /4 /43 آمده است: « برابر اطلاع در ساعت 25 /19 روز 19 /4 /43 آقای شیخ مکارم با قطار سریع‌السیر خرمشهر تهران به ایستگاه اهواز وارد و با همان قطار به صوب تهران حرکت نموده است.» بخش ضمائم