تاریخ سند: 5 بهمن 1347
درباره : اظهارات سیدمرتضی مبرقع معروف به فقیه عطف به 100334/316 ـ 22/10/47
متن سند:
شماره : 4345 /21
از : ساواک قم
به : مدیریت کل اداره سوم 316
1ـ یک جلد کتاب حقوق بگیران انگلیس در
ایران تهیه شده تألیف اسماعیل رائین1 به
پیوست تقدیم می گردد.
2ـ این کتاب از تهران از طرف مؤلف به نشانی
این اشخاص فرستاده شده است.
3ـ در مطالعه سطحی این کتاب اشاره به رجال
قدیم و وابستگی آنان با سفارت انگلیس و
وجوهاتی که مستمرا از طریق سفیر انگلیس
به آنان داده می شده و همچنین اشاره ای به
علما و روحانیونی که متهم به وابستگی با سفارت انگلیس بوده اند شده.
4ـ یک جلد از این کتاب وسیله مؤلف به نشانی 25 نفر به اسامی مندرج در لیست پیوست به قم
ارسال گردیده که عموما از روحانیون می باشند.
5ـ به استحضار می رساند گیرندگان کتاب پس از مطالعه مندرجات این به یک سلسله اقداماتی
دست زده اند که آیات را از مطالب کتاب مورد بحث آگاه و به آنان تفهیم نمایند که در این کتاب به
طبقه روحانیون اهانت شده است و برای آنان این نتیجه حاصل شده که دولت برای ارعاب
روحانیون دست به این اقدام زده است.
رئیس ساواک قم.
مهران
رونوشت برابر اصل است ـ اصل در پرونده سیدمرتضی مبرقع (معروف به فقیه بایگانی است
75862 در پرونده ردیف 10 لیست پیوست (به نام آیت الله نجفی مرعشی بایگانی شود
توضیحات سند:
1ـ اسماعیل رائین فرزند غلامحسین مورخ، روزنامه نگار و محقق معاصر، در سال 1298 در بوشهر متولّد شد.
پدرش از خدمه پلیس جنوب و برادرش «پرویز» رئیس خبرگزاری آسوشیتدپرس بوده است.
پس از تحصیلات،
در سال 1314 به عنوان تلگرافچی در وزارت پست و تلگراف، استخدام شد.
در جریان وقایع آذربایجان،
تلگراف های واصله از این استان را، در نشریات کیهان، تهران مصور و آتش، به چاپ رساند و از این طریق، به
مطبوعات راه یافت.
او، سپس به همکاری با روزنامه اطلاعات پرداخت.
در سال 1329، به علّت نشر خبری علیه
رزم آرا، به دستور او، از مؤسّسه فوق برکنار شد و به فعالیّت در مجله تهران مصور و روشنفکر، ادامه داد.
رائین، پیش از کودتای 28 مرداد 1332، از طرف حزب توده، به عنوان خبرنگار فستیوال جهانی جوانان، به
بخارست اعزام شد و پس از بازگشت، به علّت وقوع کودتا، در بندر انزلی دستگیر و به تهران اعزام شد و پس از
چند روز آزاد شد.
او در یک مکالمه تلفنی با علی حافظی مدیر روزنامه دنیای جدید می گوید : «به خواهش
والاحضرت اشرف پهلوی، زندگی خود را به باد داده و زحمت کشیدم و وقتی که خرشان از پل گذشت، دیگر مرا
نشناختند».
او، در این مکالمه، نصرت اللّه معینیان، رئیس جدیدالانتصاب دفتر مخصوص شاهنشاهی را، به
علّت ...
«سرسپردگی به آمریکا» و خدمتگزاری به یاتسوویچ، رئیس سیا در آمریکا، مورد حمله شدید قرار
می دهد.
اسماعیل رائین، از بدو تأسیس ساواک، با آن همکاری داشت و یکی از سوژه های فعالیّت و نفوذ در
سفارت شوروی و وابستگان ایرانی آن، در پوشش پژوهش در تاریخ حزب کمونیست ایران بود.
در سال 1344
به همراه 5 روزنامه نگار دیگر ایرانی به اسرائیل مسافرت نمود و طی آن ملاقاتهایی با سران آن رژیم بعمل آورد
و پس از این سفر نامش در لیست سیاه مطبوعات ضد صهیونیستی عرب قرار گرفت.
ساواک، برای کارهای تحقیقاتی، تمامی امکانات را در اختیار وی قرار داد و حتی دختری در خیابان روزولت،
برایش تدارک دید.
آشنائی رائین با شاپور جی ریپورتر، مسلم است.
او، با برادران آدمیت، روابط حسنه داشت.
کتاب 3 جلدی «فراموشخانه و فراماسونری در ایران»، با همکاری فعال ساواک تهیه و منتشر شد.
ساواک، برای
تدوین آن، اسناد دسته بندی و منظم خود را در اختیار وی قرار داد.
وی، پس از آن، با ماسونها، مورخان و
روزنامه نگاران، ارتباط وسیعی برقرار کرد و ماحصل آن را برای ساواک ارسال می داشت.
رائین، رابطه خوبی با
امیراسداللّه علم، وزیر دربار داشت و حتی در نوشته های خود، او را می ستود.
نوشته های وی را، می توان بخشی از تاریخ ماسونی و حذف چهره های خاص دانست ...
مسلما زندگی عجیب و
پرماجرای وی، نیاز به تحلیل دارد.
رائین، در سال 1358، در درگیری با مدیر مؤسّسه امیرکبیر در تهران، دچار
سکته شد و درگذشت.
(فصلنامه مطالعات سیاسی، مؤسّسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، شماره 1، تهران، ص 64) و (فراماسونری
در ایران، 2 جلد، مؤسّسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی، تهران، 1380).
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی سید شهابالدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 361