چهلمین روز کشتهشدگان حادثه تبریز
تاریخ سند: 10 فروردین 1357
چهلمین روز کشتهشدگان حادثه تبریز
متن سند:
شماره: 151 / 23ﻫ تاریخ: 10 / 1 / 2537[1357]از: سازمان اطلاعات و امنیت قزوین
به: مدیریت کل اداره سوم 312
چهلمین روز کشتهشدگان حادثه تبریز
از صبح روز گذشته ۹ / ۱ / ۳۷ از جانب سیدحسن موسوی شالی و آسید عباس ابوترابی که از روحانیون متنفذ این شهر و عضو هیئت علمیه قزوین بوده و در آن اداره کل سابقه دارند اعلام شد که از صبح فردا 10 / ۱ / ۳۷ در مسجد شاه با رعایت کامل [نظم] و آرامش اجتماع نموده و در مجلس ترحیم مربوط به منظور ابراز همدردی شرکت نمایند که به همین نحو نیز عمل شد و از بامداد روز جاری مردم متدرجاً به مسجد مذکور وارد و اجتماعی با شرکت در حدود دو هزار نفر تشکیل و آسید عباس ابوترابی به منبر رفته و ضمن سخنرانی در ارتباط با وقایع اخیر از مردم خواست که نظم و آرامش را حفظ نموده و بدون سر و صدا به منازل خود بازگردند لیکن به محض پایان یافتن مجلس گروهی از جوانان مذهبی پیشاپیش جمعیت از مسجد خارج و ضمن دادن شعار زنده باد خمینی چند جام از شیشههای بانک صادرات ایرانشهر و بازرگانی واقع در بازار را شکسته و پس از توزیع تعدادی اعلامیه1 در همین زمینه متفرق گردیدند وضع بازار از صبح روز جاری به این ترتیب بوده که مغازههای قسمت اصلی بازار کاملاً تعطیل ولی مغازههای دهانه بازار (میدان) و میدان ترهبار (علاف بازار) تقریباً باز بوده است و در خیابانها اکثر قریب به اتفاق مغازهها باز و مردم به کسب و کار خود مشغول بودند در حال حاضر به جز تعطیل بودن قسمت عمدهای از بازار وضع کاملا عادی و تحت کنترل ماموران است مراتب جهت استحضار اعلام و مشروح جریان و همچنین وقایع بعدی به موقع به استحضار خواهد رسید.2
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت قزوین ـ انصاری
ساعت ۱۳۱۵ دقیقه تلفنی به آقای جهانبخش کارمند بخش ۳۱۲ گفته شد. عربی
توضیحات سند:
1. از اعلامیههای کشف شده در این روز میتوان به اعلامیه آیتالله العظمی مرعشی نجفی اشاره کرد که به مناسبت چهلم شهدای قزوین منتشر شده بود. متن اعلامیه به شرح زیر است:بسمالله الرّحمن الرّحیم
انالله و انا الیه راجعون
چهل روز است که از حادثه جانگداز و دلخراش دارالمؤمنین تبریز میگذرد. چهل روز است که عدهّای از مردم مسلمان به ضرب گلولههای آتشین مأمورین از خدابیخبر به قتل رسیدهاند. چهل روز است صدها تن مجروح و مصدوم و مضروب شدهاند. چهل روز است ملّت مسلمان و مردم غیور آذربایجان در غم عزیزان از دست رفته خود که هدف تیرهای ستم قرار گرفتهاند به عزا نشستهاند. و بالاخره چهل روز است که صدها نفر از علاقمندان به اسلام و روحانیت در زندانهای تبریز بسر میبرند و هنوز از سرنوشت عدّهای از آنان اطلاع صحیحی در دست نیست.
آری گناه آنان چیست؟ گناه آنان در مملکت اسلامی دفاع از حریم مقدس اسلام و روحانیت، گناه آنان شرکت در مراسم چهلمین روز مقتولین حادثه تأسفآور حوزه علمیه قم، گناه آنان پیروی از مراجع تقلید و بزرگان دین.
واقعاً جای بس تأسف است در مملکتی که حکومت آن دم از آزادی میزند هیچکس را یارای سخن گفتن و حقایق را ذکر نمودن نیست. بارها گفته و میگوئیم تصویب لوائح ضدّاسلامی را که گاهی مشاهده میشود به شدت محکوم میکنیم. و وظیفه ما در گذشته و حال دفاع از حریم مقدّس اسلام بوده و هست. آنان که به وظیفه خود عمل میکنند یا تبعید میشوند و یا تحت محاکمات قلّابی قرار میگیرند.
متأسفانه تاکنون در عوض مرهم گذاردن بر دل داغدار مصیبتزدگان قم و تبریز روز به روز مصادر امور فجایع و جنایاتشان افزوده میشود.
هماکنون که در آستانه چهلمین روز مقتولین حادثه تبریز قرار گرفتهایم با کمال تأثر بار دیگر دست ظلم که همه روزه ممالک اسلامی را به بهانهای به خاک و خون میکشد در جنوب لبنان نیز بوسیله عمّال خود (صهیونیسم) هزاران تن از برادران و شیعیان (از مرد و زن و کودک) را بمباران نموده و دهها هزار نفر از آنان را آواره و بیخانمان کرده است. ما از راه دور برای مقتولین ملّت مسلمان و شیعیان و آوارگان لبنان درود میفرستیم و برای آنان از خداوند صبر و شکیبائی بیشتر آرزو مینمائیم.
خداوندا هر چه زودتر امور مسلمین را که در حال حاضر در سختترین شرائط قرار گرفتهاند اصلاح بفرما.
خداوند سبحان آنهائی را که در راه دین و آئین مقدس اسلام از هیچگونه تهدیدی هراس نداشته و با نهایت شهامت در برابر ظلم و ستم مصادر امور و گلولههای مأمورین چه در قم و چه در تبریز جان عزیز خود را از دست داده و بدینوسیله پیوند ناگسستنی خود را به اسلام و روحانیت مستحکم نمودهاند غریق رحمت بفرمائید. و ما نیز در راه وظیفهای که در قبال شرع مطهّر داریم بیش از پیش موفق بگرداند.
در خاتمه لازم به یادآوری است که بدین مناسبت صبح روز پنجشنبه بیستم ربیعالثانی برابر دهم فروردین ماه مجلس ترحیمی در مسجد اعظم منعقد خواهد بود. والسلام علی من اتبع الهدی.
17 ربیعالثانی 1398
2. در بولتنی از ساواک راجع به رویدادهای 10 اسفند قزوین آمده است: «بازار قزوین و بخشی از مغازههای خیابانهای این شهر تعطیل بوده و از ساعت 900 روز مذکور مجلس یادبودی در مسجد شاه قزوین با شرکت حدود 2 هزار نفر تشکیل شده است. پس از خاتمه مجلس مورد بحث جمعیت ابتدا با آرامش از مجلس خارج و آنگاه تعدادی از جوانان متعصب مذهبی ضمن دادن شعار به نفع روحاله خمینی تعدادی از شیشههای شعب بانک صادرات، ایرانشهر و بازرگانی در بازار قزوین را شکسته و پس از توزیع تعدادی اعلامیه مضره متفرق شدهاند» انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب چهارم، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1378، ص 117.