موضوع : اظهارات سناتور تهرانی
تاریخ سند: 13 بهمن 1342
موضوع : اظهارات سناتور تهرانی
متن سند:
شماره : 300 ـ 1211 / ن سناتور سید جلال الدین تهرانی1 به یکی از دوستانش که روز جمعه گذشته (11 /11 /42) به ملاقاتش رفته بود اظهار داشته : دخالت خارجیها چقدر در امور کشور ما علنی شده.وزیر مختار سفارت امریکا که از مستأجرین حسنعلی منصور دبیر کل حزب ایران نوین است و با او سر و سری دارد علنا گفته است که من منصور را به نخست وزیری خواهم رساند همان طوری که دکتر علی امینی را نخست وزیر کردم.
2 اصل در پرونده سید جلال الدین تهرانی بایگانی است و در بولتن اخبار هم درج شده است در پرونده حسنعلی منصور بایگانی شود.
100 ـ م ـ ن آقای کیمیائی 14 /11
توضیحات سند:
1ـ سید جلال الدین تهرانی فرزند حاج میرزا سید علی شیخ الاسلام در سال 1277 در تهران متولد شد.وی در دوره حکومت احمدشاه قاجار طلبه علوم دینی بود.
سپس به بلژیک رفت و به تحصیل ریاضیات و نجوم پرداخت و با کسب تخصص، به عضویت انجمن نجومی فرانسه و آکادمی بین المللی علوم درآمد و 3 سال در رصدخانه سلطنتی بلژیک مشغول کار بود.
و یک همسر بلژیکی هم اختیار کرد.
در سال 1325 به سمت مشاور و معاونت نخست وزیر تعیین شد و سپس در سمت هایی چون وزیر مشاور (28 ـ 1327)، وزیر پست و تلگراف (1329)، نایب التولیه آستان قدس (31 ـ 1330)، سفیرکبیر ایران در بلژیک (37 ـ 1331)، سناتور انتصابی شاه در مجلس سنا (40 ـ 1337)، استانداری خراسان و نایب التولیه آستان قدس (42 ـ 1340) خدمات دولتی خود را ادامه داد.
او طرفدار سیاست استعماری انگلیس بود و روابط بسیار نزدیکی با شاه داشت و در جلسات هفتگی که در منزلش تشکیل می شد، بسیار از شاه تمجید می کرد و اطرافیان او را خراب می خواند.
در سال 1345 دستور تشکیل حزب سوم را داد که لنگری برای 2 حزب مردم و ایران نوین بشمار می رفت.
برگزاری جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی را تأیید می کرد و از روحانیون به بدی سخن می گفت.
اما کنار آمدن با روحانیون را برای رسیدن به اهداف ضروری می دانست.
در اسناد ساواک آمده است که «وی یک فرد مخالف و ضد دولت و معتقد به نظام شاهنشاهی است.
» سید جلال الدین تهرانی که طی گزارشات ساواک مردی بدخلق و بی تدبیر معرفی شده است، به سبب حمایت از دکتر امینی از کار برکنار گردید.
وی دارای تألیفاتی در موضوعات تاریخی بوده است.
وی در آخرین روزهای رژیم پهلوی به عنوان رئیس شورای سلطنت، شرایط را برای خروج شاه از ایران فراهم آورد و پس از چندی برای دیدار با حضرت امام به پاریس رفت.
در آنجا پس از استعفاء از ریاست شورای سلطنت و غیر قانونی خواندن آن شورا، موفق به دیدار رهبر انقلاب در نوفل لوشاتو شد و از آن پس در خانه خود در ورسای مسکن گرفت و تا لحظه مرگ به ایران برنگشت.
سید جلال وصیت کرد که پس از پایان زندگی جنازه او را به ایران آورده و در قبری که هنگام تولیت آستان قدس در کنار مقبره مادرش خریداری کرده بود دفن کنند.
2ـ نخستین جلسات کانون مترقی زمانی تشکیل شد که رئیس دفتر سیا در ایران یک آمریکایی یوگسلاوی الاصل به نام گراتیان یاتسویچ بود...
او اجاره نشین حسنعلی منصور هم بود...
منصور بی پروا پیوند خود با یاتسویچ را به رخ دیگران می کشید.
آشکارا با تکنوکرات های برجسته ایران از روابطش با مقامات امریکائی سخن می گفت.
معمای هویدا ـ صص 7 ـ 176