گزارش وقایع حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه
تاریخ سند: 5 دی 1357
گزارش وقایع حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه
متن سند:
مدت : از ساعت 1700 روز 5 /10 /57 الی ساعت 0800 روز 6 /10 /1357 گزارشات رسیده و اقدامات انجام شده الف ـ سازمان اطلاعات و امنیت تهران : 1ـ روز جاری 5 /10 /1357 اعلامیه ای در سه صفحه از طرف گروه باصطلاح مجاهدین خلق ایران در تابلو اعلانات بیمارستان فیروزگر تهران نصب شده که در آن بشهبانو فرح اهانت شده است و جمعیتی در حال قرائت آن میباشند.(مراتب به منطقه 2 اعلام گردید که در صورت امکان اعلامیه را بردارند) 2ـ تاکسی شماره 16993 تهران 11 که هر روز بین ساعت 1400 الی 1430 جلو درب ورودی باشگاه تاج واقع در خیابان لوس انجلس1 متوقف و 2 نفر زن را سوار می نمایند روز، 5 /10 /57 در قسمت جلو شیشه اتومبیل خودروی یک تابلو سفید رنگ با خط درشت نوشته شده بود دانشگاه امروز 4 کشته داشته است.
3ـ رئیس کارپردازی وزارت صنایع و معادن روز جاری اعلام مینمود که ساعت 9 مورخه 6 /10 /57 کلیه کارکنان وزارت خانه مزبور و استان مرکزی در کارپردازی تجمع و شروع به راه پیمائی نمایند.
4ـ ساعت 1500 روز 5 /10 /1357 هنگامیکه حدود 1000 نفر از تظاهرکنندگان در خیابان ویلا مقابل ساختمان وزارت علوم دست به تشنجات و تظاهرات می زنند دکتر کامران نجات الهی استاد دانشگاه مذکور که در ساختمان وزارت علوم متحصن بوده است بضرب گلوله که سربازان فرمانداری نظامی که جهت متفرق کردن تظاهرکنندگان اقدام به تیراندازی هوائی می نمودند قرار گرفته که بلافاصله به بیمارستان به آور واقع در خیابان آبان منتقل معالجات مؤثر واقع نشده و نامبرده فوت می نماید.
توضیح : برابر گزارش پلیس تهران جسد دکتر نجات الهی توسط همکارانش به بیمارستان پهلوی منتقل و قرار است فردا صبح از آن بیمارستان تشییع گردد.
1 (مراتب جهت مراقبت های لازم به فرمانداری نظامی منطقه 2 اعلام گردید.) 5ـ در ساعت 1810 روز جاری در مسجد صاحب الزمان واقع در خیابان آیزنهاور بعد از اتمام نماز جماعت وسیله خوانساری واعظی بنام جلالی بمنبر رفته در زمینه خصوصیات مقلد مطالبی ایراد و سپس مطالب تحریک آمیزی عنوان و افزود هرگز دست از مبارزات خود برندارید و گفت با زندانی شدن نصیری و هویدا و امثال اینها دردی دعوا[دوا] نخواهد شد هدف ما تغییر رژیم میباشد مگر نیکسون آمریکائی نبودند که رای نیاوردند و کنار رفتند ما شما را نمی خواهیم چرا کنار نمی روید در ساعت 1920 سخنرانی یاد شده خاتمه، پس از وی واعظ دیگری بنام صادقی بمنبر رفت و در ابتدای سخنان خود گفت در خیابان تخت جمشید سربازی افسر خود را کشته و به تظاهرکنندگان پیوست سپس باین سرباز درود فرستاد2 و از جوانان خواست سر خود را کوتاه تا اینگونه سربازان شناخته نگردند و آنگاه به خاندان سلطنتی نیز توهین نمود و به ساواکیها نفرین و لعنت فرستاد و افزود کفار کوفه بهتر از ساواکیها بودند در ساعت 2020 سخنرانی واعظ مزبور پایان پذیرفت ضمنا تعدادی اعلامیه بامضای خمینی و دانشجویان دانشگاه تهران به دیوار مسجد نصب گردید.
6ـ ساعت 1800 روز جاری نماز جماعت در مسجد ابا عبداللّه الحسین واقع در تهران پارس برگزار و بدنبال آن از ساعت 1845 الی 1945 مطالب تحریک آمیزی از طرف واعظی بنام الهی ایراد و یاد شده شاه و نظامیان را دزد و جنایتکار تلقی و محاکمه آنان را خواستار گردید جمعیت حاضر در مسجد مذکور حدود 2000 نفر بودند.
7ـ در ساعت 1800 نماز جماعت در مسجد احمدیه نارمک با شرکت حدود 400 نفر وسیله جلالی پیش نماز مسجد برگزار و از ساعت 1820 الی 1920 واعظی که از قم آمده بود (نامش مشخص نگردیده) مطالب تندی علیه شاهنشاه و خاندان جلیل سلطنتی ایراد و شاهنشاه را دزد و جنایتکار قلمداد نمود، یاد شده به اشرف پهلوی اهانت و چندین مرتبه برای مراجعت خمینی بایران دعا نموده و مردم نیز هنگام بردن نام خمینی صلوات فرستادند ضمنا در صحن مسجد نیز چند برگ اعلامیه بر روی دیوار نصب گردیده بود از جمله شرکتهای وابسته به خاندان سلطنتی و دعوت مردم و بعدم رفتن بمدارس.
8ـ در ساعت 1800 مورخه 5 /10 /57 نماز جماعت با شرکت حدود 600 نفر در مسجد امیرالمومنین واقع در سرآسیاب مهرآباد تشکیل و از ساعت 1830 بعداز نماز جماعت واعظی (نام وی مشخص نگردید) بمنبر رفت و پیرامون فساد در اجتماع سخنرانی نمود ضمن سخنرانی خود درباره سرنگونی رژیم سخنان مبسوطی ایراد و پس از آن اضافه نموده ما سرانجام موفق خواهیم شد و منتظر هستیم رهبر مجاهد ما از پاریس بیاید نامبرده همچنین در بین سخنان خود مطالب تحریک آمیز نیز عنوان نمود و در ساعت 1930 جلسه مسجد فوق خاتمه پذیرفت پس از خاتمه جلسه سخنرانی تعدادی اعلامیه مربوط به خمینی که در آن از رهبران مسیحیان جهان خواسته شد که از رژیم ایران پشتیبانی ننمایند و اعلامیه دیگری بامضای میهن پرستان پخش گردید.
ب ـ دژبان مرکز : برابر اطلاع واصله از بخش 7 انتظامی مأمورین در حال گشت زنی جلوی بیمارستان 502 ارتش متوجه لاشه نیم سوخته خودروئی شدند و بنا باظهار مأمورین بیمارستان خودرو ارتشی میباشد که از مشخصات کامل آن اطلاعی در دست نیست هم چنین یکدستگاه خودرو ارتشی نیز در تقاطع خیابان کیوان و بزرگمهر که مشخصات آن نامعلوم میباشد توسط خرابکاران آتش زده شده و بکلی سوخته است.
تحقیق جهت تعیین مشخصات خودروهای یاد شده بالا ادامه دارد.
پ ـ ضد اطلاعات فرمانداری نظامی تهران و حومه : 1ـ در ساعت 1530 روز 5 /10 /57 جیپ شماره 24914 به سرنشینی گروهبان 1 علی حافظیان و پاسوری و گروهبان دوم خسرونژاد و برانندگی سرباز وظیفه احمد نصراله زاده در خیابان فردوسی نرسیده به چهار راه ثریا مورد تهاجم عده ای از تظاهرکنندگان قرار گرفته که قصد آتش زدن خودرو مزبور را داشته اند که با شلیک سه تیر هوائی مهاجمین را متفرق مینمایند در اثر پرتاب سنگ و آجر جراحت مختصری به پیشانی گروهبان 2 خسرونژاد و پهلوی سرباز راننده وارد میشود.
2ـ بهرام جمارانی ساکن آدرس زیر فامیلاً مخالف قانون اساسی و رژیم بوده و تبلیغات مضره میکنند حتی یکبار اظهار کرده برای مبارزه اسلحه هم داریم گوینده اضافه میکند ممکن است در منزل خود اسلحه داشته باشد ضمنا با پیکان سفید رنگ 12543 تهران ص اعلامیه پخش میکند.
آدرس سه راه دزاشیب نیاوران ظهیریه ـ کوچه عبدالعظیم قریب پلاک 18 3ـ برابر اطلاع واصله ناخدا یکم ستاد منوچهر آخوندزاده گزارشی تسلیم مبنی بر اینکه در خیابان شاهپور، اول خیابان فرهنگ کوچه دوم نبش کوچه حسینی یکی از همسایگان وی هر شب مجلس روضه خوانی منعقد میکند و بچه های خردسال را تحریک نموده تا به پشت بام خانه رفته و شعارهای ضد میهنی داده و به مقدسات توهین نمایند ضمنا فرزند این شخص سرباز وظیفه میباشد و امکان دارد از طریق فرزندش اقداماتی علیه مملکت انجام دهد.
4ـ اطلاع واصله حاکیست در مسجدی واقع در خیابان نظام آباد خیابان ناجی شخصی بنام حاج آقا مصطفی دائما در مجالس مذهبی در مسجد شرکت کرده و به بدگوئی از مقدسات ملی و شاهنشاهی ایران میپردازد بطوریکه گفتار این شخص در محل موجب انحراف عده ای شده است و بهمین جهت اغلب پسرها و دخترهای جوان شعارهای مضره میدهند.
(مراتب به سازمان اطلاعات و امنیت تهران اعلام گردید) ت ـ افسر جانشین ف لوج ن ز ش گزارش نموده در ساعت 1830 روز جاری اتوبوسی شماره 31293 به رانندگی کارمند فنی سعیدی ضمن مراجعت از خط سیر در خیابان غیاثی مورد هجوم تعدادی اوباش قرار گرفته و با پرتاب سنگ شیشه های اتوبوس خورد[خرد] میشود یکی از پاسداران خودروی مزبور بنام سرباز وظیفه غفور صفری اقدام به تیراندازی هوائی نموده در نتیجه جمعیت متفرق و خودرو به مسیر اولی خود ادامه و به پادگان وارد گردید.
ث ـ فرمانداری نظامی منطقه 2 : 1ـ در ساعت 1300 روز 5 /10 /57 از بالای پل خیابان حافظ تخت جمشید با مسلسل روی مأمورین فرمانداری نظامی توسط اخلالگران آتش گشوده شد که خوشبختانه آسیبی بسربازان نرسید.
2ـ در ساعت 1300 روز 5 /10 /57 یکدستگاه جیب ژاندارمری بشماره 11492 در چهار راه کالج توسط اخلالگران بآتش کشیده شد.
ج ـ فرمانداری نظامی منطقه 4 : 1ـ در ساعت 1045 روز 5 /10 /1357 حدود 3000 نفر در خیابان شهباز اجتماع نموده که دو خودرو شخصی و یک خودرو ارتشی (سازمان اتکاء) که حامل خواروبار بوده بآتش کشیده شد.
2ـ در ساعت 1300 روز 5 /10 /57 یکدستگاه مینی بوس نیروی هوائی در میدان فردوسی توسط اخلالگران محاصره شده و بآتش کشیده میشود که سرباز اسکورت مسلح و راننده آن فرار نموده و تا ساعت 1930 سرباز اسکورت پیدا نشده است.
3ـ از ساعت 1500 الی 1600 روز 5 /10 /57 حرکات مشکوکی در خیابان اردیبهشت توسط مأمورین فرمانداری نظامی مشاهده گردیده و از داخل یک ماشین رنو صدای تیراندازی شنیده میشود و متعاقب آن جوانی از ماشین پیاده شده وارد اغذیه فروشی میگردد و بطرف مأمورین دو نارنجک پرتاب که خوشبختانه تلفات جانی نداشته است و مأمورین متقابلاً بجوان مزبور تیراندازی که در اثر تیرخوردگی آنا فوت مینماید.
در بازرسی بدنی یک قبضه اسلحه کمری و تعدادی فشنگ و مقداری اعلامیه مربوط به چریکهای فدائیان خلق و مبلغی پول نقد همراه چریک مذکور بوده است که مشروح جریان بعدا باطلاع خواهد رسید.
چ ـ نخست وزیری : پیش بینی میشود تظاهرات وسیعی وسیله مخالفین هنگامه تشییع جنازه کامران نجات الهی استاد دانشگاه صورت گیرد این تظاهرات احتمالاً در اطراف بیمارستان پهلوی و بهشت زهرا انجام میشود (پیشنهاد میشود نامبرده به پزشکی قانونی منتقل گردد) تصمیمات لازم قبلاً اتخاذ شده بود.
ح ـ فرمانداری نظامی منطقه شمیرانات : اتومبیل B.
M.
W خردلی بشماره 88152 تهران ق متعلق به آقای علی اکبر نوری در خیابان چیذر در ساعت 2100 بطور عمدی آتش زده شده که کاملاً سوخته است.
(تحقیق برای پیدا کردن عامل یا عاملین ادامه دارد) معاون و رئیس ستاد فرمانداری نظامی تهران و حومه سپهبد رحیمی لاریجانی از طرف سرهنگ ستاد خلیل پور
توضیحات سند:
1ـ خیابان حجاب فعلی در ضلع شرقی پارک لاله.1ـ آن طور که گفته شد «هنگامی که دکتر مهندس کامران نجات اللهی یکی از متخصصین (در ساختمان) وزارت علوم، استاد پلی تکنیک تهران (امیرکبیر) برای هواخوری به تراس وزارت علوم آمده بود، مورد اصابت گلوله قرار گرفت و قبل از رسیدن به بیمارستان جان سپرد.
» (جوانان امروز، ش 731) ارتش هم نوشت که «ساعت 30 /16 روبه روی ساختمان وزارت علوم در حالی که مردم ازدحام کرده و شروع به تظاهرات خشونت آمیز می نمایند، مامورین فرمانداری نظامی ناچار به تیراندازی و ناگهان تیر به سر دکتر نجات اللهی استاد دانشکده پلی تکنیک که به پشت بام رفته و تشویق کننده متظاهرین بوده اصابت و کشته می شود.
» (گزارش زمستان 57، ص 112 و 113) آیت الله طالقانی به همین مناسبت اعلامیه ای نوشت.
ر.ک : اسناد انقلاب اسلامی، ج 2، ص 552.
2ـ این خبر در بند ط بولتن پیشین یاد شده است.