خلاصه اطلاعاتی شماره 60
تاریخ سند: 16 آبان 1357
خلاصه اطلاعاتی شماره 60
متن سند:
خلاصه اطلاعاتی شماره 60مدت دوره از ساعت 0600. 15 /8 /57 الی 0600. 16 /8 /57
دستور انهدام. پس از بهره‌برداری معدوم نمائید.
1. فعالیت روحانیون. فرهنگیان. پخش اوراق مضره
الف. عده کثیری از جامعه فرهنگیان و تعدادی از طبقات مختلف مردم از ساعت 1500. 15 /8 /57 در استادیوم سعدآباد جمع که وسیله آقای هاشمی‌نژاد و یکی از دانشجویان که نماینده حزب ملی1 بود، از طرف دکتر سنجابی2 سخنرانی انجام گردیده است که در طول این مدت، فرمانداری نظامی کاملاً مراقبتهای لازم را به عمل آورده است.
ب. تعدادی از استادان دانشگاه فردوسی در نظر داشتند ساعت 1000. 15 /8 /57 مجلس عزاداری به مناسبت کشته‌شدگان حادثه دانشگاه تهران در محل باشگاه دانشگاه فردوسی برگزار نمایند که دستورات لازم جهت مراقبت به بخش مربوطه ابلاغ گردید.
پ. ساعت 945. 15 /8 /57 کلیه کارمندان اداره آموزش و پرورش با قطعنامه‌ای در محل باشگاه اداره کل آموزش و پرورش اجتماع کرده بودند که دستورات لازم به بخش مربوطه صادر گردید.
ت. در داخل سالن‌های استادیوم سعدآباد، معلمین زن و مرد برای گرفتن روزه سیاسی جهت نام‌نویسی جمع شده بودند که دستورات مراقبتی لازم به مأمورین بخش مربوطه داده شد. (1300. 15 /8 /57)
ث. برابر اخبار واصله، در بین اجتماعکنندگان استادیوم سعدآباد طاهر احمدزاده آزاد شده زندانی سیاسی حضور داشت که دستور لازم داده شد.
ج. مجلسی که در منزل آیت‌الله شیرازی منعقد گردیده بود خاتمه یافت و قرار شد به اجتماعکنندگان سعدآباد بپیوندند. در این مورد دستورات مراقبتی لازم به بخش مربوطه صادر گردید که جلوگیری به عمل آورند.
ح. برابر اعلام فرمانداری نظامی بخش 5، حدود 50 الی 60 نفر از اجتماعکنندگان را از میان خود بیرون نمودند و اظهار داشتند این عده جزو مارکسیستها هستند و نباید در میان ما باشند که در این مورد دستورات لازم به کلیه بخش‌ها داده شد.
چ. سیدعلی مدد نجفی که از طرف آیت‌الله شیرازی جهت بررسی وضع مسجد کرمان رفته بود، سپس با آیت‌الله شریعتمداری ملاقات و پس فردا به مشهد مراجعت می‌نماید.
2. متفرقه.
الف. حسین عبادی راننده تاکسی شماره 27952 اظهار داشته است دو نفر طلاب که دیروز مسافر بوده‌اند، اظهار داشته‌اند یک ماشین هندوانه که در داخل آنها نارنجک وجود داشته در منزل یکی از روحانیان تخلیه شده است و سه کامیون حامل اسلحه در حال حرکت به مشهد بوده که در تهران یک کامیون را توقیف و دو دستگاه دیگر در حال رسیدن به مشهد است. در این مورد به ناحیه ژاندارمری و پلیس راه و بخش‌های مربوطه دستورات بررسی و مراقبتی داده شد. (930. 16 /8 /57)
ب. اجتماعکنندگان سعدآباد هنگام خروج امکان دارد به سازمان اداره اوقاف صدمه وارد نمایند که به دستور آقای ناجی، این اداره را تعطیل کرده‌اند. (دستورات مراقبتی لازم صادر گردید)
ت. کلیه مغازه‌های مشهد در روز 16 /8 /57 باز و مشغول کار هستند.
ث. شهریه خمینی از صبح روز جاری در مدرسه عباسقلی خان واقع در ابتدای خیابان سفلی، وسیله شیخ محمدرضا محامی3 پرداخت می‌گردد و در داخل مدرسه یک سطر شعر مضره نصب گردیده؛ به بخش مربوطه در مورد پاکسازی آن اقدام گردید. (1215. 16 /8 /57)
ج. کامیون داران اعتصابی تلفناً به خسروی بار و سایر مؤسسات باری شهری اعلام نموده‌اند چناچه کامیونی را به خارج از شهر اعزام نمایند، آتش خواهیم زد. دستورات لازم به بخش مربوطه ابلاغ گردید. (1230. 16 /8 /57)
چ. در داخل استادیوم سعدآباد یکی از سالن‌ها که به نام 25 شهریور بود، تابلو آن را پائین آوردند و تابلو دیگری به نام غلامرضا تختی4 به جای آن نصب کرده‌اند که پاکسازی گردید. (1230. 16 /8 /57)
ح. در روی شیشه‌های داروخانه وثوق واقع در چهارراه خسروی و داروخانه شهریار واقع در سمرقند، اعلامیه‌ای تحریک‌آمیز نصب گردیده بود که پاکسازی گردید. (1335. 16 /8 /57)
خ. برابر اطلاع، در شیروان تعدادی افراد موافق در شهرها تظاهرات نموده و عده‌ای مخالف دست به تظاهرات و شکستن شیشه‌ها زده‌اند.
د. عده‌ای موافق در تربت‌جام با در دست داشتن تمثال‌های اعلیحضرتین، شعار جاوید شاه می‌دادند و قصد داشته‌اند داخل دبیرستانی که فرهنگیان در آنجا جمع شده بودند شوند که وسیله پلیس با گاز اشک‌آور متفرق شده‌اند.
ذ. روزه سیاسی معلمین ساعت 0800 روز 17 /8 /57 تمام خواهد شد ولی بازاریان قصد الحاق به آنان را دارند و دستورات مراقبتی به بخش مربوطه داده شد.
ر. ساعت 1000 روز 13 /8 /57 در شهرستان درگز دانش‌آموزان دبیرستان‌های مسعودی. صداقت. انوری. دانشسرای مقدماتی، در خیابان‌های شهر مبادرت به راهپیمائی و تظاهرات و دادن شعارهای ضد دولتی نموده‌اند و ضمن آن، شیشه‌های مشروب‌فروشی. بانک صادرات. سینما تاج. کانون بازنشستگان. شرکت ساختمانی گاندی و کیوسک راهنمائی و رانندگی را به وسیله پرتاب سنگ شکسته‌اند و در ساعت 1200 تظاهرات بدون حادثه دیگری خاتمه پذیرفت.
ز. به دستور آقای دکتر جزایری رئیس دانشگاه آزاد فریمان، در ساعت 1400 روز 11 /8 /57 عده‌ای به سرپرستی دکتر خدابنده، با هفت دستگاه پیکان از دانشگاه آزاد مشهد به دانشگاه آزاد فریمان وارد و عده‌ای از فرهنگیان و محصلین فریمانی نیز با آگاهی قبلی در دانشگاه مذکور اجتماع، پس از سخنرانی و صدور قطعنامه، در ساعت 1630 همان روز جلسه خاتمه و محصلین پس از خروج از دانشگاه مبادرت به دادن شعارهای ضد دولتی نموده‌اند که وسیله مأمورین شهربانی و ژاندارمری بدون درگیری متفرق شده‌اند.
3. اعتصابات.
الف. خبر واصله حاکی است در کلیه دانشکده‌ها و مؤسسات دانشگاه فردوسی کادر مربوطه به اعتصابات خود پایان و مشغول به کار شده‌اند.
ب. برابر خبر رسیده، [کارکنان] بانک ملی اعتصاب خود را شکسته و مشغول کار شده‌اند.
4. نتیجه.
با تلاش نیروهای فرمانداری نظامی مشهد و حومه و مراقبتهای لازم اتفاق مهمی رخ نداده است.
فرماندار نظامی مشهد و حومه. سرتیپ جعفری
از طرف سرهنگ طباطبائی
گیرندگان.
1. تیمسار ف ن ز ش جهت استحضار
2. تیمسار فرماندهی ناحیه ژاندارمری خراسان
3. تیمسار ریاست شهربانی استان
4. تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت خراسان
5. تیمسار ف تأمین شهر مشهد (تیپ 3)
6. ر. 2 ل 77
7. ر 3 فرمانداری نظامی. ضا وا وابسته به فرمانداری نظامی. گروه اطلاعات نظامی
توضیحات سند:
1. منظور جبهه ملی است.2. کریم سنجابى، فرزند قاسم سنجابى (سردار ناصر، رئیس ایل سنجابى) در سال 1283ﻫ ش در سنجابی از محلات کرمانشاه متولد شد. تحصیلات ابتدایى را در قصر شیرین و دوره اول متوسطه را در کرمانشاه و دوره دوم متوسطه را در تهران و دوره لیسانس را در مدرسه عالى حقوق گذارند. در سال 1307 جزو اولین گروه محصلین اعزامى به فرانسه رفت و در آنجا مجدداً دوره لیسانس حقوق را در دانشگاه نانسى و دوره دکتراى حقوق را در دانشگاه پاریس و رساله خود را راجع به کشاورزى و روستاییان و مالکیت ارضى در ایران به زبان فرانسه در سال 1313 گذارند و در همان سال به ایران بازگشت. سنجابى مشاغلى را در اداره کل اوقاف، وزارت فرهنگ و وزارت دارایی به عهده داشت و در همین حال ابتدا دانشیار و سپس استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. در سال 1322 به سمت رئیس دانشکده حقوق برگزیده شد. و در سال 1325 جزو هیأتى بود که اولین برنامه هفت ساله صنعتى ایران را تدوین کرد. در سال 1330 در کابینه مصدق وزیر فرهنگ بود، امّا براى شرکت در انتخابات دوره هفدهم از این سمت استعفا داد. وى در سفرهاى مصدق به شوراى امنیت سازمان ملل و دیوان داورى لاهه با وى بود و در لاهه به عنوان قاضى اختصاصى ایران در دادگاه شرکت کرد. در آغاز انقلاب به پاریس رفت و در نوفل لوشاتو به دیدار حضرت امام (ره) رفت و با اعلام موافقت با مواضع امام(ره)، با حرکت انقلاب اسلامی همگام گشت و در کابینه بازرگان مدتى کوتاه سمت وزارت امورخارجه را داشت. پس از پیروزى انقلاب اسلامی جبهه ملی در یک موضع‌گیرى سیاسى اعلام کرد که حکومت اسلامى به بن بست رسیده است. حضرت امام (ره) با مرتد دانستن افرادى که چنین بیانى دارند، باعث برچیده شدن این گروه از کشور شد و سنجابى از ایران گریخت. وى نهایتاً در اول تیرماه سال 1374 در سن 90 سالگى درگذشت. بخش تاریخ شفاهى دانشگاه هاروارد آمریکا خاطرات او (مجموعه‌ای از مصاحبه‌ها) را تحت عنوان «امیدها و نا امیدی‌ها» پس از مرگش منتشر کرد. این کتاب توسط صدای معاصر در تهران منتشر شده است.
3. اصل: مهامی.
4. غلامرضا تختى، فرزند رجب در سال 1309 ﻫ ش در خانواده‌اى مذهبى در جنوب شهر تهران چشم به جهان گشود. دوره ابتدایى را در مدرسه‌ی حکیم نظامى گذراند و از همان زمان، به ورزش باستانى تمایل نشان داد و به زورخانه‌ی گردان و سپس باشگاه پولاد رفت. تختی با شروع کشتى، درس را رها کرد و در شرکت نفت استخدام شد و به مسجد سلیمان رفت، ولى پس از مدت کوتاهى به تهران بازگشت و با جدیت به کشتى پرداخت و در سال 1329 اولین طعم پیروزى را در برابر على غفارى چشید.
غلامرضا در این ایام به خدمت سربازى رفت و این فرصت را یافت تا به تمرینات خود به طور منظم ادامه دهد و بدین سبب در دوران خدمت به مقام قهرمانى کشور رسید، سپس خود را براى مسابقات جهانى 1951 م. هلسینکى فنلاند آماده ساخت و در آنجا مدال نقره دریافت کرد. تختى تا مسابقات جهانى 1955 م. ورشو لهستان مدالى کسب نکرد و در این سال به مدال نقره دست یافت. در سال 1956م. در المپیک ملبورن بالاخره مدال طلا را به چنگ آورد. وی در سال 1337ش /1958م مدال طلاى بازی‌هاى آسیایى ژاپن را بر گردن آویخت، اما در مسابقات جهانى صوفیه 1958م به مدال نقره دست یافت. در سال 1338ش مسابقات کشتى قهرمانى جهان(1959م) در تهران برگزار شد و تختى بار دیگر مدال طلا را با اقتدار ربود. در المپیک رم(1960م) مدال نقره نصیب غلامرضا تختى شد و در سال 1961 تیم ملى کشتى ایران براى شرکت در مسابقات جهانى، راهى ژاپن شد و تختى بار دیگر به طلا رسید. پس از این قهرمانى بود که فعالیت سیاسى خود را علنى کرد و در انتخابات کنگره‌ی جبهه‌ی ملى شرکت کرد و در کنگره‌ی این جبهه ـ که در دی‌ماه 1341 در تهران برگزار شد ـ به عنوان نماینده‌ی ورزشکاران، با یکصد رأى به عضویت شوراى مرکزى انتخاب شد و این امر، خشم دستگاه پهلوى را برانگیخت. تختى در مسابقات جهانى تولیدو آمریکا 1341ش /1962م با پیروزى بر رقبا در فینال با «مدوید» از شوروى روبرو شد و کشتى به تساوى انجامید، امّا تختى به لحاظ داشتن وزن اضافه مدال دوم را برگردن آویخت.
تختى در سال 42 فعالیت‌هاى سیاسى خود را افزایش داد و این امور از چشم ساواک پنهان نبود، به همین جهت او را احضار کردند، ولى او در ساواک حضور نمى‌یافت. بدین لحاظ، ساواک براى او مشکلاتى ایجاد کرد.
در المپیک 1964م /1343ش توکیو تختى ناکام ماند و همچنین در آخرین رقابت ورزشى خود در تولیدو آمریکا بار دیگر شکست را پذیرا شد و از این زمان، کشتى را براى همیشه رها کرد و کمى بعد در مورخه 18 /10 /46 جسد غلامرضا تختى در اتاق یک هتل، که به طرز مشکوکى درگذشته بود، پیدا شد.
برگرفته از مقدمه‌ی کتاب جهان پهلوان تختى به روایت اسناد ساواک، سیّدعباس فاطمى، تهران، جهان کتاب، 1378.