موضوع: اظهارات علی حسن‌پور
تاریخ سند: 12 شهریور 1354
موضوع: اظهارات علی حسن‌پور
متن سند:
از: 17/ل تاریخ: 12 /6 /1354به: 17/ ﻫ شماره: 6492 /17/ل
موضوع: اظهارات علی حسن‌پور
پیرو: 6485 /17/ل11 /6 /54
ساعت 23:30 مورخه 6 /6 /54 علی پاسالار و غلام‌عباس نیکسیر و عبداله خلصانی در منزل علی حسن‌پور جمع بوده‌اند که صحبت از پادشاهان قدیم به میان می‌آید. علی حسن‌پور می‌گوید در کشور ایران پادشاهانی چون نادرشاه افشار وجود داشته که کشورگشایی زیادی کرده و سرزمین هندوستان را نیز تصرف و فتوحات زیادی نیز به ایران می‌آورد در مقابل نیز پادشاهانی وجود داشته که سرزمین‌های فتح شده را به آسانی از دست داده‌اند .پاسالار اظهار می‌دارد که سلسله پهلوی[ناخوانا]....1 می‌باشد زیرا زمانی که انگلیسی ها به بوشهر حمله کردند حکومت پهلوی به قدری ناتوان بود که [ناخوانا]در نتیجه افراد بسیاری نیز کشته شدند. و اضافه می‌نماید که این دولت برای حفظ موقعیت خود در تمام شهرستان‌های سراسر ایران کار را به دست پرسنل نظامی سپرده و افراد شخصی قدرتی از خود ندارند و برای این که شاهنشاه آریامهر همیشه در راس حکومت باشد به ارتش و سازمان امنیت2 خوب می‌رسد ولی نمی‌داند که اگر مردم ایمان و عقیده داشته باشند مانند زمان مصدق خود را در زیر چرخ‌های تانک‌ها و توپ‌ها می‌اندازند و شهید می‌کنند ولی هیچ وقت تسلیم نمی‌شوند. وی ضمن اظهار تنفر از مامورین سازمان امنیت می‌گوید چنانچه چند تن از مامورین ضعیف سازمان ساواک بندر لنگه در کوچه های خلوت و تاریک بندر لنگه به دست آنها بیفتد3 به آنها حمله و با سنگی بر سرشان کوفته و آنها را مانند ... 4 سقط خواهیم کرد.
نظریه شنبه: نظری ندارد.
نظریه یکشنبه: متن خبر فوق به احتمال قوی صحت دارد. به گزارش عملیاتی خبر مراجعه شود. ابرار
نظریه 17/ل: اعمال و فعالیت‌های حسن‌پور تحت مراقبت می‌باشد و هرگونه اخبار مکتسبه پیرامون نحوه افکار و تمایلات سیاسی مشارالیه به استحضار خواهد رسید.
_______________________
1. نقطه چین در متن اعلامیه آمده‌است.
2. سازمان اطلاعات و امنیت کشور با نام اختصارى «ساواک» در سال 1335 ه ش توسط 10 نفر از مستشاران آمریکایى مطابق سازمان اطلاعاتى و امنیتى آمریکا ایجاد شد. با این تفاوت که چون فعالیت خارجى ایران ناچیز بود سازمان مستقلى همچون «سیا» که عهده‌دار اطلاعات خارجى باشد به وجود نیامد، بلکه مسئولیت اطلاعات خارجى و وظایف امنیت داخلى به عهده یک سازمان نهاده شد و نام آن را «سازمان اطلاعات و امنیت کشور» گذاردند. در واقع ساواک تلفیقى از دو سازمان «سیا» (C. I. A) و اف. بى. آى (F. B. A) بود. تشکیلاتى که توسط مستشاران آمریکایى پایه‌ریزى شد متشکل از 11 بخش زیر بود: 1ـ رئیس ساواک؛ 2ـ معاون یکم (عملیاتى)؛ 3ـ معاون دوم (ادارى)؛ 4ـ اداره کل یکم (امور ادارى)؛ 5 ـ اداره کل دوم (کسب اطلاعات خارجى)؛ 6ـ اداره کل سوم (امنیت کشور)؛ 7ـ اداره کل چهارم (حفاظت پرسنل و اسناد و اماکن)؛ 8ـ اداره کل پنجم (امور فنى)؛ 9ـ اداره کل ششم (امور مالى)؛10ـ اداره کل هفتم (بررسى اطلاعات خارجى)؛ 11 اداره کل هشتم (ضد جاسوسى) (فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، ج 1، ص 409 ـ 401). در طول دوران 22 ساله ساواک چهار نفر براین سازمان ریاست کردند. نخستین رئیس ساواک سپهبد تیمور بختیار بود که از بدو تأسیس ساواک تا اسفند 1339 ش بر این سازمان فرمان راند و با قساوت وخشونت تمام به سرکوب مخالفان شاه پرداخت. پس از او سرلشکر حسن پاکروان به سمت رئیس ساواک منصوب گردید و همزمان حسین فردوست با حفظ سمت رئیس دفتر ویژه اطلاعات به قائم مقامى ساواک گماشته شد و از سوى شاه اختیارات تام گرفت تا ساواک را تجدید سازمان کند. حسین فردوست که تا فروردین 1350 ش قائم مقام ساواک بود مدعى است در امور عملیاتى این سازمان هیچ نقشى نداشته است و تنها به آموزش پرسنل و سازماندهى مجدد ساواک پرداخته است وى مى‌گوید رئیسان ساواک نیز در امور سازماندهى و آموزش و حوزه‌ی کارى او هیچ دخالتى نداشتند. دومین رئیس ساواک سرلشگر حسن پاکروان بود که بعد از قیام 15 خرداد 1342 ش شاه او را به دلیل غافلگیرى ساواک از کار برکنار و سرلشکر نعمت‌الله نصیرى را به جانشینى او منصوب کرد. دوران فرماندهى نصیرى بر ساواک که تا بهار 1357 ش ادامه یافت اوج فعالیت ساواک در دستگیرى شکنجه، سرکوب مخالفان رژیم است و این سازمان را به مخوف‌ترین و وحشتناک‌ترین نهاد رژیم مبدل کرد. با اوج‌گیرى قیام مردم مسلمان ایران شاه مجبور شد مهره منفور و بدنام خود در ساواک یعنى ارتشبد نصیرى را برکنار و سپهبد ناصر مقدم را به جاى او منصوب کرد اما پیروزى انقلاب اسلامى در 22 بهمن 57 به موجودیت ساواک و ریاست آن خاتمه داد. حسین فردوست تاریخ ساواک را به 4 دوره تقسیم مى‌کند: دوره نخست از تأسیس رسمى ساواک در اسفند 1335 تا برکنارى تیمور بختیار از ریاست ساواک در اسفند 1339، این دوره را ایجاد و راه‌اندازى ساواک توسط مستشاران آمریکا مى‌داند. دومین دوره را دوران قائم مقامى خود در ساواک از ابتداى سال 1340 ش تا فروردین 1350 ش مى‌داند وى تحولات ساواک در این زمان را چنین بر شمرده است: 1ـ تصفیه ساواک از هواداران تیمور بختیار و تبدیل آن به یک سازمان صددرصد وفادار 2ـ تبدیل ساواک به صورت یک سازمان منظم و آموزش دیده و نیز مرخص کردن محترمانه مستشاران آمریکایى و استخدام مربیان و استادان علاقمند اسرائیلى به جاى آنان. به عقیده فردوست سومین دوره ساواک با خروج او از ساواک آغاز شد و این سازمان در بست در اختیار نصیرى، سرلشکر على معتضد و پرویز ثابتى قرار گرفت و به مرکز همه بندوبست‌هاى سیاسى و اوج شهرت و بدنامى رسید. وى چهارمین دوره را دوره سقوط و زوال ساواک مى‌داند که با برکنارى نصیرى شروع مى‌شود.
3. اصل: بیوفتد
4. نقطه چین در متن اعلامیه آمده‌است.