موضوع : تظاهرات ـ تخریب ـ آتش سوزی در شهر
تاریخ سند: 4 آبان 1357
موضوع : تظاهرات ـ تخریب ـ آتش سوزی در شهر
متن سند:
در ساعت 800 روز 3 /8 /1357 به بهانه تشییع جنازه پسر بچه 14 ساله ای بنام احمد کزازی فرزند رضا که روز قبل در اثر سنگ پرانی متظاهرین اخلالگر بسوی مأمورین پلیس که منجر به شکستن شیشه های خودروی پلیس نیز گردید از ناحیه سر مصدوم که به بیمارستان حمل و در آنجا فوت نموده بود عده ای در حدود دو هزار نفر در مقابل بیمارستان نهم آذر اجتماع و جنازه را از طریق خیابان رضاشاه کبیر تشییع و هنگام رسیدن به میدان پهلوی شعارهای مضره و ضدمیهنی و اهانت بمقدسات ملی داده در طول راه تا گورستان جهان آباد همین وضع ادامه داشت1 در این مسیر تعداد جمعیت به حدود ده هزار نفر رسید.در گورستان شیخ محمد بروجردی امام جماعت مسجد جامع برای جمعیت سخنرانی و ضمن دعوت جمعیت به حفظ آرامش اضافه کرده بهانه بدست دشمن ندهید این شخص را پلیس کشته و چرا پلیس در این مراسم شرکت ندارد سپس مطالبی در جهت پشتیبانی از روحانیت و انتقاداتی از وضع مملکت می نماید جمعیت در مسیر گلها و شاخه درختان را کنده و بدست گرفته و به در و دیوار شعارهای مضره می نوشته اند.
در این روز کلیه مدارس و کسبه شهر و بعضی از مؤسسات تعطیل بود.
پس از دفن جنازه جمعیت به میدان پهلوی وارد و به پیکره شاهنشاه آریامهر حمله و با شکستن دست پیکره از ناحیه مچ و نقاب کلاه با طناب قصد پائین آوردن آن را داشته که مأمورین انتظامی مستقر در محل با پرتاب گاز اشک آور و تیراندازی هوائی آنان را متفرق نمودند.
جمعیت مذکور بدستجات مختلف و متعدد در سطح شهر تقسیم و در خیابانهای اصلی با استفاده از تیرهای آهن ساختمانهای در حال احداث که کنار پیاده روها در مقیاس زیاد انباشته است و همچنین واژگون نمودن اتومبیلهای زباله کشی شهرداری و سطلهای بزرگ زباله، تنه درخت ـ کیوسکهای تلفن و غیره راه بندان ایجاد و شروع به تخریب و آتش زدن و غارت بانکها و ادارات دولتی و منازل و مطب سه نفر از پزشکان شهر کرده و بخصوص منزل آقای دکتر جاماسبی رئیس بیمارستان نهم آذر را بعلت اینکه چرا بحرف ما گوش نکرده و علت مرگ را اصابت گلوله ننوشته و در نتیجه پرتاب سنگ تشخیص داده) غارت و ساختمان و اثاثیه دیگر را به آتش کشیدند.
در کنار خیابانها تعدادی از اتومبیلهای سواری اشخاص را نیز به آتش کشیدند.
عجیب این است که در این آتش سوزی و تخریب بانکها و ادارات به بانک فرهنگیان بهیچوجه آسیبی نرسیده است ولی انبار تغذیه رایگان در دبیرستان محمدرضا شاه را به آتش کشیده اند.
ضمنا تظاهرکنندگان بمنازل تعدادی از افسران شهربانی بمنظور آتش سوزی و غارت حمله و حین انجام اعمال مقدماتی بعلت مقاومت همسایگان و رسیدن نیروهای انتظامی موفق به اجرای نقشه خود نگردیده لکن بین جمعیت گفته شده سه نفر افسران شهربانی : سروان زرین کمر، سروان نیک زاد و ستوان یکم مرادی را بعنوان عاملین واقعه خواهند کشت.
در این جریانات بمنزل یکی از مأمورین شهربانی نیز آسیب وارد آمده.
شیشه محل سکونت روسی های شاغل در طرح سیلوی بروجرد واقع در خیابان بحرالعلوم و بهار شکسته شد.
برابر اطلاع در جریان حمله اخلالگران به مجسمه یک نفر بنام پیریانی 21 ساله و یک پیرمرد بنام زرین کوب مورد اصابت گلوله واقع و در بیمارستان فوت نموده اند.
1 ضمنا ضایعات پیکره همان روز ترمیم شد.
گیرندگانرئیس شهربانی بروجرد سرهنگ کاظم نیک بخش 1ـ تیمسار فرماندهی پادگان بروجرد 2ـ ریاست سازمان اطلاعات و امنیت بروجرد 3ـ ف گروهان ژاندارمری بروجرد
توضیحات سند:
1ـ «مشایعین زن و مرد در حالی که شاخه های گل به دست داشتند آمبولانس غرق در گلِ حامل جنازه را با پلاکاردها و شعارهای ضد دولتی تا گورستان جهان آباد همراهی کردند.» (اطلاعات، ش 15743، ص 27).
1ـ روزنامه کیهان نام دو شهید امروز (3 /8 /57) بروجرد را ابراهیم پیریانی معروف به چراغ علی، دانش آموز سال ششم دبیرستان بحرالعلوم و رضا رنجبر، مستخدم 34 ساله مدرسه راهنمایی نهم آذر نوشت.
(ش 10597، ص 23).