تاریخ سند: 3 خرداد 1343
موضوع : روحانیون شماره عطف به رمز 10565/321 ـ 26/2/43
متن سند:
گیرنده : مدیریت کل اداره سوم
فرستنده : ساواک اصفهان شماره : 43ـ502 /10/ه
بدوا اجازه فرمائید خلاصه ای از اقداماتی که از طرف دستگاههای انتظامی
این استان به منظور جلوگیری از هر گونه بی نظمی تا حال بعمل آمده است به طور
خلاصه به عرض برسد.
1ـ روز 15 /1 /43 کمیسیونی
با شرکت رئیس شهربانی
اصفهان ـ فرمانده هنگ
مستقل ژاندارمری اصفهان و
اینجانب تشکیل و
تصمیماتی اتخاذ شد که
رونوشت صورت جلسه آن
طی 43ـ321 /10/ه ـ
16 /1 /43 به عرض رسیده
است در کلیه شهرستانهای
تابعه این استان نیز
تصمیماتی نظیر همین
تصمیم گرفته شده است.
2ـ قبل از ماه محرم در
ملاقاتی که اینجانب و رئیس
شهربانی با حاج حسین
خادمی قطب طرفداران خمینی در اصفهان نمودیم از ما خواهش کرد برای
آخرین بار اجازه بدهیم وعاظی که منبر رفتن آنها را در ماههای محرم و صفر
ممنوع کرده بودیم آزاد کنیم با درخواست ایشان موافقت کردیم.
3ـ در تمام ایام ماههای محرم و صفر کمیته ای مرکب از نمایندگان ساواک ـ
ارتش ـ ژاندارمری در شهربانی هفته ای 3 روز تشکیل و به کلیه امور مربوطه به
عزاداری رسیدگی و اتخاذ تصمیم کرده سپس از طریق شهربانی به آن تصمیم
رسمیت داده می شود.
4ـ در 10 روز اول ماه محرم تنها در شهر اصفهان 138 مجلس عزاداری برقرار
بود که همه روزه در تمام مدت در کلیه این مجالس یکی از مأمورین ساواک یا
شهربانی یا ارتش حضور داشته (در خارج از شهر مأمورین ژاندارمری) و روز
بعد مفاد گزارشات مأمورین در کمیته مندرج در ماده 3 قرائت شده است.
5ـ در روزهای تاسوعا و عاشورا بنابر درخواست شهربانی و ژاندارمری تعداد
لازم سرباز مسلح با افسر به نقاطی که احتمال ناراحتی در آنجا داده می شد اعزام
شده است.
6ـ بارها اینجانب و رئیس
شهربانی اصفهان چه
حضورا چه تلفنا تذکرات و
نصایح به وعاظی که
تندرویهایی داشته اند
کرده ایم همچنین در چند
روز اخیر بخصوص در ایام
تاسوعا و عاشورا در بیشتر
مجالس عزاداری شرکت
کرده ایم.
7ـ در اثر اقدامات بالا و
راهنمائیهای سودمند و مؤثر
مدیریت کل اداره سوم در
10 روز اول ماه محرم
مجالس عزاداری این استان
در کمال نظم و آرامش
برقرار شد تنها شخصی بنام شیخ حسین هاشمیان اهل رفسنجان کرمان که در قم
طلبه است روز 31 /2 به اردستان وارد روی منبر مطالب تحریک آمیزی گفته بود
که بلادرنگ دستگیر به اصفهان اعزام و تحت تعقیب قرار گرفت.
اینک پاسخ دستور رمز 10565 /321 ـ 26 /2 /43 به عرض می رسد :
استحضار دارند پس از قم و مشهد شهر اصفهان مهم ترین حوزه علمی ایران است
که در آن در حدود 3 هزار مجتهد ـ واعظ ـ مدرس ـ طلبه و غیره مقیم اند که بین
آنها اتحاد و صمیمیت وجود نداشته و می توانیم آنان را به 3 دست متمایز از هم
تقسیم کنیم.
1ـ روحانیون بی طرف که اکثریت قریب به اتفاق را تشکیل داده.
به کار خودشان
مشغول اند.
این گروه مورد توجه و احترام اکثریت مردم اصفهان اند هم اصفهانیها
حرمت آنها را دارند هم آنها در بین مردم نفوذ.
2ـ روحانیون موافق دولت که چندان محبوبیت و نفوذی بین مردم ندارند.
3ـ روحانیون طرفدار خمینی که تعداد آنها از 22 نفر بیشتر نیست و در اصفهان ـ
نجف آباد ـ همایونشهر و شهرضا پراکنده اند.
طرفداران این عده را 4 گروه
نیز تشکیل می دهند :
1ـ تعدادی محدود از
بازاریان و مردم عامی که
حقیقۀ به آنها ایمان داشته و
مرید آنان اند
2ـ طلابی که نزد آنها درس
می خوانند.
3ـ بازاریان و سایر
اشخاصی که روی مقتضیات
کسب و کارشان یا روی
اصل رودربایستی تظاهر به
طرفداری از آنها می کنند.
4ـ کلیه افراد و دستجات
سیاسی که به عللی دل
خوشی از دستگاه حاکمه
ندارند این عده گروه متشکل روحانیون دسته سوم را تشکیل داده در مواقع
مخصوصی از وجود آنها استفاده می کنند.
در مورد اقداماتی که در سال جاری
برای جلوگیری از بی نظمی ها در مراسم عزاداری از طرف دولت بعمل آمده به
عرض می رسد: اصولاً مردم اصفهان طرفدار نظم و آرامش بوده و اکثریت قریب
به اتفاق مردم تصمیم دولت را تأیید می کنند.
بدیهی است چنانچه این آرامش و
نظم از راه مسالمت آمیز تأمین شود تأثیرش بسیار مطلوب تر است تا از راه دیگر.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت استان دهم.
محمود صدقی
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 6 صفحه 60