گزارش
تاریخ سند: 28 آبان 1327
گزارش
متن سند:
طبق اطلاع واصله ساعت 15 روز 26 ماه جاری بنا بدعوت شورای متحده مرکزی عده ئی از کارگران در باشگاه اول ماه اجتماع نموده و (رضا روستا) نامه ئی را که از سندیکای جهانی به امضاء (العریس) مسئول شورای مرکزی کارگران خاورمیانه و عضو شورای عالی مرکزی سندیکای جهانی واصل شده بود قرائت نمود.در ضمن نامه مزبور سندیکای جهانی آمار افراد شورای متحده مرکزی را در سرتاسر ایران خواسته و متذکر شده است که شورای متحده مرکزی هر چه زودتر آمار کسانی را که پس از عقب نشینی فرقه دموکرات آذربایجان و شکست حزب توده به زندان رفته و تیرباران شده اند و عده ئی را که بر اثر عفو ملوکانه آزاد گردیده و همچنین عده ئی که فعلاً زندانی می باشند تهیه و برای سندیکای جهانی کارگران ارسال دارد.
پس از قرائت نامه مزبور (رضا روستا) اظهار داشت ما نامه ئی نوشته و تذکر دادیم که تعداد افراد شورای متحده مرکزی به 75000 نفر رسیده و دیگر لزومی ندارد که اسکی در ایران وجود داشته باشد و تقاضا کرده ایم که فورا نماینده فرستاده و موفقیت ما را به نهضت کارگری دنیا اعلام دارند ـ ضمنا گفت حق عضویت سال 25 و 26 را به سندیکای جهانی نفرستاده بودیم و این موضوع باعث نگرانی ما شده بود ولی اکنون به (ایرج اسکندری)1 تلگراف شده است که در پاریس مبلغ نود هزار تومان بابت حق عضویت سال های 25 و 1326 به فوریت بپردازد و اعتبار وجه مزبور هم به مشارالیه داده شده است.
جلسه مذکور با فریاد (زنده باد رضا روستا و مرده باد خسرو هدایت2 و ایجاد کنندگان اسکی)3 در ساعت 30 /16 خاتمه یافت.
توضیحات سند:
1 ـ ایرج اسکندری : از اعضای گروه 53 نفر، برادرزاده سلیمان میرزا اسکندری و از رهبران و بنیانگذاران حزب توده ایران.وی در 1286 بدنیا آمد، در مدرسه سیاسی درس خواند و در 1304 با استفاده از بورس دولتی برای تحصیل به فرانسه اعزام شد.
در 1306 با مرتضی علوی و دکتر تقی ارانی آشنا شد، چندی پس از این آشنایی با قطع شدن بورس تحصیلی او از سوی دولت، تحصیل را رها کرده به ایران بازگشت.
در 1316 همراه گروه دکتر ارانی دستگیر شد و پس از شهریور 1320 و آزادی از زندان به همراه بازماندگان گروه 53 نفر حزب توده ایران را تشکیل داد.
وی از بدو تأسیس حزب توده همواره یکی از اعضای کمیته مرکزی و دبیران حزب بود و از سال 1349 تا 1357 دبیر کلی آن را برعهده داشت.
در مجلس چهاردهم (1322) به نمایندگی مجلس رسید و در کابینه قوام (1325) وزیر صناعت بود.
پس از وقایع آذربایجان در بهمن 1325 به شوروی گریخت و تا پایان عمر (1364) در خارج از کشور زندگی کرد.
او در 1357 از دبیر کلی و همه مشاغل حزب معزول شد و در 77 سالگی در پاریس درگذشت.
2 ـ خسرو هدایت : یکی از رهبران حزب دمکرات قوام که در مهر 1325 به منظور از بین بردن نفوذ حزب توده، با حمایت اشرف پهلوی و حاج علی رزم آرا به ریاست بنگاه راه آهن منصوب شد و در بهار 1326 پس از برکناری مهدی شریف امامی از ریاست اتحادیه سندیکاهای کارگری ایران (اسکی) ریاست آن را برعهده گرفت.
وی در اوایل 1330 از ریاست اسکی برکنار شد و برای زندگی به سویس رفت.
3 ـ اسکی : به پی نوشت سند 47 مراجعه کنید